Biến rác thải nhựa giá trị thấp thành “vàng”

Ngày 28/10, Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và bàn giao kết quả dự án “Mô hình kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa dựa vào cộng đồng tại quận Hoàn Kiếm” (gọi tắt là dự án) được tổ chức. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ của dự án “Hợp tác Quốc gia thiết lập mô hình kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa tại Việt Nam”, được khởi động từ tháng 2/ 2021.

Đẩy mạnh phân loại và tái chế

Tham dự hội thảo bao gồm đại diện các đơn vị: Bộ Tài nguyên và môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm, Phòng Tài nguyên và Môi trường quận, Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng (CECR), công ty TNHH Dow Chemical Việt Nam (Dow Việt Nam) cùng hơn 100 đại biểu đến từ các sở, ban, ngành, tổ chức phi chính phủ và các công ty có cam kết mạnh mẽ về xử lý vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa.

“Mô hình kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa dựa vào cộng đồng tại quận Hoàn Kiếm” là một trong những dự án đầu tiên áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trên vào thực tế, được triển khai thí điểm tại Hà Nội. Cấu trúc của mô hình trong dự án bao gồm thực hành 3R dựa vào cộng đồng: Các loại rác thải nhựa có thể tái chế và rác nhựa giá trị thấp sẽ được phân loại ở cấp hộ gia đình (thu gom bởi công nhân của URENCO chi nhánh Hoàn Kiếm) và tập kết tại cơ sở thu mua phế liệ. Sau đó rác thải nhựa giá trị thấp sẽ được vận chuyển đến công ty tái chế nhựa để sản xuất các sản phẩm tái chế (ví dụ như hạt nhựa, gạch, ngói sinh thái...).

Ông Nguyễn Anh Quân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Anh Quân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND quận Hoàn Kiếm cho biết: “Dự án đã ghi nhận những kết quả tích cực của mô hình kinh tế tuần hoàn trong công tác quản lý, xử lý rác thải nhựa và phân loại rác tại nguồn. Đồng thời, dự án cũng cho thấy sự đóng góp ý nghĩa vào quá trình nâng cao nhận thức của cộng đồng về mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.”

Được triển khai từ 15/2/2021 – 30/6/2022, dự án bắt đầu từ việc thí điểm tại phường Hàng Đào, sau đó mô hình phân loại, thu gom, vận chuyển rác thải nhựa giá trị thấp đã được nhân rộng trên địa bàn 5 phường khác gồm: Hàng Trống, Hàng Bạc, Hàng Buồm, Cửa Đông và Phúc Tân. Kết quả thực tế cho thấy: Đã có 8.000 hộ dân trên địa bàn 6 phường nhận được hướng dẫn phân loại rác nhựa giá trị thấp tại nguồn, 7000 hộ dân đã trực tiếp tham gia phân loại rác.

Lượng rác nhựa giá trị thấp thu gom được từ 6 phường trung bình khoảng 170 kg/ngày. Chỉ riêng tại phường Hàng Đào, trong hơn 2 tháng mô hình phân loại thu gom vận hành ổn định đã có 1.936 kg rác thải nhựa giá trị thấp đã được các hộ gia đình phân loại và được nhân viên môi trường của công ty URENCO thu gom.

Toàn cảnh hội thảo

Hiệu suất thu gom rác thải của từng công nhân URENCO giữa các tổ ở các phường có sự chênh lệch nhất định. Tuy nhiên, nhìn chung số lượng rác thu gom được ở mỗi phường đều đáp ứng hoặc vượt qua mục tiêu đề ra ban đầu. Điển hình là phường Cửa Đông luôn duy trì hiệu quả thu gom cao nhất trong quá trình triển khai mô hình (khoảng 1.224 kg/tháng, tương đương 4,7 kg/công nhân/ngày). Cao thứ hai là phường Hàng Buồm (1.062 kg/tháng, tương đương 3,9 kg/công nhân/ngày). Các phường còn lại đều ghi nhận số lượng rác thải được thu gom mỗi ngày trên 3kg/ công nhân. Ở thời điểm kết thúc thu gom, tại kho tập kết của URENCO Hoàn Kiếm có tổng cộng 16.150 kg (xấp xỉ 16 tấn) rác nhựa giá trị thấp.

Hướng đến kinh tế xanh

Chia sẻ về kinh nghiệm thu gom rác thải giá trị thấp, anh Nguyễn Minh Thắng, cán bộ dự án CECR cho biết: “Rác thải nhựa (giấy gói kẹo, vỏ bim bim, túi nilon, thìa nhựa…) chiếm 8% rác thải sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, chúng khá nhẹ, cồng kềnh, dễ bẩn nên khó thu gom. Mặt khác, suốt thời gian qua, người dân có quen gom chung cả rác thải vô cơ và hữu cơ. Vì thế, dự án đã đẩy mạnh tuyên truyền, để người dân phân loại tại nguồn".

Người dân quận Hoàn Kiếm phân loại rác thải

Tại hội thảo, các diễn giả cũng cho rằng, nếu thực hiện tốt việc phân loại rác thải tại nguồn sẽ giảm tải cho các bãi rác của thành phố. Đặc biệt, việc phân loại rác tại nguồn sẽ tạo thành nguồn tài nguyên có giá trị hàng triệu USD, góp phần vào sự phát triển của đất nước. Để thực hiện tốt việc thu gom hoàn toàn có thể phối hợp với những người nhặt ve chai.

Việc thu gom và vận chuyển rác thải nhựa

Bên cạnh những số liệu thực tế, dự án “Mô hình kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa dựa vào cộng đồng tại quận Hoàn Kiếm” còn tổ chức thành công nhiều hoạt động tương tác thú vị, nhằm nâng cao nhận thức của người dân trên địa bàn quận. Điển hình nhất là cuộc thi “7 ngày sống xanh” kêu gọi mọi người chia sẻ các cách thu gom, phân loại, tái chế rác thải nhựa được triển khai trên Fanpage “Hà Nội của tôi”.

Chỉ trong 2 tuần triển khai, bài đăng thể lệ đã có hơn 300 người tham gia tương tác, chia sẻ. Các bài dự thi bao gồm các thông tin thú vị và cách sống xanh hữu ích, thể hiện sự nhận thức cao của mọi người về vấn đề tái chế rác thải nhựa, bảo vệ môi trường. Ngoài ra, dự án cũng đã triển khai một hoạt động ngoại khóa cho các em học sinh tiểu học tại quận Hoàn Kiếm. Hơn 80 em học sinh đã học được cách phân biệt các loại rác thải và tham gia các trò chơi tương tác để nắm rõ cách phân loại rác thải nhựa.

Hạt nhựa được tái chế từ rác thải nhựa giá trị thấp

Ông Ekkasit Lakkananithiphan, Tổng Giám đốc Dow Việt Nam chia sẻ: “Dow rất vinh dự tài trợ dự án Mô hình kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa dựa vào cộng đồng tại quận Hoàn Kiếm. Qua thời gian triển khai thực hiện dự án, chúng tôi rất vui mừng nhận thấy dự án đã kết nối các bên liên quan cùng chung tay thực hiện mục tiêu: Biến rác thải nhựa thành tài nguyên, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. Chúng tôi rất kỳ vọng dự án sẽ là mô hình kinh tế tuần hoàn mẫu để có thể nhân rộng áp dụng rộng rãi tại Việt Nam”.

Kết quả của dự án sẽ đóng góp vào thực hiện kế hoạch chiến lược “Quản lý, phân loại rác thải, ngăn chặn rác thải nhựa và túi ni lông trên địa bàn quận Hoàn Kiếm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025” và tuân thủ Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Đồng thời thể hiện những nỗ lực của các bên liên quan bao gồm chính quyền địa phương, đơn vị tư nhân công ty tái chế, thu gom rác thải và các tổ chức liên quan trong việc xây dựng kinh tế tuần hoàn tài nguyên và tương lai không rác thải nhựa tại Việt Nam.

Sắp tới, dự án sẽ tiếp tục kéo dài thời gian thực hiện thêm 5 tháng nữa dựa trên kết quả và bài học kinh nghiệm trong thời gian qua để nhân rộng thực hiện mô hình này tại các phường khác của quận Hoàn Kiếm.