Câu chuyện văn hóa Hà Nội thông qua những món ăn
Sáng 20/12, tại sân khấu chính Công viên Thống Nhất (phố Trần Nhân Tông, Hà Nội), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Tọa đàm kết nối nghệ nhân, nghệ sĩ và đầu bếp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia phát huy hiệu quả văn hóa ẩm thực "Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo" trong khuôn khổ Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025.
Sự kiện quy tụ đông đảo các chuyên gia văn hóa, nghệ nhân ẩm thực, đầu bếp, nhà quản lý giáo dục cùng đại diện các cơ quan ngoại giao quốc tế.
 |
| Đồng chí Bạch Liên Hương - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phát biểu khai mạc Tọa đàm kết nối nghệ nhân, nghệ sĩ và đầu bếp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tham gia phát huy hiệu quả văn hóa ẩm thực |
Phát biểu khai mạc tọa đàm, đồng chí Bạch Liên Hương - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội bày tỏ: Nói đến ẩm thực Hà Nội, mỗi người có thể có những cảm nhận khác nhau nhưng dù ở góc độ nào thì ai cũng phải thừa nhận, ẩm thực Hà Nội từ xưa đến nay luôn có sự phong phú, đa dạng và tinh tế.
Khắp phố phường, ở đâu cũng có thể thấy những món ăn, đặc sản gắn liền với mảnh đất Hà thành: Phở Lý Quốc Sư, phở Thìn, bún ốc hồ Tây, Hàng Khoai, bánh cuốn Thanh Trì, chả cá Lã Vọng, giò chả Ước Lễ, giò chả Chèm - Vẽ…
 |
| Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội trao đổi với các đầu bếp tại Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 |
Ẩm thực Hà Nội hội đủ yếu tố vật chất (chất liệu, mùi vị, màu sắc) và yếu tố tinh thần (ứng xử, giao tiếp trong ăn uống, nghệ thuật chế biến, cách trang trí…). Ẩm thực Hà Nội cũng đạt được các tiêu chí về danh tiếng, nguồn gốc, lựa chọn nguyên liệu, phương thức chế biến, cách thưởng thức và không gian thưởng thức.
Do đó, những nét đặc trưng nổi bật của văn hóa ẩm thực Hà Nội không chỉ là điểm nhấn quan trọng trong hành trình phát triển, mà còn mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội, thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của Thủ đô.
 |
| Đặc sắc ẩm thực Hà Nội |
“Vậy làm sao để khai thác được giá trị tinh hoa của ẩm thực Hà thành? Mỗi món ăn từ khâu chọn nguyên liệu, đến cách chế biến ra từng món ăn, thức uống, hay thưởng ngoạn, thì mỗi sản phẩm ẩm thực của Hà Nội lại là một câu chuyện thật hấp dẫn của riêng mỗi món ăn đó.
Điều quan trọng là ai sẽ làm ra những sản vật ẩm thực tinh hoa đó, lưu giữ, truyền nối, để mỗi người dân Hà Nội, hay những người yêu Hà Nội, người đến với Hà Nội, đều được thụ hưởng sản phẩm đặc sắc tinh hoa đó.
Đó chính là chủ đề của tọa đàm ngày hôm nay “Nguồn nhân lực để phát triển văn hóa ẩm thực trên địa bàn thành phố Hà Nội”, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Bạch Liên Hương nhấn mạnh.
 |
Như vậy, Hà Nội không chỉ mang trong mình bề dày lịch sử ngàn năm văn hiến mà còn là một Thành phố sáng tạo" của UNESCO. Trong dòng chảy đó, ẩm thực chính là một "sứ giả" văn hóa đặc biệt, kết tinh những giá trị di sản và sự thanh lịch của người Tràng An.
Tuy nhiên, để những di sản ấy không chỉ dừng lại ở ký ức mà trở thành động lực phát triển Công nghiệp văn hóa, chúng ta cần một nguồn nhân lực chất lượng cao, có sự kết nối chặt chẽ giữa tri thức bản địa của các nghệ nhân và tư duy đổi mới của các đầu bếp trẻ.
Kết nối để ẩm thực Hà Nội vươn xa
Tọa đàm ghi nhận nhiều ý kiến tâm huyết xoay quanh vấn đề bảo tồn, truyền nghề và đào tạo nguồn nhân lực kế cận cho lĩnh vực ẩm thực. Từ góc nhìn quốc tế, Ngài H.E. Mr. Shovgi Mehdizada, Đại sứ Azerbaijan tại Việt Nam đánh giá cao cách Hà Nội đặt con người và tri thức bản địa ở vị trí trung tâm trong phát triển văn hóa ẩm thực.
 |
| Các khách mời trao đổi tại buổi tọa đàm |
Theo Đại sứ Azerbaijan, việc sử dụng ẩm thực như một công cụ giao lưu văn hóa không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh Thủ đô mà còn tạo nền tảng để kết nối các đầu bếp, chuyên gia quốc tế với nghệ nhân địa phương. Đây chính là hướng đi mở ra không gian phát triển mới cho ẩm thực Hà Nội trên trường quốc tế.
Ở góc độ bảo tồn và truyền nghề, bà Hà Thị Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Nghệ nhân nấu cỗ Bát Tràng chia sẻ sâu sắc về vai trò của nghệ nhân trong việc mở lớp truyền dạy, đặc biệt là các công thức nấu món cổ truyền. Theo bà, mỗi mâm cỗ truyền thống không chỉ đòi hỏi kỹ thuật chế biến mà còn là sự am hiểu tinh tế về nguyên liệu, thời điểm, cách phối vị và những quy ước văn hóa trong ăn uống của người Tràng An.
 |
| Bà Hà Thị Vinh chia sẻ về vai trò của nghệ nhân trong việc truyền dạy bí quyết ẩm thực cho đời sau |
Việc truyền nghề vì thế cần được thực hiện trực tiếp, thông qua thực hành và trải nghiệm, để tri thức không bị giản lược hay mai một trước những biến đổi nhanh chóng của thị hiếu ẩm thực hiện đại.
Từ phía cơ sở đào tạo, TS Trịnh Thị Thu Hà - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội cho biết, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa ẩm thực là nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường. Trong đó, việc kết nối chặt chẽ với nghệ nhân, hiệp hội nghề và các làng nghề truyền thống được xác định là giải pháp then chốt.
 |
Nhà trường đã xây dựng cơ chế hợp tác dài hạn, mời nghệ nhân tham gia giảng dạy chuyên đề, đồng thời đồng hành trong việc xây dựng chuẩn đầu ra kỹ năng nghề. Tri thức thực hành di sản được tích hợp vào chương trình đào tạo theo hướng “học đi đôi với hành”, thông qua các mô-đun thực hành, học phần trải nghiệm tại làng nghề.
Nhờ đó, người học không chỉ có tay nghề vững mà còn thấm nhuần giá trị văn hóa, đạo đức nghề nghiệp - yếu tố quan trọng để đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành ẩm thực - du lịch Thủ đô.
 |
| Đầu bếp Nguyễn Phương Hải nhấn mạnh về sự sáng tạo trong ẩm thực |
Ở góc nhìn của người làm nghề, đầu bếp Nguyễn Phương Hải cho rằng sáng tạo là yếu tố không thể thiếu trong ẩm thực, song sáng tạo phải dựa trên nền tảng tôn trọng hồn cốt món ăn. Những sáng tạo về quy trình, dụng cụ, nguyên liệu nhằm nâng cao chất lượng và tính tiện lợi, nhưng vẫn giữ tinh thần truyền thống, là hướng đi tích cực đã được công chúng đón nhận.
Từ canh bóng thập cẩm, chả cá, phở cuốn, phở chiên phồng đến những món ăn được làm mới nhưng vẫn giữ cốt cách Hà Nội, tất cả đã góp phần làm giàu thêm diện mạo ẩm thực Thăng Long trong đời sống đương đại.
 |
| NSƯT Đức Hùng chia sẻ tại tọa đàm |
Ở góc độ văn hóa - nghệ thuật, NSƯT Đức Hùng - Phó Giám đốc Nhà hát Múa rối Thăng Long, Tổng Thư ký Liên chi hội Đầu bếp Việt Nam cho rằng ẩm thực Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành một “ngôn ngữ văn hóa” để giao tiếp với thế giới, nếu được kể đúng câu chuyện. Mỗi món ăn không chỉ cần ngon mà còn phải mang theo bối cảnh lịch sử, không gian văn hóa và tinh thần thanh lịch của người Hà Nội.
Tọa đàm “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - Phát triển văn hóa ẩm thực trên địa bàn Hà Nội” không chỉ là diễn đàn trao đổi chuyên môn, mà còn góp phần khẳng định vai trò, trách nhiệm của con người trong việc gìn giữ và lan tỏa di sản văn hóa phi vật thể.
Đây cũng là hoạt động ý nghĩa trong khuôn khổ Lễ hội Văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025, góp phần nâng cao nhận thức xã hội về việc đầu tư cho nguồn nhân lực chất lượng cao - nền tảng bền vững để văn hóa ẩm thực Thủ đô nghìn năm văn hiến tiếp tục tỏa sáng trong dòng chảy hội nhập.
