Tag

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh

Tuổi trẻ học và làm theo Bác 22/03/2023 12:33
aa
TTTĐ - Tình yêu cháy bỏng với nghệ thuật làm gốm đã thôi thúc anh Nguyễn Hồng Quang (thôn Lò Cang, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) dành phần lớn tâm huyết, thời gian để bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề gốm Hương Canh truyền thống.
Người đẹp từ khắp nơi trên thế giới trải nghiệm và quảng bá vẻ đẹp của gốm Bát Tràng Độc đáo sản phẩm gốm sứ Kim Lan Nghệ nhân gốm phù điêu Phạm Văn Tuyên với 10 bài men độc, lạ

Làng gốm Hương Canh (huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) vốn nổi tiếng là làng gốm cổ sành, có tuổi đời trên 300 năm với những sản phẩm chất lượng cao, đa dạng mẫu mã như chum vại, nồi niêu, ấm chén...Trong quá khứ, thương hiệu gốm sành Hương Canh nức tiếng gần xa với câu ca “Sứ Móng Cái, vại Hương Canh”. Những năm 60 của thế kỷ trước, gốm Hương Canh phát triển cực thịnh, gây được tiếng vang lớn trên thị trường gốm sứ. Thời điểm đó, bà con làng gốm sản xuất không kịp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên, trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, làng gốm Hương Canh đã không còn hưng thịnh như trước. Dù vậy, nghề gốm nơi đây vẫn giữ được những nét tinh túy xưa, một số nghệ nhân lâu năm vẫn miệt mài theo nghề và truyền lại cho thế hệ sau.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Gốm Hương Canh, một địa danh, một thương hiệu không mấy xa lạ, đặc biệt là với người dân Bắc Bộ. Ảnh: Khánh An

Những năm gần đây, để đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng, anh Nguyễn Hồng Quang cùng các nghệ nhân làng gốm Hương Canh luôn nỗ lực làm mới, đa dạng hóa sản phẩm kết hợp duy trì mặt hàng sản xuất truyền thống.

Chủ động phát triển dòng gốm nghệ thuật

Nhận thấy sự chênh lệch giá cả giữa các sản phẩm gia dụng truyền thống và các dòng gốm nghệ thuật, nhiều năm qua, nghệ nhân Nguyễn Hồng Quang - chủ xưởng gốm nghệ thuật Quang Đức đã chủ động phát triển dòng gốm này.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Nghệ nhân Nguyễn Hồng Quang (ngoài cùng bên trái) cùng các sản phẩm được tham dự tại triển lãm do Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức. Ảnh: NVCC

Anh Quang chia sẻ, tất cả những hình thù gốm ban đầu đều là những hình trụ, hình tròn, hình lục lăng. Những sản phẩm được thực hiện thủ công bằng phương pháp chuốt bắt buộc phải là hình tròn xoay có tâm. Bản thân người nghệ nhân muốn kết hợp giữa các hình dạng khác nhau cần có kiến thức, học hành bài bản.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Mỗi công đoạn đều cần sự chỉnh chu, tỉ mỉ của người thợ. Ảnh: Khánh An

Bản chất của gốm Hương Canh là gốm sành được nung ở nhiệt độ cao, kết cấu của gốm tốt, phát ra tiếng kêu vang ngân đặc trưng. Bên cạnh đó, dấu ấn nổi bật của gốm Hương Canh là gốm mộc không tráng men, màu sắc tự thân, trải qua quá trình nung đất chuyển hóa thành các màu sắc khác nhau. Bởi lẽ trong thành phần ở trong đất chứa hàm lượng ôxit sắt, ôxit mangan cao khi gặp nhiệt độ cao sẽ gây ra hiện tượng cháy, sản sinh ra bề mặt bên ngoài.

Chia sẻ về họa tiết trang trí trên gốm, anh cho biết vẫn đang thực hiện nghiên cứu sâu về màu sắc, hình vẽ tự nhiên. Chính sự mộc mạc, giản dị của gốm Hương Canh đã làm nên nét “duyên thầm” khác biệt. “Gốm là người, con người địa phương nào sẽ mang màu sắc gốm của địa phương đó. Nếu như thành phố sẽ mang lên gốm sự ồn ào, hối hả thì làng quê vẽ nên bức tranh bình lặng như chính con người của họ”, anh Quang tâm sự.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Những họa tiết như hình hoa, cây, ngọn cỏ, đường phố, ngôi nhà,...được khắc họa trên gốm. Ảnh: Khánh An

Về màu sắc, gốm Hương Canh vốn chỉ mang tông màu trầm nên việc đưa được sắc độ phù hợp nắm vai trò vô cùng quan trọng. Mỗi người nghệ nhân sẽ có một phương pháp khác nhau, anh cho biết: “Xưởng nhà tôi đang sử dụng phương pháp điêu khắc trên gốm, yếu tố điêu khắc sẽ tạo va đập về ánh sáng, tạo sự rõ rệt giữa khối âm và khối dương tạo nên sắc độ thị giác. Một số màu thường sử dụng trên gốm là màu tự nhiên của đất như màu sáng là đất Trúc Thôn (Hải Dương), đất trắng Bát Tràng hay đất sét Tuyên Quang,..Tôi tích hợp những màu đó bằng nhiều chuyến lò thử nghiệm cho ra kết quả cụ thể, sau đó mới đưa ra trang trí trên sản phẩm gốm”.

Trong quá trình sáng tác, không ít lần mải ấp ủ ý tưởng, mày mò tạo hình và nung thử nghiệm các sản phẩm mới, anh không ngủ nổi, nên việc thức liền mấy đêm diễn ra thường xuyên. Đồng thời anh cũng khẳng định, tất cả những sản phẩm xưởng đang thực hiện hoàn toàn tự sáng tạo, không sao chép, ăn cắp bất cứ mẫu mã nào trên thị trường.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Anh Quang sở hữu hàng ngàn mẫu sản phẩm đa dạng. Ảnh: NVCC

Đến nay bình quân mỗi tháng, anh Quang đốt 3 chuyến lò thủ công và 1 chuyến lò ga. Sản lượng thu được để đưa ra thị trường là hơn 550 sản phẩm/tháng. Với mức giá từ 300-800.000 đồng/1 sản phẩm, anh thu về hơn 100 triệu đồng. Các sản phẩm gốm của xưởng hiện phục vụ chủ yếu cho thị trường nội địa. Bên cạnh đó, gốm Hương Canh cũng được xuất khẩu ra các nước như Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ thông qua các đại lí và kênh bán hàng trực tuyến.

Lưu giữ nghề truyền thống cho thế hệ trẻ

Thời gian đầu, anh Quang cho biết bản thân gặp nhiều khó khăn khi chưa độ “chín” nghề cũng như điều kiện tài chính. Nhiều chuyến lò hỏng cùng định kiến từ người dân xung quanh, anh cho rằng kiên định là bí quyết dẫn đường: “Thời điểm mới khởi nghiệp, người dân người ta nói ra nói vào, bảo làm cái này thì bán cho ai. Quả thật, tôi cũng không quan trọng là bán cho ai, tôi chỉ nghĩ đơn giản là mình làm tốt với nghề rồi nghề sẽ tốt lại với mình”.

Người “giữ lửa” nghề gốm mộc Hương Canh
Tâm huyết, say mê của người con làng nghề đã giúp anh vượt qua khó khăn. Ảnh: NVCC

Hiện tại, với hơn 25 năm kinh nghiệm trong nghề, anh Quang tự tin đã làm chủ được quy trình làm gốm, hiểu rõ về các chất liệu đất, nước và lửa nên mỗi mẻ ra lò, gốm loại I đạt tỷ lệ lên đến 98%, hiệu quả hơn rất nhiều so với lò của các thế hệ trước.

Bên cạnh đó, anh còn mở lớp dạy thợ làm gốm tại xưởng, nhằm đào tạo những bạn trẻ có năng lực trong ngành gốm. Từ kiến thức và trải nghiệm có được, họ sẽ có cơ hội phát triển nghề truyền thống trong tương lai. “Với một người thợ chưa biết gì về nghề, cá nhân phải học nhanh nhất từ 3-6 tháng cho một công đoạn của sản phẩm gốm. Tôi học và trải nghiệm được gì trên gốm đều sẵn sàng truyền lại hết cho các bạn. Chỉ mong thế hệ trẻ sau này nắm bắt tinh thần, hiểu được giá trị tinh hoa mà ông cha để lại”, anh bày tỏ.

Anh Quang cho biết đào tạo nghề cho thế hệ trẻ cần được chú trọng, khi nghề đang còn sức cháy cần sự quan tâm thiết thực của các cấp chính quyền. Anh mong mỏi chính quyền quy hoạch, khoanh vùng đất nguyên liệu sản xuất gốm, tránh để vùng nguyên liệu bị chuyển đổi thành đất phát triển công nghiệp hoặc là nơi xả thải của nhà máy công nghiệp. Bởi chính nguồn nguyên liệu quý giá của Hương Canh đóng vai trò quan trọng, quyết định sự sống còn của nghề gốm trong tương lai.

Khánh An

Đọc thêm

Tất bật, hiệu quả tại điểm giải quyết thủ tục hành chính Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Tất bật, hiệu quả tại điểm giải quyết thủ tục hành chính

TTTĐ - Các điểm phục vụ hành chính công xã Mê Linh và Yên Lãng ... (thành phố Hà Nội), mỗi ngày tiếp đón hàng trăm người dân đến thực hiện thủ tục hành chính. Các công chức tại đây hoạt động tất bật hết công suất; đồng thời, lực lượng thanh niên, công an, luật sư cũng hỗ trợ tích cực để công việc diễn ra trôi chảy, thuận tiện.
Thanh niên xã Thượng Phúc hỗ trợ người dân thực hiện hành chính công Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Thanh niên xã Thượng Phúc hỗ trợ người dân thực hiện hành chính công

TTTĐ - Ngày 7/7, Đoàn Thanh niên xã Thượng Phúc (Hà Nội) ra quân hỗ trợ vận hành mô hình mới và đồng hành cùng người dân trong tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công trực tuyến.
Tuổi trẻ xã Minh Châu "tiếp sức" chính quyền 2 cấp vận hành hiệu quả Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Tuổi trẻ xã Minh Châu "tiếp sức" chính quyền 2 cấp vận hành hiệu quả

TTTĐ - Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, các đoàn viên, thanh niên tại xã Minh Châu đã tích cực hỗ trợ, tư vấn và giúp đỡ người dân được xử lý nhanh các thủ tục hành chính, tạo không khí đầy hứng khởi và năng suất cho bộ máy chính quyền xã đảo đặc biệt của Thủ đô.
Tuổi trẻ Gia Định lan tỏa tinh thần phục vụ Nhân dân Nhịp sống phương Nam

Tuổi trẻ Gia Định lan tỏa tinh thần phục vụ Nhân dân

TTTĐ - Sáng 7/7, trong không khí phấn khởi của mùa Hè tình nguyện, Đoàn phường Gia Định đã tổ chức ra quân đội hình thanh niên, chiến sĩ tình nguyện Hè “Đồng hành cùng địa phương” tại Trung tâm phục vụ Hành chính công phường Gia Định. Hoạt động này thể hiện tinh thần xung kích, nhiệt huyết của tuổi trẻ cùng khát vọng phục vụ Nhân dân, chung tay hỗ trợ thực hiện các thủ tục hành chính.
Hạnh phúc khi thấy nụ cười và sự hài lòng của Nhân dân Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Hạnh phúc khi thấy nụ cười và sự hài lòng của Nhân dân

TTTĐ - "Tôi cảm thấy rất vui và tự hào khi được góp phần giúp đỡ người dân giải quyết các thủ tục hành chính. Nhìn thấy nụ cười và sự hài lòng của họ khi được hỗ trợ nhanh chóng, rõ ràng khiến tôi cảm thấy công việc mình làm thật ý nghĩa", Phó Bí thư Đoàn phường Hà Đông Nguyễn Thị Phương Châm hào hứng chia sẻ.
Tuổi trẻ Hoài Đức “coi việc của người dân là việc của mình” Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Tuổi trẻ Hoài Đức “coi việc của người dân là việc của mình”

TTTĐ - Với tinh thần “coi việc của người dân là việc của mình”, lực lượng đoàn viên, thanh niên xã Hoài Đức (Hà Nội) đã nghiêm túc túc trực tại các Điểm phục vụ hành chính công để hỗ trợ, hướng dẫn người dân đến làm thủ tục.
Thành đoàn TP Hồ Chí Minh có ban lãnh đạo mới Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Thành đoàn TP Hồ Chí Minh có ban lãnh đạo mới

TTTĐ - Chiều 5/7, Ban Chấp hành Thành đoàn TP Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị lần thứ 20, khóa XI, nhiệm kỳ 2022 - 2027 (mở rộng), sơ kết công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi 6 tháng đầu năm 2025.
Tự giác học tập, lập "cú đúp" trường chuyên top đầu Hà Nội Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Tự giác học tập, lập "cú đúp" trường chuyên top đầu Hà Nội

TTTĐ - Nguyễn Khánh Quỳnh, học sinh lớp 9A5, trường THCS Bê Tông, xã Xuân Mai (trước là thôn Xuân Trung, xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ) là một trong 8 Thủ khoa của kỳ thi vào lớp 10 THPT tại Hà Nội. Quỳnh cho biết, luôn tự học và còn tham gia rất nhiều hoạt động ngoại khóa.
Thanh niên sống đẹp: Thắp sáng niềm tin từ những điều tử tế Tuổi trẻ học và làm theo Bác

Thanh niên sống đẹp: Thắp sáng niềm tin từ những điều tử tế

TTTĐ - Những tấm gương thanh niên sống đẹp chứng minh rằng sống đẹp không bị giới hạn bởi thời gian, không gian hay lĩnh vực. Đó có thể là hành động hy sinh nơi biên cương, là dự án khởi nghiệp sáng tạo, hay chỉ đơn giản là một hành động nhân ái giữa đời thường... Những điều tử tế đó cùng thắp sáng lên niềm tin cho cộng đồng xã hội.
Hơn 100 thanh, thiếu niên kiều bào dự “Trại hè Việt Nam 2025” Đối ngoại nhân dân

Hơn 100 thanh, thiếu niên kiều bào dự “Trại hè Việt Nam 2025”

TTTĐ - Dự kiến diễn ra từ ngày 13 - 26/7/2025, Trại hè Việt Nam 2025 sẽ được tổ chức tại các địa phương ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam với 110 đại biểu đến từ 31 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự.
Xem thêm