Nợ chồng nợ, lỗ hơn 5.000 tỷ đồng, Đạm Hà Bắc bị nghi ngờ khả năng hoạt động

Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (Đạm Hà Bắc, UPCoM: DHB) vừa công bố báo cáo tài chính bán niên năm 2021 cho thấy bức tranh tài chính của doanh nghiệp này vẫn chưa thoát khỏi gam màu tối.

Kết thúc 6 tháng đầu năm 2021, Đạm Hà Bắc ghi nhận doanh thu thuần tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 1.867 tỷ đồng. Nhờ giá vốn tăng nhẹ hơn giúp lãi gộp ghi nhận hơn 158 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ 136 tỷ đồng.

Trong kỳ, doanh thu hoạt động tài chính cũng tăng mạnh lên gần 22 tỷ đồng, gấp 3,8 lần cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, Đạm Hà Bắc vẫn đang phải chịu gánh nặng lãi vay với 471,8 tỷ đồng; lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cũng âm tới 416,6 tỷ đồng

Sau khi trừ đi loạt chi phí, Đạm Hà Bắc báo lỗ hơn 414 tỷ đồng (cùng kỳ năm ngoái lỗ 692,4 tỷ đồng), nâng tổng lỗ lũy kế tính đến 30/6/2021 lên 5.162 tỷ đồng.

Theo lý giải của Đạm Hà Bắc, 6 tháng đầu năm 2021, công ty giảm lỗ so với cùng kỳ nhờ thị trường phân bón có nhiều chuyển biến tích cực, giá Urê, NH3 thế giới và trong nước đều tăng cao so cùng kỳ, hàng hóa tiêu thụ tốt, doanh thu tăng trưởng mạnh.

Hoạt động sản xuất phân bón của Đạm Hà Bắc. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, tình hình tài chính chưa được cải thiện, các cơ chế tháo gỡ khó khăn chưa được giải quyết, chi phí lãi vay chiếm tỷ trọng lớn, do đó kết quả sản xuất kinh doanh của công ty vẫn còn thua lỗ.

Bên cạnh đó, luật thuế đưa sản phẩm phân bón thành đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng gây bất lợi kép cho công ty, do vừa không được hoàn thuế đầu vào vừa giảm sức cạnh tranh so với hàng nhập khẩu.

Chiếu theo báo cáo tài chính, tại thời điểm ngày 30/6/2021, tổng tài sản của Đạm Hà Bắc ở mức 7.918 tỷ đồng, giảm mạnh so với mức 8.620 tỷ đồng hồi đầu năm. Trong đó, tài sản ngắn hạn vỏn vẹn chỉ 589 tỷ đồng.

Cùng thời điểm, tổng nợ phải trả của Đạm Hà Bắc ở mức 10.311 tỷ đồng, cao hơn cả tổng tài sản. Khối nợ chất đống song vốn chủ sở hữu của công ty lại âm 2.392 tỷ đồng. Với những chỉ số tài chính bết bát như vậy thì nguy cơ phá sản luôn thường trực với doanh nghiệp này.

Thực tế, trong báo cáo tài chính, công ty kiểm toán đã đưa ra ý kiến nhấn mạnh về vấn đề tổng nợ ngắn hạn lớn hơn tài sản ngắn hạn là 5.601 tỷ đồng, lỗ lũy kế 5.162 tỷ đồng lớn hơn vốn chủ sở hữu 2.393 tỷ đồng. Các nội dung này cho thấy các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đánh giá về khả năng hoạt động liên tục của công ty.

Tuy nhiên, báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ của Đạm Hà Bắc được trình bày trên cơ sở giả định hoạt động liên tục vì ban tổng giám đốc tin tưởng rằng công ty có thể cân đối được dòng tiền để thanh toán các khoản nợ khi đến hạn và phục vụ cho hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp.

Theo ý kiến ngoại trừ của kiểm toán, Đạm Hà Bắc ghi nhận nguyên giá và trích khấu hao tài sản cố định hình thành từ dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phâm đạm Hà Bắc, theo báo cáo quyết toán dự án hoàn thành do chủ đầu tư lập ngày 1/12/2017 chưa được phê duyệt của cấp có thẩm quyền.

Quá trình quyết toán dự án, chủ đầu tư và các nhà thầu chưa thống nhất được giá trị quyết toán các gói thầu số 8, 9, 10, 14 và hợp đồng tư vấn kiểm tra hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng, dẫn đến phát sinh các khoản công nợ liên quan đến nhà thầu nước ngoài và các khoản công nợ khác.

Với các bằng chứng thu thập được và thủ tục thay thế khác, kiểm toán viên chưa đủ cơ sở để đưa ra tính hiện hữu và đầy đủ các khoản công nợ trên cũng như các khoản nợ tiềm tàng có thể phát sinh trong tương lai liên quan đến việc quyết toán của Đạm Hà Bắc.

Giải trình về việc này, Đạm Hà Bắc cho biết, thực hiện chỉ đạo của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) về tiến độ quyết toán dự án hoàn thành xong năm 2017, ngày 1/7/2017, công ty đã hoàn thiện báo cáo quyết toán dự án hoàn thành dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc, trong đó hợp đồng EPC (xây dựng về thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình) tự quyết toán.

Thời gian qua, công ty vẫn tiếp tục phối hợp, đôn đốc nhà thầu để hoàn thiện hồ sơ quyết toán. Tuy nhiên, đến nay, hai bên chưa thống nhất một số nội dung vướng mắc. Do vậy, đến nay, chưa quyết toán A-B hợp đồng EPC và chưa đủ cơ sở phê duyệt quyết toán dự án cũng như chưa xác nhận được với nhà thầu các khoản công nợ liên quan.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc là doanh nghiệp thành viên của Tập đoàn Hóa Chất Việt Nam. Hiện tại, ông Nguyễn Văn Thiệu làm Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng Giám đốc là ông Nguyễn Đức Ninh.

Năm 2020, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra và phát hiện hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu hình sự tại Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc về việc chấp hành quy định của pháp luật trong thực hiện dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy phân đạm Hà Bắc; hoạt động đầu tư tài chính; tái cơ cấu, cổ phần hóa.