Bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc

Lễ hội truyền thống Hội làng Văn Giang - Nam Dương là loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo, có lịch sử lâu đời, gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của Nhân dân hai làng Văn Giang (thị trấn Đại Nghĩa, huyện Mỹ Đức) và Nam Dương (xã Thái Hòa, huyện Ứng Hòa).

Nghi thức rước kiệu tại lễ hội (Ảnh: Lại Tấn)

Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc, mà còn là dịp để cộng đồng tưởng nhớ tổ tiên, tri ân tiền nhân khai khẩn, dựng làng, lập ấp; đồng thời, bồi đắp lòng tự hào dân tộc, tình đoàn kết xóm làng và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc.

Theo các cụ cao niên ở địa phương, ngày xưa, dân làng Nam Dương ven sông Đáy có cuộc sống yên bình thì bỗng dưng một ngày nọ, bọn cướp bóc ở đâu đó tràn về. Chúng quấy nhiễu cuộc sống của người dân, tàn phá nhà cửa, cướp của cải, lợn, gà, trâu bò…

Các bậc trưởng lão đã ra đình đánh trống kêu cứu. Nghe tiếng trống, người làng Văn Giang lập tức bơi thuyền sang ứng cứu.

Sau khi đánh đuổi bọn cướp, hai làng lập khoán ước trên sông (hiện còn bản lưu bằng chữ Hán, lập vào năm 1849): Hễ làng nào có giặc, cướp hoành hành thì đánh trống báo hiệu để cùng nhau chống lại, bảo vệ xóm làng… Cho tới bây giờ, khoán ước của tổ tiên vẫn được con cháu hai làng tiếp nối, thực hành.

Không khí tưng bừng, đoàn kết của lễ hội

Theo hẹn ước, 3 năm một lần, Nhân dân 2 làng lại tổ chức lễ hội, diễn ra trong 3 ngày 10 - 12/3 Âm lịch. Lễ hội được tổ chức trên sông với nhiều nghi thức tế lễ như đọc văn tế Thuỷ thần, văn tế thần linh 2 làng, đọc khoán ước năm 1849 và Lễ rước kiệu Thần 2 làng…

Với ý nghĩa đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh Lễ hội truyền thống Hội làng đôi dân Văn Giang - Nam Dương vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Hoạt động này không chỉ góp phần khẳng định giá trị di sản văn hóa đặc sắc của huyện Mỹ Đức và huyện Ứng Hòa, mà còn mở ra nhiều cơ hội trong việc gắn kết bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch địa phương, góp phần xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân.

Lễ hội truyền thống hội làng đôi dân Văn Giang - Nam Dương được ghi vào danh mục Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia (Ảnh: Lại Tấn)

Vừa qua, tại thị trấn Đại Nghĩa (huyện Mỹ Đức), huyện Ứng Hòa và huyện Mỹ Đức đã tổ chức Lễ công bố Quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh Lễ hội truyền thống Hội làng đôi dân Văn Giang - Nam Dương vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và khai mạc Lễ hội làng Văn Giang - Nam Dương năm 2025.

Ngay sau lễ công bố Quyết định là phần khai mạc Lễ hội truyền thống Hội làng Văn Giang - Nam Dương năm 2025 với đầy đủ các nghi lễ truyền thống trang nghiêm, trọng thể cùng các hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian sôi nổi, thu hút sự tham gia đông đảo của Nhân dân và du khách thập phương.

Phần lễ được tổ chức tôn nghiêm, mang tính cộng đồng sâu sắc; phần hội diễn ra sôi nổi, vui tươi, lành mạnh, phản ánh đời sống sinh hoạt phong phú và tinh thần đoàn kết của cư dân vùng đất ven sông Đáy.

Hương Thu