Những điểm hẹn ẩm thực mùa xuân

Thưởng thức mùa theo cách riêng

Trình quốc công Nguyễn Bỉnh Khiêm có câu thơ mà nhiều người thuộc lòng: "Thu ăn măng trúc, đông ăn giá / Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao". Thú thưởng thức "Cảnh nhàn", những món ăn, đặc sản theo mùa vừa là thuận theo tự nhiên, vừa đón bắt được những cái hay nhất, chắt lọc nhất của mùa ấy.

Vì thế, nhà văn Băng Sơn sau này cũng có những áng văn viết về thú ăn, thú chơi của người Hà Nội khiến bao người mê đắm.

Những quán sứa đỏ trở thành điểm hẹn vào mùa xuân của thực khách Hà thành

Hà Nội ngày nay, với nền kinh tế phát triển, với nét thanh lịch, tinh tế ngày càng được chú trọng thì thú thưởng thức đặc trưng của mùa lại càng như một cách để chúng ta tận hưởng cuộc sống đầy thú vị này. Với nhiều người, vào cuối xuân Hà Nội là hoa sưa, phong linh, là những con đường xanh mượt lộc non thì có những người lại chỉ chờ dịp này để chờ món sứa đỏ vào hội.

Chờ là bởi, mùa sứa đỏ trôi qua rất nhanh. Chỉ trong vòng khoảng hơn một tháng, ai không nhanh chân, ai còn lần chần, bận rộn việc gì đó, ngoảnh đi ngoảnh lại sẽ phải đợi đến tận một năm sau nữa.

Món sứa đỏ đặc biệt chính là ở chỗ ấy.

Ai cũng biết, món sứa đỏ không có nguồn gốc từ Hà Nội nhưng lại thành một món ăn đặc trưng của Hà Nội vào mùa này. Bởi lẽ, xuất xứ và nguyên liệu từ Hải Phòng nhưng người Hà Nội có cách chế biến và cách thưởng thức riêng, phù hợp và làm phong phú thêm văn hóa ẩm thực vốn đã rất tinh tế và phong phú của nơi này.

Gánh sứa đỏ đơn sơ mà chứa đựng sự háo hức của những người chờ đợi món ăn chỉ có một lần trong năm

Những ai lần đầu ăn món này có thể ngần ngại bởi cái màu đỏ au như thể tươi sống của sứa. Ấy chớ vội nhầm, bởi bản thân con sứa đâu có màu đỏ thế. Những người bán kể sứa có màu đỏ au đặc trưng là do khi sứa bắt về được người dân vùng biển Hải Phòng làm sạch rồi ngâm trong nước lá lăng, vỏ sú vẹt...

Chính thứ nước đặc biệt này làm nên màu đỏ của sứa, không thể trộn lẫn với các thứ khác. Đặc biệt, nó cũng làm nên sự cầu kì, bắt mắt của món ăn khi hòa cùng tổng thể các gia vị, nguyên liệu gom góp vào món ăn đặc biệt này.

Bởi sứa đỏ chỉ là một trong những thành phần của món ăn thôi. Những phần còn lại không thể thiếu đó chính là cùi dừa, đậu phụ nướng, rau kinh giới, rau tía tô. Màu đỏ au của sứa, màu vàng sậm của đậu nướng, màu trắng tinh của cùi dừa, màu tím sậm mắm tôm, màu những trái ớt đỏ tươi và rau kinh giới xanh rì... khiến món ăn mang đến bảng màu rất rực rỡ.

Nếu như người Hải Phòng chấm sứa đỏ với nước chấm làm từ bỗng rượu thì người Hà Nội thì chấm bằng mắm tôm, mà phải loại mắm tôm từ vùng ven biển Hải Phòng thơm ngon. Vị mát, vị béo, vị bùi, vị mặn, vị cay hòa quyện vào nhau, được giữ ấm và khử lạnh bằng rau kinh giới.

Chẳng gì tuyệt vời hơn bằng lúc tiết trời chốc nóng chốc lạnh như thế này, được sà vào các hàng sứa đỏ quen thuộc tại Hàng Chiếu; ngõ 105 Đình Đông, phố Bạch Mai; 16B Đường Thành; 20 ngõ Gốc Đề... để xuýt xoa đợi chờ một khay sứa đỏ được mang ra, thèm lắm mà vẫn kịp chụp bức ảnh lưu lại khoảnh khắc này rồi ăn ngay cho thỏa cơn chờ đợi.

Nhâm nhi từng khoảnh khắc

Nương theo thời tiết, thuận theo tự nhiên luôn là điều tuyệt vời nhất nhưng người xưa cũng luôn có cách để khắc phục những nhược điểm của thời tiết bằng những món ăn. Bánh trôi tàu chính là một trong những món như thế.

Đậm đà món bánh ngọt ngọt, cay cay

Không giống như món sứa đỏ, bánh trôi tàu có thể ăn quanh năm nhưng đặc biệt hợp vào mùa đông. Vào tiết trời xuân nồm ẩm mưa phùn, không gian đặc quánh hơi nước như thế này, bánh trôi tàu được nhiều người ưa chuộng.

Cứ tưởng tượng người đang khật khừ vì viêm họng, vì cảm lạnh, đầu ong ong, tâm trạng uể oải vì không khí ẩm thấp, từ nhà ra ngõ đều ướt sũng, bỗng dưng có một bát bánh trôi tàu nóng sực đưa đến trước mặt.

Chỉ ngửi cái hơi gừng cay cay bốc lên mũi đã thấy nhẹ nhõm đi phần nào. Múc thìa nước cay sực vị gừng, đặc sánh và ngọt lịm lại nóng hổi, nuốt vào đến đâu thấy ấm rực người lên chút ấy.

Vị ngọt sậm của đường, vị cay sánh của gừng, vị bùi của lạc, của dừa, của vừng hòa quyện vào nhau đậm đà, người ăn cứ nhâm nhi hít hà từng khoảnh khắc bởi không thể ăn vội, ăn vàng được.

Hết bát bánh thường là có hai viên, ba viên, một làn mồ hôi mỏng rịn ra, chúng ta như được khử lạnh, nhẹ nhõm, sảng khoái biết chừng nào. Dù vậy, món bánh này được đánh giá là khá ngọt, cũng chỉ nên ăn vừa phải để tránh quá tải cho đường huyết.

Có những quán chiều khách, tùy theo khẩu vị, theo sở thích của khách mà giảm độ ngọt để ai có bệnh về đường huyết nếu thèm quá vẫn có thể ăn.

Đây cũng là thời điểm nhiều người tranh thủ thưởng thức món này bởi lẽ, chỉ độ tháng sau thôi, khi cái nắng mùa hè tràn đến, tiết nóng nực kéo về thì người Hà Nội lại chuyển gu sang những món ăn khác sao cho bốn mùa đều được thưởng thức những món ngon hợp với khẩu vị của mình.

Hương Thu