Kết nối sáng tạo, bồi đắp nguồn lực cho công nghiệp văn hóa

Những món ăn in sâu tâm thức người Hà Nội

Chiều 16/12, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức họp báo về Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2025. Lễ hội diễn ra từ ngày 19 - 21/12 với chủ đề “Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo” tại Công viên Thống Nhất.

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội là sự kiện thường niên được UBND thành phố Hà Nội giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan. Đặc biệt, từ năm 2022, Thành ủy Hà Nội ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22/2/2022 về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó ẩm thực được xác định là một trong những lĩnh vực góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn thành phố.

Đồng chí Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phát biểu tại buổi họp báo

Tại họp báo, đồng chí Lê Thị Ánh Mai - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, từ Hà Nội 36 phố phường đến một Hà Nội mở rộng địa giới hành chính với sự kết tinh của văn hóa xứ Đoài đã khiến cho văn hóa Hà Nội nói chung và ẩm thực Hà Nội nói riêng trở nên phong phú, đa dạng. Từ năm 2014, thành phố đã tổ chức kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể, trong đó hàng trăm di sản ẩm thực đã được nhận diện, đưa vào danh mục của thành phố.

“Việc ghi danh di sản văn hóa phi vật thể vào danh mục Quốc gia không chỉ là vinh danh những giá trị di sản mà còn là giải pháp bảo vệ hiệu quả, phát huy và biến di sản thành tài sản, nguồn lực phát triển công nghiệp văn hóa một cách bền vững, góp phần nâng cao đời sống kinh tế địa phương”, đồng chí Lê Thị Ánh Mai bày tỏ.

Quang cảnh buổi họp báo

Đến nay, Hà Nội có 7 di sản ẩm thực đã được ghi danh trong danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Từ sau khi di sản được ghi danh, di sản ẩm thực đã được lan toa và trở thành sản phẩm thức quà đi muôn nơi như: Nghề làm cốm Mễ Trì (phường Tứ Liêm), nghề làm trà sen Quảng An (phường Tây Hồ) đã có mặt ở trong những cuộc gặp gỡ khách quốc tế và trở thành món quà tặng mang đậm dấu ấn Hà Nội.

Nghề làm xôi Phú Thượng (phường Phú Thượng) đã tạo nên sức sống cộng đồng nghề với hơn 300 hộ sản xuất với sản phẩm là thức quà sáng có mặt từng góc phố, ngõ xóm nhưng có lúc lại có mặt trong những mâm cỗ trang trọng không thể thiếu.

Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì (phường Vĩnh Hưng) từ một di sản đối diện với nguy cơ người trẻ ít làm nghề, đến nay số lượng hộ làm nghề đã tăng lên 60 hộ, với nhiều hình thức kinh doanh.

PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia khẳng định giá trị của ẩm thực trong dòng chảy văn hóa dân tộc

Tri thức nấu cỗ Bát Tràng (xã Bát Tràng) sau khi được ghi danh nhiều người dân được biết đến hơn với lịch sử 19 dòng họ làng Bát Tràng, sự gắn kết cộng đồng bền chặt, với những mâm cỗ của các gia đình vào ngày lễ hội, nhà nhà đều biết nấu cỗ, với những món chỉ Bát Tràng mới có như măng mực, su hào xào mực với kỹ thuật chế biến cầu kỳ.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Báo Kinh tế và Đô thị với sự đồng hành của Acecook nhiều hoạt động quảng bá, phát huy giá trị di sản phở Hà Nội đã được triển khai: Thi vẽ tranh ký họạ di sản phở, clip ngắn giới thiệu phở, xây dựng bản đồ Phở Hà Nội... cũng sẽ được giới thiệu tại lễ hội.

Đánh giá tiềm năng di sản ẩm thực trong phát triển công nghiệp văn hóa, PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cho rằng, 81% du khách sẵn sàng bỏ tiền để thưởng thức văn hóa ẩm thực của điểm đến.

Điều đó cho thấy ẩm thực không chỉ là tài nguyên văn hóa mà còn là sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội, cũng như làm nên bản sắc văn hóa dân tộc.

Kết nối với thế hệ trẻ

Ban Tổ chức cho biết Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025 không chỉ mang đến không gian văn hóa sáng tạo, tôn vinh tinh hoa ẩm thực Hà Nội mà còn là nơi các nghệ nhân ẩm thực kể câu chuyện của mình, kết nối với thế hệ trẻ.

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội sẽ là nơi kể câu chuyện ẩm thực và kết nối thế hệ trẻ (Ảnh minh họa)

Lễ hội có nhiều hoạt động phong phú với 60 không gian giới thiệu ẩm thực Hà Nội và sản phẩm ẩm thực vùng miền, giúp du khách và nhân dân Thủ đô thưởng thức nhiều món ngon đặc sắc của Hà Nội và một số địa phương, tôn vinh giá trị di sản ẩm thực truyền thống, khẳng định thương hiệu “Ẩm thực Hà Nội” gắn với bản sắc thanh lịch - tinh tế.

Bên cạnh không gian trưng bày, giới thiệu văn hóa, ẩm thực, lễ hội còn có chương trình tọa đàm chuyên đề “Giao lưu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - phát triển văn hóa ẩm thực”. Trong khuôn khổ lễ hội còn có nhiều hoạt động trình diễn của các nghệ nhân, các cuộc thi nhanh giữa học sinh các trường học trong lĩnh vực chế biến món ăn…

Đến với lễ hội, người dân và du khách còn được thưởng thức các chương trình biểu diễn nghệ thuật như: Xiếc, hát văn, hát xẩm, biểu diễn đường phố, nghệ thuật kết hợp truyền thống - hiện đại; triển lãm ảnh với 40 - 50 tác phẩm quảng bá văn hóa - du lịch - ẩm thực Việt Nam; triển lãm sách lưu động giới thiệu 200 đầu sách về văn hóa, nghệ thuật, du lịch và ẩm thực; trình diễn di sản ẩm thực như: gói bánh chưng, nấu cỗ Bát Tràng, ướp chè sen Tây Hồ, quy trình làm cốm, nấu xôi Phú Thượng, bún ốc nguội, hướng dẫn làm ô mai, mứt, nấu cháo se…

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2025 với nhiều điểm mới được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến cuối tuần đậm nét văn hóa. Các hoạt động kết nối sáng tạo sẽ góp phần tăng sức hấp dẫn của di sản để ẩm thực trở thành nguồn lực thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô.

Hương Thu