Phát triển dịch vụ xe đạp công cộng theo hướng bền vững, lành mạnh

Có cần trợ giá cho xe đạp công cộng?

Sáng nay (23/11), Báo Giao thông tổ chức tọa đàm bàn về chủ đề: "Có cần trợ giá cho xe đạp công cộng?". Thông tin tại buổi toạ đàm, ông Phan Trường Thành, Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cho biết: Ngày 24/8/2023, dịch vụ xe đạp công cộng tại các quận nội thành Hà Nội chính thức được Công ty cổ phần Tập đoàn Trí Nam đưa vào khai thác. Chỉ sau hơn 2 tháng triển khai, đến nay đã có khoảng 100.000 người đăng ký sử dụng xe qua ứng dụng với tổng cộng gần 135.000 chuyến đi.

Dù triển khai dịch vụ này sau một số địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng…song tại Hà Nội, số người sử dụng xe đạp công cộng lại nhiều nhất, chiếm hơn 50%.

Không chỉ góp phần giảm khí phát thải, bảo vệ môi trường, dịch vụ xe đạp công cộng còn trở thành phương tiện kết nối giao thông hiệu quả giữa các loại hình giao thông công cộng như đường sắt đô thị, xe buýt.

Chỉ sau hơn 2 tháng triển khai, đến nay đã có khoảng 100.000 người đăng ký sử dụng xe qua ứng dụng

Theo đánh giá của các chuyên gia, tại Hà Nội, mạng lưới giao thông có đặc thù là ngõ nhỏ, phố nhỏ, ngõ sâu nên từ nơi ở đến nhà ga, bến tàu, trạm xe buýt lên tới hàng ki lô mét. Do đó, phương án xe đạp công cộng là bước đi đúng và hợp lý song cần sự điều tiết của Nhà nước, không thể phát triển “nóng". Đây là trách nhiệm của cơ quan nhà nước để có sự điều tiết phù hợp.

“Sau 2 tháng triển khai ở Hà Nội, thống kê đã có 2.000 lượt di chuyển/ngày. Bước đầu, đây là điểm sáng và nên tạo điều kiện để xe đạp công cộng phát triển. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện thí điểm là vào mùa thu Hà Nội nên thời tiết thuận lợi cho di chuyển xe đạp công cộng. Do đó, thời gian tới, Hà Nội sẽ thử nghiệm trong cả năm (mùa hè, mùa đông)… để có thể đánh giá toàn diện.

Tại buổi tọa đàm, chia sẻ về vấn đề xe đạp công cộng có cần trợ giá hay không ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho biết, ở Việt Nam khi triển khai dịch vụ cần đặt trong bối cảnh đặc thù giao thông và đi lại của người dân để cung ứng dịch vụ cho phù hợp.

"Tại các nước trên thế giới, nhà nước cũng quan tâm hỗ trợ điều kiện về hạ tầng cho phương tiện phát triển như bố trí các điểm để xe rộng khắp vị trí của thành phố, các phương tiện khác cũng chủ động nhường đường cho xe đạp.

Vì vậy, ở Việt Nam cũng nên theo hướng này, so với trợ giá, việc hỗ trợ bằng các cơ chế chính sách, hành lang pháp lý để dịch vụ được phát triển đúng hướng. Sau đó sẽ tiếp tục trợ giá", ông Hải cho hay.

Còn theo, ông Phan Trường Thành, Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cho biết, chúng ta hãy dùng từ nhà nước hỗ trợ chứ không phải trợ giá. Bởi nhà nước đã hỗ trợ về cơ chế chính sách, văn bản quy phạm pháp luật và dĩ nhiên, mọi thứ cần sự hiệu quả. Cơ quan nhà nước luôn định hướng hài hòa lợi ích của 3 bên là nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

"Cả một năm thí điểm dịch vụ xe đạp công cộng, việc thuê cơ sở hạ tầng bãi đỗ đã được thành phố hỗ trợ rồi. Nhà nước luôn ưu tiên, tính toán tới hiệu quả cho xã hội. Kết quả thực hiện thời gian tới sẽ là câu trả lời quan trọng nhất. Chúng tôi đánh giá đây là loại hình còn mới, nhưng khi làm phải thận trọng và tính toán sự phù hợp với từng khu vực và đô thị", ông Thành nói.

Tìm hướng đi lâu dài cho xe đạp công cộng

Chia sẻ về kế hoạch sắp tới, Chủ tịch Công ty vận tải số Trí Nam Đỗ Ba Quân, cho biết, trong tương lai, khi Hà Nội mở thêm các tuyến đường sắt đô thị, công ty sẽ bám theo các tuyến và liên kết với các khu dân cư để phát triển bền vững, lành mạnh. Trước mắt, trong năm 2024, dịch vụ xe đạp công cộng sẽ mở rộng ra các quận, huyện khác như Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Hà Đông.

Dự án xe đạp công cộng là bước đi đúng và hợp lý của ngành giao thông Thủ đô

Hiện, Hà Nội đã cấp phép cho Trí Nam gần 80 điểm làm trạm xe, ưu tiên ở những vị trí tốt nhất trong khu vực các quận nội thành, đặc biệt các khu vực gần nhà ga bến tàu, các trường học, công viên, các trung tâm mua sắm, khu du lịch. Đây là dự án thí điểm quy mô lớn, tuy nhiên, hạ tầng dành riêng cho xe đạp tại Hà Nội chưa đồng bộ, dù trong quy hoạch giao thông đã có nhưng thực tế chưa được triển khai, chưa có làn đường dành riêng cho xe đạp. Sở Giao thông vận tải Hà Nội cũng đang quan tâm để sớm có làn đường cho xe đạp", ông Thành khẳng định.

Ngoài ra, Sở Giao thông vận tải cũng sẽ tham mưu các chính sách, cơ chế đặc thù riêng cho các phương tiện vận tải hành khách công cộng nói chung và xe đạp công cộng nói riêng đưa vào các Luật Đường bộ, Luật TTATGT và Luật Thủ đô.

Hiện nay, vỉa hè để làm trạm xe đạp công cộng cho công ty Trí Nam đang được miễn phí trong 1 năm thí điểm, sau khi kết thúc thí điểm sẽ có đánh giá để tham mưu cho UBND thành phố hướng đi cho đồng bộ hơn.