Ngòi bút cách mạng chưa bao giờ dừng chảy…

100 năm viết tiếp lý tưởng của người làm báo cách mạng

Năm 1925, tại một căn nhà nhỏ ở Quảng Châu (Trung Quốc), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc mở lớp đào tạo cán bộ, trong đó có nội dung về báo chí cách mạng. Cùng năm ấy, tờ báo Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - ra đời, đánh dấu sự khai sinh của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Báo Tuổi trẻ Thủ đô nhận giải đồng hạng Xuất sắc Giải Báo chí Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thành phố Hà Nội lần thứ VI

Từ những tờ báo được in thủ công, phát hành bí mật trong khói lửa đấu tranh, báo chí cách mạng đã trở thành vũ khí tư tưởng sắc bén, thắp sáng khát vọng độc lập, tự do. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng" bởi "cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ".

Trải qua các cuộc kháng chiến, báo chí Việt Nam đã khẳng định vai trò không thể thay thế trong tuyên truyền, vận động, cổ vũ quần chúng. Báo chí cách mạng không chỉ là người đưa tin, mà còn là người thắp sáng lòng yêu nước, hun đúc ý chí tự cường và gìn giữ mạch nguồn dân tộc.

Hôm nay, đất nước đang bước vào những cột mốc lịch sử lớn: Năm 2030 kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam; năm 2045 kỷ niệm 100 năm thành lập nước. Khát vọng vươn lên trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, đã và đang thôi thúc toàn dân tộc hành động, đổi mới và sáng tạo.

Các đồng chí lãnh đạo thành phố và cán bộ phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô tại Hội báo Xuân Ất Tỵ 2025

Trong hành trình đó, báo chí không đứng ngoài cuộc. Báo chí là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân; là nơi khơi dậy khát vọng phát triển và lan tỏa những giá trị tốt đẹp.

Hệ thống báo Đảng từ Trung ương tới địa phương đã, đang và sẽ là trung tâm truyền thông chủ lực, góp phần đưa các nghị quyết, chủ trương của Đảng vào cuộc sống. Đặc biệt trong bối cảnh cải cách thể chế, tinh gọn bộ máy, đổi mới mô hình tăng trưởng, báo chí càng phải phát huy vai trò định hướng dư luận, xây dựng niềm tin xã hội.

Một thế kỷ trước, lớp học báo chí của Nguyễn Ái Quốc tại Quảng Châu đã gieo mầm cho những nhà báo - chiến sĩ đầu tiên. Từ đó, hệ thống đào tạo báo chí Việt Nam không ngừng lớn mạnh, thích ứng với từng giai đoạn lịch sử.

Nếu như Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng thời kháng chiến là cái nôi đào tạo trong gian khó thì Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cùng hàng loạt trung tâm bồi dưỡng nghiệp vụ hôm nay đã trở thành những pháo đài đào tạo hiện đại.

Các chương trình giảng dạy đã tích hợp nội dung về báo chí dữ liệu, truyền thông số, đạo đức số, sản xuất nội dung đa nền tảng, kỹ năng chống tin giả, bảo vệ an toàn số cho nhà báo. Nhà báo thời đại mới không chỉ là người viết, mà còn là người sản xuất, thiết kế, đo lường hiệu quả truyền thông.

Các đồng chí lãnh đạo Hội Nhà báo TP, cơ quan báo chí TP Hà Nội và nhiều nhà báo Thủ đô tại Hội báo toàn quốc năm 2024 lần đầu tiên được tổ chức ở TP Hồ Chí Minh

Đặc biệt, sự tham gia của các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp công nghệ trong đào tạo báo chí đã tạo nên một hệ sinh thái mở, năng động, cập nhật liên tục. Người học không chỉ học để hành nghề, mà còn học để đổi mới, làm chủ công nghệ và thích nghi với bối cảnh biến động.

Sứ mệnh mới, cơ hội mới

Chuyển đổi số đã, đang và sẽ định hình lại toàn bộ hoạt động báo chí. Đây không còn là xu thế mà là yêu cầu sống còn đối với các cơ quan báo chí, nhất là hệ thống báo Đảng.

Nhiều cơ quan báo chí lớn như Báo Nhân Dân, Hànộimới, Tuổi trẻ Thủ đô đã tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo, khai thác dữ liệu lớn, xây dựng hệ sinh thái nội dung đa nền tảng. Những sản phẩm báo chí tích hợp multimedia, infographics, podcast, livestream... đã làm mới cách tiếp cận công chúng, thu hút độc giả trẻ, tăng sức lan tỏa của thông tin chính thống.

AI không chỉ hỗ trợ biên tập, tổng hợp, mà còn tham gia vào quá trình phân tích hành vi độc giả, tối ưu hóa nội dung, thậm chí dự báo xu hướng tiêu dùng thông tin. Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, báo chí phải đi trước, đi cùng và làm chủ công nghệ mới - đó là yêu cầu sống còn.

Tại Hội thảo báo Đảng khu vực phía Bắc lần thứ 30, nhiều mô hình chuyển đổi số đã được chia sẻ, từ số hóa quy trình xuất bản đến sáng tạo nội dung theo dữ liệu. Những sáng kiến như chuyên trang điện tử Đại hội Đảng, nền tảng tin tức tích hợp AI phân tích xu hướng dư luận, các chatbot phục vụ tương tác bạn đọc, hệ thống đo lường tự động mức độ lan tỏa… đã khẳng định vai trò tiên phong của báo Đảng.

Lãnh đạo 3 cơ quan báo chí: Tuổi trẻ Thủ đô, Người Lao động và VietNamNet ở 2 đầu tàu đất nước ký kết hợp tác xây dựng phát triển, chia sẻ thông tin, công nghệ số, công tác chuyên môn và các hoạt động xã hội...

Bên cạnh cơ hội, báo chí Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức: áp lực tự chủ tài chính, cạnh tranh thông tin, sắp xếp lại cơ quan báo chí theo quy hoạch của Bộ Chính trị. Đây là giai đoạn mà các cơ quan báo chí buộc phải đổi mới mô hình hoạt động, tái cơ cấu tổ chức và tăng tính chuyên nghiệp trong quản trị.

Nhiều báo Đảng địa phương đã mạnh dạn chuyển đổi: ứng dụng công nghệ mới, phát triển các sản phẩm dịch vụ truyền thông, hợp tác nội dung, đào tạo nội bộ, xây dựng thương hiệu số. Báo chí hôm nay không chỉ là tờ báo, mà là nền tảng nội dung có khả năng tạo ra chuỗi giá trị truyền thông và lan tỏa ảnh hưởng xã hội.

Hội Nhà báo Việt Nam giữ vai trò then chốt trong quá trình này: từ giám sát đạo đức nghề nghiệp, bảo vệ quyền hành nghề, đến định hướng chiến lược phát triển ngành. Những sáng kiến như xây dựng bộ quy tắc đạo đức số, tổ chức giải báo chí số, kết nối đổi mới sáng tạo trong truyền thông… đang đưa báo chí Việt tiến gần hơn với mô hình báo chí hiện đại toàn cầu.

Một thế kỷ đã qua, từ Roòng Khoa năm 1950 đến phòng tin hiện đại năm 2025; từ máy đánh chữ đến trí tuệ nhân tạo, báo chí Việt Nam đã chứng minh năng lực thích ứng và sáng tạo vượt trội.

Báo Tuổi trẻ Thủ đô tổ chức Hội nghị tọa đàm “Báo chí, truyền thông tham gia xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”

Trong tương lai, báo chí không chỉ đưa tin - báo chí phải tổ chức thông tin, dẫn dắt xã hội, phản biện khoa học và truyền cảm hứng phát triển. Đó là nền báo chí lấy Nhân dân làm trung tâm, lấy sự thật làm giá trị cốt lõi, lấy khát vọng phát triển đất nước làm mục tiêu tối thượng.

Một nền báo chí "đỏ" về lý tưởng, "xanh" về công nghệ và "trắng" về đạo đức nghề nghiệp - đó chính là con đường mà báo chí cách mạng Việt Nam đang đi và sẽ đi.

40 năm vững vàng trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong hành trình vươn mình ấy có những tờ báo địa phương đã và đang khẳng định vị thế, lan tỏa sức ảnh hưởng sâu rộng đến cộng đồng - trong đó có báo Tuổi trẻ Thủ đô.

40 mùa xuân kể từ ngày xuất bản số đầu tiên (26/3/1985), báo Tuổi trẻ Thủ đô - cơ quan ngôn luận của Thành đoàn Hà Nội - đã ghi dấu ấn vững chắc trong lòng bạn đọc bằng tâm huyết và sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Khởi đầu là một bản tin nội bộ ra đời năm 1982, đến năm 1985, báo chính thức được xuất bản với tư cách một tờ bán nguyệt san. Từ đó đến nay, qua từng thời kỳ phát triển, báo không ngừng đổi mới, bắt nhịp với chuyển động của thời đại, thực hiện trọn vẹn ước mơ và sứ mệnh đồng hành cùng thế hệ trẻ trong hành trình dựng xây đất nước.

Từ mốc phát hành hằng tuần năm 1993, đổi mới măng-séc và tăng trang năm 2005, đến việc ra đời ấn phẩm phụ “Tuổi trẻ và Đời sống” năm 2011 - báo Tuổi trẻ Thủ đô từng bước mở rộng đối tượng độc giả và phương thức truyền thông. Đặc biệt, năm 2014 đánh dấu bước ngoặt lớn khi báo ra mắt phiên bản điện tử (tuoitrethudo.vn) và tiếp tục phát triển thêm các chuyên trang như “Tuổi trẻ và Pháp luật”, “Khởi nghiệp trẻ”, bắt nhịp với làn sóng chuyển đổi số báo chí toàn quốc.

Đội ngũ cán bộ, phóng viên báo không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng chuyên môn, bám sát các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội của Thủ đô và cả nước; phản ánh toàn diện các vùng miền, tạo nên bản đồ thông tin đa chiều, sinh động.

Trong quá trình phát triển, báo Tuổi trẻ Thủ đô đã vinh dự được trao tặng nhiều giải thưởng báo chí uy tín cấp quốc gia và thành phố: Giải báo chí quốc gia; Giải báo chí toàn quốc Vì sự nghiệp giáo dục Việt Nam; Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc”; Giải Báo chí về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; Giải Báo chí toàn quốc về Quốc hội và Hội đồng Nhân dân (Giải Diên Hồng); Giải Báo chí về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị của thành phố Hà Nội; Giải báo chí “Phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội văn minh thanh lịch”; Giải báo chí viết về công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi toàn quốc; Giải báo chí tuyên truyền về an toàn giao thông; Giải báo chí Ngô Tất Tố; Các cuộc thi viết của Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam và nhiều tỉnh thành… Mỗi giải thưởng là một mốc son cho thấy tinh thần dấn thân và trách nhiệm xã hội cao cả của những người làm báo.

Không chỉ là nơi đưa tin, Tuổi trẻ Thủ đô còn là nơi cổ vũ, định hướng thanh niên sống có lý tưởng, nuôi dưỡng khát vọng khởi nghiệp, dấn thân vì cộng đồng. Nhiều chương trình thi đua như “Xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí”, cam kết thực hiện quy trình tác nghiệp chuẩn mực, đạo đức nghề báo, sử dụng công nghệ làm phương tiện chứ không thay thế bản sắc, đang từng ngày lan tỏa giá trị nhân văn trong lòng công chúng.

Tự hào là một thành viên tích cực trong đại gia đình báo chí cách mạng Việt Nam, báo Tuổi trẻ Thủ đô ở tuổi 40 đang không ngừng nỗ lực vượt khó, chuyển mình mạnh mẽ, tiếp tục sứ mệnh phục vụ công chúng, lan tỏa lý tưởng sống đẹp, sống có trách nhiệm trong thế hệ trẻ - lực lượng nòng cốt của đất nước tương lai.

Năm 2025 - mốc son 100 năm báo chí cách mạng - là dịp để nhìn lại; là lời hiệu triệu tiến lên, bởi hành trình phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân vẫn còn dài và ngòi bút cách mạng chưa bao giờ dừng chảy…