Thay đổi chế độ dinh dưỡng, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính không lây

Bổ sung đạm thực vật để cân đối bữa ăn hàng ngày giúp nâng cao sức khỏe

Chế độ dinh dưỡng thực vật giúp cải thiện tình trạng bệnh MTKL?

Bộ Y tế ghi nhận vào năm 2022, bệnh mạn tính không lây (MTKL) tại Việt Nam gây ra 77/100 trường hợp tử vong; Trong đó, bệnh tim mạch chiếm 44%, ung thư 22% và đái tháo đường 4%. Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng có thể là một trong những nguyên nhân thúc đẩy tình hình căng thẳng nói trên.

Xét về khẩu phần ăn, lượng tiêu thụ thịt tăng, protein nguồn gốc động vật/protein tổng số năm 2020 cao hơn nhu cầu khuyến nghị dinh dưỡng cho người Việt Nam phát hành năm 2016 của Viện Dinh dưỡng quốc gia. Trong khi đó, lượng tiêu thụ rau chưa đạt nhu cầu khuyến nghị.

Tiến sĩ Lê Thị Hợp, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia đã phân tích rõ tại sao chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng nói trên lại gây ra bệnh béo phì và các bệnh MTKL (ung thư, đái tháo đường và tim mạch). Dinh dưỡng từ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol và không chứa chất xơ.

Đồng thời, việc tiêu thụ đạm động vật quá mức có thể thúc đẩy phản ứng của các gốc tự do gây hại. Trái lại, thực phẩm từ thực vật giúp khẩu phần ăn cân đối hơn nhờ giàu chất xơ, ít chất béo bão hòa và không chứa cholesterol.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cũng đồng ý việc thêm đạm thực vật vào chế độ ăn là cần thiết.

“Người trưởng thành nên sử dụng nhiều đạm thực vật hơn đạm động vật để bảo vệ sức khỏe. Mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ khoảng 100 gam đậu đỗ, hạt mỗi ngày”, khuyến nghị Viện Dinh dưỡng cập nhật cho các gia đình Việt.

Cụ thể, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Tuyết Mai kêu gọi người Việt giảm hoặc hạn chế axit béo chuyển hóa, carbonhydrate tinh chế, đường, muối và thực phẩm chế biến; Đồng thời tăng rau xanh, các loại hạt, đậu, chất xơ, omega-3, sắt, i-ốt, kẽm, folate và men vi sinh.

Những giải pháp cân đối bữa ăn, sống khỏe với dinh dưỡng thực vật

Tiến sĩ Andrea Glenn, Khoa Dinh dưỡng, Đại học Harvard (Boston, MA, Hoa Kỳ) đề cao việc bổ sung nhiều rau củ hoặc hạt: “Càng có nhiều loại thực phẩm cung cấp đạm thực vật lành mạnh được tiêu thụ trong chế độ ăn thì càng giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim thông thường”.

Theo nghiên cứu Adventist Health Study ở Mỹ và EPIC, Oxford ở Vương quốc Anh, những người ăn chay và thuần chay có tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 thấp hơn và chỉ số BMI cũng thấp hơn so với những người tiêu thụ đạm động vật.

Trong khi đó, nghiên cứu về đạm thực vật và hội chứng chuyển hóa cho thấy hiệu quả “giảm nguy cơ bệnh tim mạch, tăng huyết áp và béo phì khi bổ sung thêm nhiều đạm thực vật, đặc biệt là đạm từ đậu, vào chế độ ăn”. Chuyên gia từ Hoa Kỳ còn gợi ý một số chế độ dinh dưỡng thực vật có lợi cho sức khỏe tim mạch bao gồm ăn chay, chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn Portfolio Diet.

Về chi tiết phát triển chế độ ăn giàu đạm thực vật, Tiến sĩ Mark Messina, Giám đốc Nghiên cứu dinh dưỡng đậu nành, Viện Dinh dưỡng đậu nành toàn cầu (Hoa Kỳ) gợi ý người tiêu dùng cân nhắc về đậu nành và các loại thực phẩm từ đậu nành.

Theo Tiến sĩ Mark Messina: “Không chỉ có hàm lượng chất béo không bão hòa đa cao mà so với các loại đậu khác, đậu nành cung cấp nhiều protein hơn. Chất lượng protein của đậu nành cũng cao hơn, kể cả so các nguồn đạm từ thực vật khác”.

Theo đó, đạm đậu nành mang lại các lợi ích “vàng” bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng khối lượng nạc và sức mạnh cơ bắp, hỗ trợ phục hồi sau khi tập thể dục, ngăn ngừa teo cơ do tuổi tác...

Báo cáo thực phẩm từ thực vật tại Châu Á được cung cấp bởi Kantar và Vinasoy

Có nhiều dự báo tích cực khi đánh giá về ngành dinh dưỡng thực vật và các sản phẩm từ thực vật bao gồm đậu nành tại Việt Nam. Báo cáo từ Kantar Singapore cho thấy giá trị thị trường Việt Nam tới năm 2027 sẽ đạt 249 triệu USD. Thị trường hiện tại đã góp mặt những doanh nghiệp lớn giàu tiềm năng như Vinasoy đang tích cực dẫn dắt người Việt theo đuổi lối sống khỏe lành mạnh cùng dinh dưỡng thực vật.

Thông qua chiến dịch lớn “Thêm đạm thực vật để khỏe thật”, Vinasoy đang tiếp tục thực hiện cam kết phát triển bền vững và cung cấp thêm nhiều giải pháp thiết thực giúp cân bằng chế độ dinh dưỡng hằng ngày với đạm thực vật theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng.