Nâng cao năng lực cho đội ngũ làm quy hoạch nông thôn

Huy động đội ngũ trí thức, nhà khoa học vào công tác quy hoạch

Tại Tổ 1, đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, đại biểu Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam đánh giá, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn có nhiều điểm mới quan trọng, thể hiện bước tiến trong tư duy quy hoạch nông thôn gắn với phát triển bền vững và hiện đại.

Dự thảo đã làm rõ phạm vi quy hoạch nông thôn, bổ sung các khu chức năng như nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái; đồng thời đơn giản hóa cấp độ quy hoạch, phân cấp mạnh cho địa phương và đưa nội dung phát triển xanh, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu vào trong quy hoạch.

Đoàn ĐBQH TP Hà Nội thảo luận tại tổ vào sáng 7/11

Song theo bà Lan, hiện nay quy hoạch nông thôn vẫn thiên về hạ tầng và không gian sinh hoạt, chưa gắn chặt với quy hoạch sản xuất nông nghiệp và chuỗi giá trị nông sản. Vì vậy, cần quy định rõ trong luật rằng quy hoạch nông thôn phải định hướng đồng thời không gian sản xuất, chế biến, dịch vụ và bảo tồn tài nguyên nông nghiệp; đồng thời, cần tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Xây dựng và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong hướng dẫn, thực hiện.

Đại biểu dẫn chứng, nhiều quốc gia như Hà Lan, Nhật Bản xem quy hoạch nông thôn là công cụ điều phối sử dụng đất nông nghiệp, bảo vệ cảnh quan và phát triển kinh tế nông thôn xanh. Trung Quốc đã triển khai “Chương trình chấn hưng nông thôn quốc gia”, gắn quy hoạch với phát triển nông nghiệp thông minh và kinh tế nông thôn hiện đại. Trong nước, mô hình tại Đồng Tháp, Lâm Đồng – nơi quy hoạch nông thôn mới gắn liền với vùng sản xuất công nghệ cao đã giúp tăng gấp đôi, gấp ba thu nhập của nông dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan hoan nghênh việc dự thảo đã bổ sung tại khoản 1a, Điều 53 quy định quy hoạch đô thị và nông thôn phải gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh, thông minh và ứng phó với biến đổi khí hậu.

“Đây là bước tiến tích cực, thể hiện tư duy mới về phát triển bền vững” – bà Lan khẳng định.

Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội)

Tuy nhiên, Luật hiện hành mới chỉ đề cập chung đến bảo vệ môi trường, trong khi các vùng như Đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, ven biển đang chịu tác động rất mạnh của hạn hán, xâm nhập mặn và sạt lở. Vì vậy, nữ đại biểu đề nghị bổ sung nội dung bắt buộc đánh giá tác động khí hậu, xác định vùng đệm sinh thái, hành lang bảo vệ nguồn nước và định hướng quy hoạch phát triển xanh, phát thải thấp.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Lan cho rằng, hiện dự thảo chưa có quy định về đào tạo, bồi dưỡng nhân lực làm công tác quy hoạch nông thôn, trong khi đội ngũ cán bộ ở cấp cơ sở còn thiếu kỹ năng, cần được hỗ trợ về chuyên môn và công nghệ. Do đó, bà đề nghị bổ sung quy định Nhà nước có chính sách đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quy hoạch nông thôn, đồng thời khuyến khích hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu trong công tác này.

Theo Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đây là điều kiện tiên quyết để bảo đảm chất lượng và tính khả thi của quy hoạch nông thôn trong giai đoạn mới. Nếu được thể chế hóa tốt trong luật, chúng ta có thể huy động hiệu quả đội ngũ trí thức, nhà khoa học tham gia vào công tác quy hoạch nông thôn.

Phân cấp, phân quyền rõ ràng hơn

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trúc Anh đánh giá về Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn “có điểm sáng” – đó là việc phân quyền, phân cấp rõ ràng hơn.

“Đây là điểm rất đáng ghi nhận, khi luật đã phân cấp mạnh cho chính quyền địa phương, đặc biệt là hai cấp: thành phố và xã” – đại biểu nói.

ĐBQH Nguyễn Trúc Anh tham gia thảo luận

Tuy nhiên, cũng theo đại biểu, trong thành phố, tỉnh chỉ nên có một quy hoạch thống nhất. Hiện nay chúng ta có quá nhiều quy hoạch: Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị… Đại biểu đề nghị gộp lại làm một quy hoạch chung.

Về phân cấp cho xã, phường trong việc thẩm định và quản lý quy hoạch, đại biểu Nguyễn Trúc Anh cho rằng cần mạnh dạn hơn. Nếu cấp xã không đủ lực lượng chuyên môn, có thể thuê các đơn vị tư vấn có năng lực, như các hội quy hoạch, hội kiến trúc sư để thẩm tra, hỗ trợ.

Theo đại biểu, không thể trông chờ vào bộ máy xã làm hết mọi việc. Sắp tới xã tự chủ, nhưng có thể mở rộng hình thức dịch vụ công, thuê chuyên gia, tổ chức nghề nghiệp tham gia.

Về nguồn vốn, cần đa dạng hóa, không chỉ trông vào vốn đầu tư công hay ngân sách thường xuyên. Nhiều xã hiện có nguồn thu hạn chế nhưng có thể huy động tài trợ, hợp tác công - tư để lập quy hoạch.

Thái Sơn