Thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp

Tạo ra sản phẩm chất lượng cao

Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và Dịch vụ nông nghiệp Thanh Hà (huyện Thường Tín, Hà Nội) Bùi Thị Thanh Hà cho biết: Với quy mô hơn 2,1ha, HTX đã đầu tư nhiều tỷ đồng để xây dựng 6 nhà màng, nhà lưới, tổng diện tích khoảng 10.000m2 để trồng rau mầm. Quy trình sản xuất được áp dụng theo quy tắc “5 không”: Không phân hóa học, không thuốc bảo vệ thực vật hóa học, không thuốc trừ cỏ, không chất kích thích tăng trưởng, không cây trồng chuyển đổi gen. Do đó, đơn vị có thể cung ứng đến người tiêu dùng Thủ đô những loại rau mầm an toàn nhất. Trung bình mỗi năm, HTX cung ứng cho thị trường hơn 200 tấn rau mầm các loại, doanh thu đạt khoảng 4 tỷ đồng.

Tương tự, tại huyện Thanh Oai hiện có 12 mô hình nông nghiệp công nghệ cao, như: Mô hình trồng hoa lan công nghệ cao ở xã Thanh Cao; mô hình trồng rau thủy canh tại thị trấn Kim Bài; mô hình trồng rau ứng dụng công nghệ cao ở xã Dân Hòa, diện tích 3,4ha.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương thăm hỏi, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây trồng cho nông dân xã Hòa Nam, huyện Ứng Hòa

Ông Ngô Minh Trưởng, xã Thanh Cao chia sẻ: Từ năm 2019 đến nay, mô hình trồng hoa lan hồ điệp ứng dụng công nghệ cao, diện tích 1.500m2, quy mô 45.000 cây của gia đình ông đã cho hiệu quả kinh tế cao. Lan được trồng trong nhà kính, có hệ thống quan trắc độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, dùng công nghệ số quản lý sự sinh trưởng, phát triển của cây. Vườn lan được phân loại với các khung thời gian ra hoa khác nhau, có thể cung ứng thường xuyên cho thị trường. Mỗi năm gia đình ông thu hơn 3 tỷ đồng.

Còn tại huyện Chương Mỹ, theo Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Nam Phương Tiến (huyện Chương Mỹ) Vũ Thị Huyền, hiện HTX triển khai 2 mô hình sản xuất lúa và trồng bưởi Diễn theo hướng hữu cơ. Để nâng cao chất lượng sản phẩm, đơn vị đã đưa công nghệ 4.0 vào quản lý, giám sát. Camera giám sát được lắp đặt trên cánh đồng. Thông tin về ngày xuống giống, bón phân, chăm sóc đều được ghi chép đầy đủ thông qua nhật ký điện tử eGAP… Quy trình sản xuất lúa hữu cơ được camera ghi lại và lưu trữ theo thời gian thực về toàn bộ chuỗi sản xuất. Người tiêu dùng có thể kiểm chứng qua trích xuất hình ảnh. Nhờ đó, HTX có thể kiểm soát được nguồn gốc điện tử cho từng hộ, từng thửa ruộng…

Ông Đoàn Đức Dân - Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội hướng dẫn phục hồi vườn cây ăn quả sau mưa bão cho hộ dân phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm

Đánh giá hiệu quả của các mô hình chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực trồng trọt, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội (Sở NN&PTNN Hà Nội) Vũ Thị Hương cho biết: Hà Nội có 406 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, áp dụng chuyển đổi số, trong đó có 262 mô hình ở lĩnh vực trồng trọt. Giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi số hiện nay chiếm khoảng 40% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của Hà Nội. Các mô hình hiệu quả tập trung tại các huyện: Mê Linh, Gia Lâm, Thường Tín, Đông Anh, Thanh Oai, Đan Phượng…

Nhìn chung, công tác chuyển đổi số trong ngành Nông nghiệp nói chung và trồng trọt nói riêng bước đầu tạo sự thay đổi từ nền sản xuất nông nghiệp truyền thống sang ứng dụng công nghệ số. Để hỗ trợ các HTX trong chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cao, thời gian qua, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội phối hợp với các địa phương tổ chức nhiều hội nghị, tọa đàm, tập huấn ứng dụng công nghệ số trong nông nghiệp. Các buổi tọa đàm, tập huấn đều có chuyên gia hướng dẫn để người dân, HTX hiểu hơn về chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp; giải đáp vướng mắc trong quá trình sản xuất, áp dụng vào thực tiễn.

Ngoài ra, trung tâm tổ chức các hội thảo liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trực tuyến, kết nối doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ tiêu thụ cho người sản xuất. Tổ chức các diễn đàn Khuyến nông @ "Nhịp cầu nhà nông" trực tuyến, nhằm kết nối nông dân, chủ trang trại, HTX với các nhà khoa học, quản lý, giúp người dân tiếp cận với khoa học, kỹ thuật, đường lối, chính sách để áp dụng vào sản xuất…

Mô hình trồng rau mầm tại huyện Thường Tín, Hà Nội

Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp đã hướng dẫn và cấp tài khoản tham gia quản lý và duy trì hệ thống quản lý cho 3.533 cơ sở là các HTX, cơ sở sản xuất, chế biến, sơ chế, đóng gói nông, lâm sản và thủy sản; đã cấp 14.050 bộ mã truy xuất nguồn gốc các sản phẩm nông, lâm, thủy sản đủ các tiêu chí về an toàn thực phẩm lên Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông, lâm sản, thủy sản, thực phẩm thành phố Hà Nội” (check.hanoi.gov.vn)…

Đặc biệt, các đơn vị thuộc Sở còn tham mưu một số các ứng dụng phần mềm cơ sở dữ liệu. Việc ứng dụng tự động hóa và công nghệ số trong sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản giúp doanh nghiệp tăng năng suất, giảm chi phí lao động và bảo đảm an toàn thực phẩm, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn, đồng hành cùng nông dân

Bên cạnh những kết quả đạt được, chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn thành phố vẫn còn mới, chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy định cụ thể, nên bước đầu triển khai còn lúng túng. Việc ứng dụng các công nghệ chuyển đổi số trong sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, chế biến, tiêu thụ thực phẩm nông, lâm, thủy sản như việc áp dụng IoT (internet vạn vật), cảm biến trong việc tối ưu hóa hoạt động sản xuất chưa được nhiều… do sản xuất nông nghiệp vẫn còn nhỏ lẻ, phân tán.

Mô hình trồng rau, dưa lưới trong nhà kính tại huyện Ứng Hoà giúp người dân nâng cao hiệu quả kinh tế

Cùng với đó, nguồn nhân lực, vốn đầu tư khi tham gia vào công cuộc chuyển đổi số trong nông nghiệp còn hạn chế. Trong khi đó, chuyển đổi số nông nghiệp không chỉ đòi hỏi đầu tư nguồn lực lớn, lâu dài, mà còn đòi hỏi sự nỗ lực cùng tham gia của tất cả chủ thể trong chuỗi giá trị nông nghiệp…

Để tháo gỡ khó khăn và đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương cho biết: Thời gian tới, trung tâm tiếp tục tham mưu thành phố, Sở NN&PTNN Hà Nội các chính sách phục vụ chuyển đổi số trong nông nghiệp phù hợp, kịp thời; đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hội nghị, hội thảo, các mô hình khuyến nông về vai trò và lợi ích của việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản trong bối cảnh hiện nay.

Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNN Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, Sở đã đề nghị Bộ NN&PTNN nâng cao nhận thức, kỹ năng cho cán bộ quản lý cấp địa phương về chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp. Bên cạnh đó, sớm hoàn thiện các hệ thống cơ sở dữ liệu lớn của ngành để hướng dẫn các địa phương xây dựng, tích hợp chung, cùng khai thác, phục vụ trong công tác quản lý. Đồng thời, định hướng các công nghệ số tham gia vào chuỗi sản xuất, tiêu thụ nâng cao giá trị cho sản phẩm nông, lâm, thủy sản phù hợp với thực tiễn, thực trạng của ngành Nông nghiệp.

Mô hình thâm canh bưởi hữu cơ xã Yên Sở, Hoài Đức

Ngoài ra, Hà Nội có chính sách thu hút nguồn lực xã hội đầu tư vào nông nghiệp thông minh, trong đó, chú trọng giải pháp về công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý, giám sát, truy xuất minh bạch, kết nối thị trường nông sản và sản phẩm OCOP; hỗ trợ công nghệ canh tác thông minh để đạt hiệu quả kinh tế cao hơn… Công tác khuyến nông tập trung vào đào tạo kỹ năng thay đổi mô hình kinh doanh số cho các HTX, doanh nghiệp. Hướng đi này góp phần cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng phát triển nông nghiệp thông minh; tăng cường liên kết sản xuất với tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị...