Bài 2: Ứng xử nơi công cộng - hành động sao cho đẹp?

Nếp xưa của người Hà Nội

Từ trước tới nay, người Hà Nội xưa vốn được xem như một hình mẫu của phong thái hào hoa thanh lịch. Dù cuộc sống có bao sự đổi thay, song gìn giữ nếp xưa của văn hóa Thăng Long - Hà Nội luôn là bổn phận của mỗi chúng ta.

Từ ứng xử trong lời nói, trong hành động hay nơi công cộng, người Hà Nội vẫn luôn giữ được nét riêng, lịch thiệp và văn minh. Trải qua biến thiên lịch sử những phẩm chất tốt đẹp ấy luôn được người Hà Nội trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, tạo thành thói quen trong nếp sống, nếp ứng xử với môi trường tự nhiên, xã hội.

Nét văn hóa ứng xử của người Hà Nội được trao truyền qua nhiều thế hệ

Người Hà Nội tự trọng, biết mình cẩn thận chỉn chu đối với chính mình. Từ việc ăn trông nồi, ngồi trông hướng, cách ăn mặc trong nhà, ngoài đường, biết ứng xử lễ nghi trong từng lời nói, hành động, trong từng trường hợp khác nhau.

Sự hài hòa, dung hòa trong các mối quan hệ chính là đặc trưng của người Hà Nội. Họ tự trọng và tôn trọng người khác đồng thời kín đáo, khiêm nhường và vô cùng tinh tế.

Chỉ vì sự thiếu ý thức của một bộ phận nhỏ người Hà Nội đã khiến “con sâu làm rầu nồi canh”, một vài trường hợp khiến dư luận ngay lập tức lên án để nắn chỉnh, lập lại trật tự về văn minh nơi công cộng.

Trải qua những biến thiên của thời gian, dù có “vật đổi sao dời”, thì người Hà Nội vẫn cố gắng giữ lại những gì “của mình”. Tất nhiên, không tránh được những trường hợp bị “thẩm thấu ngược”, bị cuốn đi theo lối sống mới.

Hành động sao cho đẹp

Khi bị cuốn theo lối sống mới lại dẫn tới nhiều câu chuyện về cách văn hóa, ứng xử nơi công cộng gây bức xúc trong dư luận. Không khó để chúng ta bắt gặp những câu chuyện liên quan tới việc cư xử nơi công cộng có vấn đề.

Cây xanh bị đóng đinh

Tình trạng đầu tiên phải nhắc đến là cư xử văn hóa môi trường công cộng. Các lực lượng chức năng đã rất cố gắng nhưng vẫn còn tình trạng một số nơi mất mĩ quan đô thị. Không thể chấp nhận được khi tại thành phố lớn như Hà Nội có nơi chưa được xanh, sạch, đẹp.

Tình trạng này xảy ra chỉ vì những thói quen xấu nhỏ của rất nhiều người dân như vứt rác vừa bãi, xả thải không đúng quy định. Thêm vào đó, một số cá nhân còn chặt cây, bẻ cành, gây tổn tải cho thiên nhiên và khiến mức độ ô nhiễm ngày càng gia tăng.

Nền tảng công nghệ ngày càng phát triển, đi đôi với nó rất nhiều người sử dụng. Chúng ta không khó để bắt gặp những ảnh quay “bỏng mắt” ở trên mạng, với những cô nàng ăn mặc chưa chuẩn mực, đứng nhảy, quay ngoài đường ở chốn đông đúc có cả người già và trẻ nhỏ.

Quả cầu sắt bị… vặt trụi

Đương nhiên, sẽ chẳng ai cấm các bạn phải mặc gì, tuy nhiên, mặc sao cho đúng thời điểm, đúng hoàn cảnh mới là việc nên làm. Cách hành xử nơi công cộng như vậy là chưa ổn, khi vì mục đích cá nhân mà gây phản cảm, khó chịu cho đông đảo quần chúng.

Một minh chứng cho thấy, cách cư xử của một bộ phận nhỏ người tại Thủ đô đang cần nghiêm chỉnh sửa đổi. Đó là hàng loạt những người đóng đinh lên cây xanh tại Hà Nội để treo banner biển hiệu quảng cáo và rất nhiều quả cầu sắt tại Hồ Tây đã bị đánh cắp trong thời gian vừa qua.

Rất cần những hành động đẹp như thế này…

Đây chính là cách hành xử nơi công cộng thiếu văn hóa, khi vừa làm tổn hại tới môi trường, tới những người xung quanh mà còn xâm hại tài sản chung.

Phải khẳng định, Hà Nội đã và đang có những nỗ lực không nhỏ để xây dựng và giữ gìn nền nếp thanh lịch, văn minh trong cộng đồng. Thông qua một vài hiện tượng trên, các địa bàn trên thành phố một lần nữa cần đẩy mạnh thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội và Quy tắc ứng xử dành cho cán bộ công chức viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội.

… để lan tỏa lối ứng xử đẹp với không gian chung

Đặc biệt, việc thực hiện Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển văn hóa; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025” vì đây là chương trình quan trọng, đóng vai trò định hướng nền tảng khi tiếp tục đặt ra nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên cho cả hệ thống chính trị là phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Nói như vậy để thấy, trải qua năm tháng, văn hóa ứng xử của Thăng Long - Hà Nội đã được lưu giữ thành truyền thống đáng tự hào nhưng lịch sử phát triển Thủ đô trải qua nhiều biến động về dân cư, địa lý hành chính. Cùng với đó, xã hội có nhiều đổi thay.

Bởi thế, việc thành phố có những định hướng cụ thể để điều chỉnh văn hóa ứng xử của cán bộ, công chức và người dân… là hết sức cần thiết, góp phần tạo nền tảng cho văn hóa ứng xử thời hiện đại bây giờ. Đồng thời, đây là dịp để mỗi người cùng nhìn lại mình, tiếp tục ý thức hơn nữa vì cái chung, vì sự hiện đại, văn minh cho môi trường sống của mình.

(Còn nữa)