Giải pháp nào để ứng dụng Robotics hiệu quả?

Công nghệ Robotics - Mechatronics được ứng dụng trong hệ thống dây chuyền sản xuất ô tô của Công ty Cổ phần ô tô Trường Hải

Đó là khẳng định của ông Cao Quốc Hưng, Thứ trưởng Bộ Công Thương tại Hội thảo "Công nghệ Robotics - Mechatronics trong cách mạng công nghiệp 4.0: Nhu cầu và giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam", do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức tại Hà Nội, ngày 21/8.

Ứng dụng công nghệ mới là tất yếu

Robotics - Mechatronics (tạm dịch là công nghệ robot - cơ điện tử) có thể được xem là một trong những trụ cột của nền công nghiệp 4.0 với những nhà máy thông minh và doanh nghiệp được chuyển đổi ứng dụng số hóa toàn diện.

Tại Hội thảo, nhiều nhà khoa học, chuyên gia công nghệ người Việt ở nước ngoài, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp trong nước cũng đã chia sẻ về xu hướng phát triển, những thành tựu và hướng nghiên cứu trên thế giới về công nghệ Robotics - Mechatronics; hiện trạng và nhu cầu ứng dụng công nghệ này nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống.

Trên thế giới, ứng dụng công nghệ robot và tự động hóa đã phổ biến và mang lại những hiệu quả to lớn đối với nền kinh tế, đặc biệt với sự phát triển của các doanh nghiệp. Việc đưa robot vào ứng dụng trong sản xuất sản phẩm giúp giải phóng sức lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng năng suất.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, công nghệ này đang đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp. Theo kết quả điều tra trong năm 2018 của Bộ Công Thương phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp của Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện, mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt đối với cách mạng công nghiệp 4.0 còn rất thấp. Số lượng các doanh nghiệp quan tâm đầu tư, ứng dụng những công nghệ mới, đặc biệt công nghệ cốt lõi của cách mạng công nghiệp 4.0 vào quá trình sản xuất rất khiêm tốn.

Thứ trưởng Bộ Công Thương, Cao Quốc Hưng khẳng định, Robotics - Mechatronics có thể được xem là một trong những trụ cột của nền công nghiệp 4.0

Theo Thứ trưởng Cao Quốc Hưng, mặc dù các doanh nghiệp có nhu cầu lớn nhưng chưa có đủ tiềm lực và định hướng chiến lược trong quá trình đầu tư. Trên 97% các doanh nghiệp Việt Nam hiện là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ, nên gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn, trình độ khoa học công nghệ, nguồn nhân lực và năng lực đổi mới sáng tạo còn thấp. Mối liên kết giữa doanh nghiệp với các tổ chức khoa học và công nghệ còn hạn chế, chưa hiệu quả.

“Các doanh nghiệp Việt đang đứng trước những thách thức rất lớn giữa nhu cầu và khả năng ứng dụng công nghệ robot - cơ điện tử trong quá trình sản xuất. Họ đang cần những nhà khoa học, chuyên gia công nghệ cùng phối hợp để trả lời câu hỏi “ai?” và “làm như thế nào?” để giải quyết những thách thức này”, Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Đâu là giải pháp?

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Hoàng Việt Hồng, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp, cho rằng, thực tế doanh nghiệp muốn tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại, có thêm nhiều robot để phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn với hàng loạt các bài toán về nhân sự, vốn đầu tư cho hệ thống công nghệ, trình độ kỹ thuật, hệ thống kho bãi, chuỗi cung ứng... Do vậy, các cơ quan quản lý Nhà nước cần tạo điều kiện, có những cơ chế chính sách ưu đãi hấp dẫn, đẩy mạnh liên kết với các chuyên gia nước ngoài, tập đoàn quốc tế để đưa công nghệ mới, tự động hóa vào trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp. Đồng thời, các hoạt động thúc đẩy nghiên cứu, đầu tư cũng cần được chú trọng.

Bổ sung thêm về giải pháp, PGS. TS Hồ Anh Văn, trường Khoa học vật liệu JAIST (Nhật Bản) chia sẻ, rất nhiều ngành nghề có thể ứng dụng công nghệ robot chứ không gói gọn trong sản xuất công nghiệp. Ví dụ: Robot “mềm” có thể ứng dụng trong nông nghiệp như hái quả, chăm sóc cây trồng, tưới tiêu và phun thuốc; trong lĩnh vực y tế như phẫu thuật, chăm sóc người già... Do đó, để phổ biến ứng dụng công nghệ hiện đại, công nghệ robot vào đời sống xã hội, cần có sự chung tay của nhiều cơ quan, tổ chức và các doanh nghiệp. Trong đó, mạng lưới liên kết giữa các nhà khoa học trong và ngoài nước; giữa cơ quan Nhà nước với các trí thức khoa học; giữa doanh nghiệp với nhà khoa học… cần được tổ chức xây dựng một cách bài bản, có chiều sâu.

Trong ngành công nghiệp ô tô, ứng dụng robot vào các khâu sản xuất là tất yếu nhằm giảm sức lao động của con người trong các công đoạn nguy hiểm, độc hại; đồng thời giúp giảm tối thiểu những sai sót trong quá trình sản xuất, lắp ráp

Nhấn mạnh về tầm quan trọng của lĩnh vực ứng dụng công nghệ robot – cơ điện tử đối với sự phát triển của nền kinh tế, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng đã nêu ra những hành động, định hướng cụ thể. Theo đó, các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp, các trường đại học, các nhà khoa học cần sớm có những hành động, đề tài, dự án cụ thể, thiết thực để cùng phối hợp triển khai thực hiện, làm cơ sở hình thành các mạng lưới liên kết trong lĩnh vực này; để mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam ngày càng phát triển lớn mạnh và lan tỏa giá trị.

Thời gian tới, Bộ Công Thương cũng sẽ đồng hành cùng mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam thông qua các cơ chế, chính sách hỗ trợ thu hút các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế, chuyên gia là người Việt Nam tại nước ngoài làm nòng cốt thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển và chuyển giao công nghệ.

Bên cạnh đó, “những giải pháp đề xuất để triển khai thực hiện cần có sự nhìn nhận, đánh giá tổng thể và toàn diện nhưng bước đi thì phải cụ thể, phù hợp để đảm bảo chúng ta đón nhận thành công những cơ hội mà công nghệ robot - cơ điện tử nói riêng và cách mạng công nghiệp 4.0 nói chung có thể mang lại”, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cho hay.