Để trái cây nội không bị “lép vế” trên sân nhà

Tràn ngập trái cây ngoại giá rẻ

Tại Hà Nội, các chợ đầu mối, chợ dân sinh, siêu thị... trái cây nhập khẩu được bán rất phong phú với giá cả không đắt hơn nhiều so với trái cây trong nước, cộng với chất lượng, hình thức bắt mắt nên đã hút được rất đông người tiêu dùng.

Theo khảo sát của phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, tại chợ Hà Đông (Hà Nội), chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy – Hà Nội), các quầy hàng bán hoa quả bày la liệt các loại trái nhập khẩu, bao gồm: Táo Mỹ, nho đen Nam Phi, lê Hàn Quốc...

Lý giải điều này, anh Nguyễn Hữu Dũng, chủ một cửa hàng bán trái cây ở chợ Nghĩa Tân cho biết: “Người tiêu dùng trong nước cũng có tâm lý sính ngoại, lo lắng chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm của trái cây nội... nên đang có xu hướng nghiêng về lựa chọn trái cây ngoại. Điều này khiến tái cây ngoại đang tràn ngập thị trường Việt Nam. Trái cây ngoại có nhiều ưu điểm như: Lạ, giá cả hợp lý, mẫu mã đẹp... nên một số khách hàng đã chuyển sang ăn trái cây nhập khẩu, phổ biến ở những mặt hàng: Táo, lê, sầu riêng, cam...".

Cũng như anh Dũng, chị Nguyễn Thị Hoa, chủ một quầy hoa quả trong chợ Nam Thành Công (Đống Đa – Hà Nội) chia sẻ: “Tôi bán cả trái cây nhập khẩu và trong nước nhưng lượng tiêu thụ trái cây nhập luôn nhiều hơn; trái cây Việt Nam chủ yếu bán theo mùa. Trước đây, trái cây nhập khẩu chủ yếu được người tiêu dùng mua để làm quà, thì nay họ mua về phục vụ nhu cầu của gia đình bởi giá trái cây nhập rẻ hơn trước nhiều…”

Không chỉ ngoài chợ, tại cửa hàng trái cây nhập khẩu cao cấp DP Fruits trên đường Xuân Thủy (quận Cầu Giấy), tại đây bán nhiều loại quả ngoại giá rẻ kèm ưu đãi, như: Lê Nam Phi loại lớn giá 250.000 đồng/2kg, cam vàng Nam Phi khuyến mãi mua 2 tặng 1 chỉ có 200.000 đồng/3kg, lê Hàn Quốc cuối vụ giá 120.000 đồng/kg…

Anh Đỗ Văn Đậu, một trong những khách quen tại cửa hàng đánh giá, trái cây ngoại ngon, giá tương đối rẻ, hình thức đẹp, chất lượng cũng yên tâm hơn do tin tưởng vào khâu kiểm định trong quy trình nhập khẩu nên gia đình thường xuyên mua về dùng. Anh cũng cho rằng, trái cây trong nước có nhiều loại ngon nhưng chỉ xuất hiện theo mùa và ít được bán nhiều tại cửa hàng lớn hoặc siêu thị. Trong khi đó, trái cây ngoại đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng về số lượng, chất lượng, sở thích...

Còn tại siêu thị Big C Hà Đông, hàng loạt táo gắn mác ngoại được bán với giá rất rẻ. Tuy nhiên, qua trao đổi, ông Hồ Quốc Nguyên, Giám đốc Đối ngoại hệ thống Big C khẳng định: “Tại siêu thị này, trái cây ngoại chỉ chiếm khoảng 5%, còn 95% là trái cây nội và đang được tiêu thụ tốt. Có thể, trái cây ngoại mẫu mã đẹp, giá hợp lý nên thu hút những khách hàng kỹ tính”.

Theo ông Nguyên, hiện nay rất nhiều người tiêu dùng đang có xu hướng “quay lại” vớitrái cây nội bởi thực tế, chất lượng không thua kém hàng nhập. Như vậy, nếu có chiến lược khai thác bài bản, trái cây nội hoàn toàn có cơ hội giành lại được vị trí tương xứng tại thị trường trong nước…

Cần phải cải thiện chuỗi cung ứng

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, từ đầu năm đến nay, cả nước đã chi 852 triệu USD để nhập khẩu rau quả, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lượng rau quả nhập khẩu nhiều nhất là từ Thái Lan, chiếm 57%; kế đó là Trung Quốc với 16,8%; các loại rau quả được nhập từ Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ… cũng đều tăng mạnh trong thời gian qua.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho rằng: “Các doanh nghiệp chế biến, kinh doanh mặt hàng trái cây mới chỉ tập trung cho xuất khẩu, chưa chú trọng khai thác thị trường trong nước. Thực tế, nhu cầu tiêu dùng mặt hàng này trong nước rất lớn nhưng đang bị “coi nhẹ”. Chất lượng trái cây Việt có thể xuất khẩu tại các thị trường “kỹ tính” mà không thể “chinh phục” người tiêu dùng trong nước thì đây là vấn đề cần quan tâm.

Theo một số khảo sát cho biết, nguyên nhân không phải do chất lượng mà yếu ở khâu quảng bá và xây dựng thị trường nội địa cho trái cây Việt. “Các sản phẩm trái cây ngoại có thể xuất hiện tràn ngập tại các hệ thống siêu thị, cửa hàng, chợ đầu mối, chợ dân sinh, thậm chí trên cả những chiếc xe bán hàng rong… đều do khâu quảng bá sản phẩm” - Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Để trái cây nội không bị “lép vế” và từng bước chiếm lĩnh thị trường nội địa như tiềm năng vốn có, trước hết cần có chiến lược quảng bá chuyên nghiệp; đồng thời có kế hoạch sản xuất những loại quả phù hợp thị hiếu tiêu dùng của người Việt. Ông Lê Linh Khánh, Giám đốc Công ty cổ phần Rau quả Bình Minh (tỉnh Vĩnh Long) cho rằng, rất nhiều loại trái cây ở nước ta có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, hoàn toàn có thể cạnh tranh với trái cây nhập. Hơn nữa, nếu tiêu thụ ở thị trường nội địa, do không phải chịu chi phí nhập khẩu, giá sẽ “mềm” hơn các loại quả ngoại có chất lượng tương đương… Do đó, các doanh nghiệp cần có hình thức giới thiệu, quảng bá, xúc tiến thương mại… để thu hút được người tiêu dùng trong nước.

Tiến sĩ Lương Ngọc Trung Lập - Phó trưởng Bộ môn Nghiên cứu thị trường, Viện Cây ăn quả miền Nam đề xuất, cần phải cải thiện chuỗi cung ứng trái cây.

Trong đó, doanh nghiệp cần liên kết với các hợp tác xã, tổ hợp tác trái cây để tạo nguồn nguyên liệu ổn định; đẩy mạnh nâng cao chất lượng trái cây thông qua việc áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP/GlobalGAP; sản xuất rải vụ trái cây để tăng khả năng cạnh tranh với các nước có sản xuất cùng ngành hàng như: Thái Lan, Úc, New Zealand... trên thị trường xuất khẩu; xây dựng thương hiệu một số trái cây để xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm.