Dầu ăn chăn nuôi gây nguy hại đến sức khỏe con người ra sao?

Người tiêu dùng hoang mang "sốc" vì dầu ăn chăn nuôi thành dầu ăn cho người

Dầu ăn là thực phẩm có mặt trong bữa ăn của từng gia đình, với doanh số ước đạt 30.000 tỷ đồng/năm, thị trường này đang trở thành mảnh đất màu mỡ thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư. Một số doanh nghiệp lợi dụng vào kẽ hở pháp luật để sản xuất, chế biến dầu ăn giả, thu lời bất chính.

Dầu đậu nành Ofood của Công ty Nhật Minh Food vừa được cơ quan chức năng xác định làm từ dầu ăn dành cho thức ăn chăn nuôi. Ảnh: VTV

Cụ thể, Công an tỉnh Hưng Yên vừa triệt phá một vụ sản xuất hàng giả liên quan đến dầu ăn Ofood- một nhãn hiệu thực phẩm của Công ty TNHH Sản xuất và XNK Nhật Minh Food. Hàng chục nghìn tấn dầu ăn cho người thực chất là dầu dùng trong chăn nuôi đã được bán ra thị trường.

Sau đó chúng lập ra hàng loạt công ty bình phong, làm giả hồ sơ công bố thực phẩm để đưa hàng đi tiêu thụ. Đáng chú ý, Công ty TNHH Thương mại Xuất nhập khẩu An Hưng Phước, một trong những đơn vị nhập khẩu dầu thực vật lớn nhất cả nước cũng bị phát hiện tham gia tiêu thụ loại dầu không đạt chuẩn.

Các bị can khai nhận dầu được đưa vào nhiều bếp ăn công nghiệp, nhà hàng và cơ sở chế biến thực phẩm như làng nghề sản xuất bim bim, salad, thực phẩm đóng gói ở Hà Nội và vùng phụ cận. Trong đó, đáng chú ý là khu vực huyện Hoài Đức (Hà Nội), nơi có mật độ cơ sở chế biến thực phẩm lớn.

Thông tin này khiến người tiêu dùng không khỏi hoang mang lo lắng, không hiểu những loại dầu ăn gia đình mình sử dụng bao lâu nay có xuất xứ từ đâu?

Hiện nay, trên thị trường có hàng chục loại dầu ăn với nhiều tên gọi và thương hiệu. Ngoài những thương hiệu nổi tiếng được bán trong siêu thị, các đại lý lớn, không ít loại dầu ăn được đóng chai hoặc đóng túi sơ sài dán nhãn mác cũng "na ná" như dầu ăn của các hãng nổi tiếng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng dầu “xịn”.

Điển hình là dầu ăn Ofood vốn nhập khẩu dành cho thức ăn chăn nuôi được các đối tượng chế biến thành dầu cho người được đóng chai, dán nhãn mác cũng na ná như dầu đậu nành của các hãng nổi tiếng.

Theo kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng, sản phẩm mang nhãn hiệu OFood được công bố là có bổ sung vitamin A - một chất thiết yếu cho sức khỏe người tiêu dùng nhưng không hề chứa thành phần này. Đây là dấu hiệu rõ ràng của hành vi gian lận thương mại, lừa dối người tiêu dùng.

Nguy hại khi dùng dầu ăn chăn nuôi cho người

Theo các chuyên gia công nghệ thực phẩm, dầu dùng trong chăn nuôi thường là dầu thô, chưa qua tinh chế, chứa nhiều độc tố gây hại. Nếu dùng loại dầu này để chế biến thực phẩm, các chất độc sẽ xâm nhập vào cơ thể, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là với những người có cơ địa nhạy cảm.

Đoàn kiểm tra liên ngành về công tác an toàn thực phẩm của TP Hà Nội kiểm tra các loại dầu ăn đóng gói sơ sài được "tuồn" vào các bếp ăn tập thể trường học

Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ thực phẩm, nguyên Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), dầu thực vật dùng trong công nghiệp hay thức ăn chăn nuôi thường là loại dầu thô, chưa tinh luyện, không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Loại dầu này có thể chứa nhiều tạp chất, kim loại nặng, dư lượng hóa chất độc hại hoặc phụ gia công nghiệp nếu ăn vào sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Ông Thịnh nhấn mạnh, trong trường hợp dầu không qua xử lý đúng quy trình hoặc được tái chế từ dầu đã sử dụng (dầu chiên lại), các chất độc như aldehyde, peroxit, acrolein sẽ xuất hiện, là tác nhân có thể gây viêm gan, tổn thương tế bào và tăng nguy cơ mắc ung thư đường tiêu hóa.

"Nguy hiểm ở chỗ loại dầu này không gây ngộ độc ngay mà tích tụ dần, âm thầm trong cơ thể. Một khi biểu hiện ra ngoài thì tổn thương đã ở mức nghiêm trọng, thậm chí không thể phục hồi", ông Thịnh cho biết.

Đặc biệt nguy hại là người lớn có thể phát hiện triệu chứng sớm và xử lý kịp thời, nhưng trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền là những đối tượng dễ tổn thương nhất. Việc tiếp xúc lâu dài với loại dầu không đạt chuẩn có thể gây suy giảm miễn dịch, rối loạn chuyển hóa, thậm chí làm gia tăng các bệnh mãn tính không lây như tim mạch, tiểu đường và ung thư.

Liên quan đến vấn đề này, mới đây, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã phát đi cảnh báo về hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác. Đồng thời, không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ.

Cục An toàn thực phẩm nhấn mạnh, mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.