Nhân rộng và phát triển thương hiệu gà Mía Sơn Tây

Mô hình chăn nuôi gà Mía tại thôn Mông Phụ, xã Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội)

Bài liên quan

Đẩy mạnh xây dựng chuỗi liên kết chăn nuôi - tiêu thụ gà đồi Sóc Sơn

Hà Nội phấn đấu có thêm 20 xã đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2019

Bài 3: Xu thế liên kết chuỗi trong chăn nuôi

Hà Nội tích cực bàn giải pháp xây dựng chuỗi giá trị và kết nối thị trường sản phẩm chăn nuôi

Nguy cơ bị tuyệt chủng giống gà quý

Gà Mía là giống gà thịt cổ truyền nổi tiếng, tuy không xác định được từ đời nào nhưng gốc tích gắn liền với tập quán văn hoá địa phương tại làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội). Gà Mía có chất lượng thịt thơm ngon nên được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng. Tuy nhiên, những năm gần đây, việc bảo tồn, phát triển chăn nuôi gà Mía gặp nhiều khó khăn, nhất là triển khai chuỗi liên kết chăn nuôi và tiêu thụ gà Mía, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nguyên nhân là do người tiêu dùng chưa biết nhiều đến sản phẩm gà Mía dẫn tới đầu ra không ổn định. Cùng với đó, quy mô chăn nuôi gà Mía tại thôn Mông Phụ thường nhỏ lẻ hộ gia đình, chưa xây dựng được cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh, dẫn tới khó khăn trong kiểm soát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Mặt khác, do khả năng sinh trưởng thấp và tiêu tốn thức ăn nên người chăn nuôi thường ưu tiên lựa chọn giống gà lai khác có giá trị kinh tế cao hơn. Vì vậy, hiện nay hầu hết những người dân chăn nuôi gà Mía tại địa phương vẫn tự bán sản phẩm cho thương lái mà chưa có cửa hàng để bán và giới thiệu sản phẩm nên giá trị thấp.

Đứng trước nguy cơ mai một bởi các giống ngoại lai và sẽ mất dần đi nguồn đặc sản nổi tiếng, thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định quy định gà Mía là một giống gà nằm trong danh mục nguồn gen vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn. Do vậy, UBND thành phố đã có nhiều chủ trương, chính sách bảo tồn và phát triển chăn nuôi gà Mía, đến nay giống gà Mía đã xây dựng được thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa và được Cục Sở hữu trí tuệ Bộ Khoa học và Công nghệ cấp nhãn hiệu hàng hóa “gà Mía Sơn Tây”.

Trang trại nuôi gà giống của ông Hà Văn Chiến tại thôn Mông Phụ, xã Đường Lâm, Thị xã Sơn Tây, Hà Nội

Chia sẻ mô hình nuôi gà Mía Sơn Tây, ông Hà Văn Chiến, một hộ chăn nuôi tại thôn Mông Phụ, xã Đường Lâm cho biết: Gà Mía nổi tiếng khắp vùng bởi đặc điểm hình dáng và chất lượng thịt thơm, ngon, trung bình mỗi con gà trưởng thành có cân nặng từ 2-2,5kg. Đặc biệt, gà trống khi trưởng thành ở phía ngoài chân gà có vệt màu đỏ từ trên xuống đến ngón chân trông giống như sợi chỉ là giống gà chuyên dùng để tiến vua. Hiện gia đình tôi đang nuôi khoảng 5.000 con gà Mía với nhiều độ tuổi khác nhau. Tuy phải đầu tư vốn ban đầu tương đối lớn nhưng gà Mía dễ nuôi, hiệu quả kinh tế gấp 2-3 lần so với trồng lúa hoặc nuôi các giống gà khác. Hiện tại giá bán tại trang trại khoảng 85.000 - 90.000 đồng/kg.

Ông Chiến cho biết thêm, giống gà Mía tương đối dễ nuôi, chỉ cần cho ăn đầy đủ bằng các loại thức ăn có sẵn như thóc, ngô, khoai, sắn, rau, cỏ… và nuôi cách ly trong các vườn trại có rào chắn vật nuôi sẽ ít bị dịch bệnh, gà lớn nhanh, khỏe mạnh. Đáng chú ý, giống gà Mía phải nuôi theo phương thức thả vườn; phải thực hiện nghiêm quy trình phòng bệnh bằng vắc xin, bổ sung các loại khoáng, vitamin, nhất là gà ở giai đoạn đẻ trứng và vỗ béo để nâng cao sức đề kháng cho gà. Hiện cả xã Đường Lâm có 50 hộ liên kết cùng chăn nuôi gà Mía.

Tuy nhiên, theo ông Hà Văn Chiến, hiện nay, gà Mía được phân bố trên địa bàn hẹp, chủ yếu ở Ðường Lâm cho nên nguy cơ bị tuyệt chủng cao. Thêm vào đó, khi thời tiết diễn biến bất thường, dịch bệnh thường xảy ra, đơn cử như dịch cúm gia cầm nên khó xử lý. Đồng thời, do người chăn nuôi chưa ý thức được đầy đủ giá trị của giống gà địa phương nên dẫn tới xói mòn hệ gen gà Mía gốc. Tính thích nghi của gà Mía vẫn theo phương thức nuôi “thả vườn” mới bảo đảm chất lượng nên việc mở rộng quy mô chăn nuôi còn gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, hệ thống cửa hàng bán và giới thiệu sản phẩm chưa có, khiến “đầu ra” bấp bênh...

Đẩy mạnh mô hình liên kết chuỗi

Trước những khó khăn trong việc phát triển sản phẩm gà Mía, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội vừa phối hợp với các sở, ngành và chính quyền địa phương công bố thương hiệu nhãn hiệu tập thể “Gà Mía Sơn Tây” để phát huy vai trò của cộng đồng, tổ chức trong quản lý sử dụng, phát triển danh tiếng của sản phẩm gà Mía.

Bên cạnh đó, địa phương cũng xác định việc phát triển các chuỗi liên kết trong chăn nuôi là rất quan trọng, phù hợp với nhu cầu và xu hướng quốc tế. Vì vậy, Sơn Tây đã đưa ra mục tiêu xây dựng chuỗi liên kết khép kín từ chăn nuôi, giết mổ đến tiêu thụ sản phẩm nhằm kiểm soát được chất lượng từ con giống đến sản phẩm cuối cùng, bảo đảm lợi ích và tạo nguồn đầu ra ổn định cho người chăn nuôi. Đồng thời cung cấp nguồn đầu vào ổn định chất lượng cho doanh nghiệp sản xuất và bảo đảm lợi ích cho người tiêu dùng.

Giống gà Mía tương đối dễ nuôi, chỉ cần cho ăn đầy đủ bằng các loại thức ăn có sẵn như thóc, ngô, khoai, sắn, rau, cỏ… và nuôi cách ly trong các vườn trại theo mô hình thả vườn sẽ cho năng suất và chất lượng thịt cao hơn

Nhận định về phương án phát triển thương hiệu gà Mía Sơn Tây, ông Tạ Văn Tường,. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Việc chăn nuôi gà Mía trên địa bàn thị xã Sơn Tây hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn do phần lớn chăn nuôi theo hình thức nhỏ lẻ trong nông hộ, năng suất chất lượng và hiệu quả chăn nuôi chưa cao. Chăn nuôi chủ yếu theo phương thức truyền thống, quy trình và phương thức khác nhau nên việc kiểm soát dịch bệnh và an toàn thực phẩm khó khăn. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất, cung ứng giống gà Mía bảo đảm chất lượng chưa nhiều (hiện mới có đàn gà của Công ty HADICO là được công nhận đàn giống gốc) nên không đủ giống thuần chủng cấp cho người chăn nuôi. Cùng với đó là chưa hình thành các chuỗi và liên kết chuỗi trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gà Mía.

Vì vậy, để nhân rộng và phát triển giống gà Mía, ông Tạ Văn Tường cho rằng, trong thời gian tới, Hà Nội cần phát triển chuỗi và liên kết chuỗi gắn sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gà Mía trên địa bàn Thành phố cũng như các tỉnh. Đồng thời, thành phố cần nhân rộng các mô hình chuỗi liên kết khép kín từ sản xuất sơ chế bảo quản tiêu thụ sản phẩm theo hướng cung cấp sản phẩm tại các địa phương và liên kết tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp tiêu thụ. Ngoài ra, Hà Nội cần phát triển các cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm, phát huy và sử dụng có hiệu quả nhãn hiệu tập thể của từng chuỗi liên kết đối với chăn nuôi và định hướng thị trường cho các chuỗi phù hợp với năng lực sản xuất, nhu cầu của thị trường.

Ông Phùng Huy Vinh, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Sơn Tây cho biết: Để chăn nuôi gà Mía phát triển, trong thời gian tới cần sự quan tâm, vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng, chuyên môn trong việc nghiên cứu chọn lọc dòng gà Mía có khả năng sinh trưởng cao nhằm bảo tồn nguyên vẹn vốn gen di truyền và tuyển lựa, duy trì, cải tạo nâng cao giá trị của các giống bản địa. Đồng thời, địa phương cần liên hệ chặt chẽ giữa hộ chăn nuôi, trang trại và các hộ sản xuất nông nghiệp khác tại xã Đường Lâm để phát triển hình thức du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái trong tổng thể du lịch Làng cổ Đường Lâm. Qua đó, cung ứng sản phẩm gà Mía Sơn Tây cho hoạt động thương mại, du lịch, góp phần làm gia tăng giá trị hàng hóa sản phẩm.

Trang thông tin này có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương