Đánh thức một tình yêu… Hà Nội

Tháng 10 về, qua từng con ngõ nhỏ, từng góc phố của Hà Nội, dường như trở nên rộn rã, reo vui trong từng khoảnh khắc. Mỗi cư dân của Thủ đô, dù được sinh ra, lớn lên trong các nếp nhà băm sáu phố phường, hay là tới từ một vùng quê xa mọi miền Tổ quốc, chỉ cần gắn bó và xây dựng cuộc sống ở mảnh đất ngàn năm văn hiến này, đều ít nhiều từng một lần lắng mình theo giai điệu hào hùng của bài hát “Tiến về Hà Nội” - sáng tác bởi cố nhạc sĩ Văn Cao.

Kỳ lạ thay, một khúc tráng ca đã đi cùng Thủ đô suốt chặng đường 70 năm qua, tưởng như được ra đời ngay tại thời điểm Thủ đô rực rỡ cờ hoa đón đoàn quân Giải phóng, nhưng thực tế, ca khúc lại được chắp bút và hoàn thành từ trước ngày 10 tháng 10 năm 1954 tới… 5 năm. Dường như, bằng tất cả khát khao hòa bình, cố nhạc sĩ Văn Cao đã tiên đoán, đã mơ về một khung cảnh mang ý nghĩa lịch sử: Giải phóng Thủ đô - giải phóng trái tim của cả nước.

Ca khúc “Tiến Về Hà Nội” đã bước vào tuổi 75, vẫn đều đặn vang lên mỗi dịp Thu về, và năm nay, như thường lệ, cảm xúc hùng tráng trong từng nốt nhạc lại vang lên, cùng Thủ đô đón chào lễ kỷ niệm 70 năm ngày giải phóng.

70 năm, một chặng đường đầy thăng trầm và nỗ lực của mỗi người dân trên vùng đất dày trầm tích phù sa bồi đắp. Dường như mới hôm qua thôi, ở ngôi trường Bưởi bên bờ Hồ Tây, từng tốp thanh niên xếp lại bút vở lên đường nhập ngũ. Dưới bóng cây đại thụ nơi sân trường Bách khoa, trường Tổng hợp, biết bao lớp sinh viên đã đặt lại hoài bão cá nhân để hướng về lý tưởng đưa dân tộc thoát khỏi đêm dài lầm than.

Ký ức về lớp lớp thanh niên tuổi đôi mươi, dù ở nơi đâu trên đất nước Việt Nam, cũng chọn thay màu áo trắng, khoác lên mình màu xanh của cây lá, màu của tự do, của những lẽ thường thuận tự nhiên nhất, để bước vào những chiến trường vì hai chữ “Hoà Bình”. Mỗi độ Thu về, những ký ức ấy lại trở nên vô cùng đặc biệt.

Nhắc về Hà Nội, không chỉ là nơi lưu giữ nhiều giá trị truyền thống quý báu, vùng đất địa linh mà các bậc hiền nhân đã chọn để xây dựng kinh đô, và giờ là Thủ đô - trái tim của cả nước. Nhắc về Hà Nội, còn là nhắc về cái nôi dung dưỡng những tâm hồn yêu văn chương, nghệ thuật, nơi xây dựng và hỗ trợ cho đời sống văn hóa tinh thần của mỗi người Việt.

Biết bao nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ đã từ nơi đây mà góp sức xây dựng lên nền văn hoá đậm đà của dân tộc, rồi cũng chính vùng đất Hà Nội là nơi tiếp nhận, phát triển các loại hình văn hoá nghệ thuật của nhiều địa phương. Nhắc về Hà Nội, còn là người đồng chí thuỷ chung, sẻ chia mọi khó khăn trong chiến tranh cũng như thời bình.

“Hà Nội cùng cả nước, vì cả nước”. Khẩu hiệu ấy dường như đã là linh hồn, là tư tưởng xuyên suốt không thể thiếu trong mỗi giai đoạn lịch sử quan trọng của Thủ đô Hà Nội. Hôm nay, tháng 10 năm 2024, dưới bóng cờ tung bay phấp phới trên cột cờ Hoàng Diệu, người dân Hà Nội vẫn đang hướng về các đồng bào vừa trải qua trận thiên tai lớn nhất trong sáu mươi năm qua. Chỉ còn vài ngày nữa thôi, thành phố Hà Nội sẽ chính thức đánh dấu một mốc mới trong sự chuyển đổi không ngừng của thời đại. Sự ra đời của Luật Thủ đô (sửa đổi) cũng cho phép tăng tính chủ động, tự chủ và xây dựng hệ thống chính trị của Hà Nội thực sự tinh gọn, hiệu quả.

Hướng tới tương lai nhưng không thể quên đi quá khứ. Ngay lúc này, gần 10.000 người dân của Thủ đô - những nghệ sĩ không chuyên đủ mọi lứa tuổi đến từ khắp các xã, phường, quận, huyện của Hà Nội đang cùng nhau tập luyện hăng say để tái hiện lại thực cảnh một Thủ đô của 70 năm về trước, ngày đoàn quân tiến về giải phóng Thủ đô, mở ra một giai đoạn chiến tranh giải phóng dân tộc đầy tự hào, là khúc tráng ca vẫn lặng lẽ chảy trong trái tim mỗi người. Đây là một thực cảnh ý nghĩa trong chương trình “Ngày hội Văn hóa vì Hoà bình” tại Hà Nội diễn ra tại phố đi bộ Hồ Gươm ngày 6 tháng 10 năm 2024.

70 năm là cả một đời người. Những chàng trai trong đoàn quân tiến về Thủ đô năm ấy, giờ đã là những vị cao niên, mặc áo the đội khăn xếp đỏ trong mỗi kỳ hội làng. Những cô gái xúng xính cờ hoa rạng ngời hạnh phúc e thẹn đỏ mặt trong chiếc áo dài tươm tất đón đoàn Giải phóng quân ngày nào, giờ cũng đã lên chức bà, chức cụ. Hà Nội chuyển mình từng giờ, từng phút. Những thanh âm hào hùng của một thời, có lẽ đang phai dần trong tiếng hối hả nhộn nhịp của kinh tế phố phường. Những thanh thiếu niên tuổi mười tám đôi mươi ngày hôm nay, chỉ biết về một mùa Thu giải phóng Thủ đô qua những thước phim màu của đạo diễn Roman Carmen, qua những bức ảnh chứa đầy khoảnh khắc lịch sử, hay những lời dạy ví von “Hồi bằng tuổi cháu…” của ông bà. Rồi những kiến thức “văn hóa” ấy sẽ sớm bị gián đoạn bởi các trào lưu đương thời đầy cám dỗ. Với mong muốn lưu giữ, tái hiện lại và tri ân các bậc tiền nhân, những người đã đặt nền móng cho mỗi thay đổi của hôm nay, chương trình “Ngày hội Văn hoá vì Hoà bình” đã dựng lại các địa điểm nổi tiếng gắn liền với hình ảnh của Thủ đô, là những chứng tích lịch sử qua từng năm tháng, đó cũng là các dấu mốc cửa ô cho chặng đường đón đoàn quân Giải phóng năm nào. Thực cảnh sẽ là dấu ấn quan trọng, khơi gợi tình yêu quê hương, dân tộc trong mỗi người dân Thủ đô. Là dịp để đưa Thủ đô sống lại khoảnh khắc hào hùng 70 năm trước, là cơ hội để thế hệ trẻ hiểu thêm về lịch sử, và cũng là dịp để tất cả chúng ta cùng nhau ngồi lại, cảm nhận Hà Nội vào mùa đẹp nhất trong năm, cũng là mùa ghi dấu những sự kiện quan trọng của Thủ đô và đất nước.

Cùng nhau chậm lại một chút, bước qua những địa danh đã làm nên thương hiệu của Thủ đô, là những mốc giới quan trọng mà cha ông ta đã từng ngày đêm đấu trí giành lại từng tấc đất từ quân xâm lược. Nếu chưa từng có cơ hội được bước đi trên con đường mà những đoàn quân Giải phóng đã đi qua để cảm nhận giá trị của hoà bình, thì có lẽ đây là dịp thích hợp để mỗi người dân Thủ đô được nhớ về khoảnh khắc hào hùng của 70 năm về trước. Để rồi có thể, chúng ta sẽ nhận ra: Mọi khái niệm của tương lai, luôn bắt đầu từ hôm nay.