Tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa Hà Nội xưa với “Đèn thu lung linh”

Nét văn hóa độc đáo

Tết Trung thu là một trong bốn lễ tết lớn nhất của người Việt, diễn ra vào giữa mùa thu, ngày rằm tháng tám Âm lịch, ngày trăng tròn và sáng nhất trong năm. Tết Trung thu có nguồn gốc từ một nghi lễ nông nghiệp. Thời xưa, người nông dân thường ngắm trăng, tiên đoán thời tiết, dự đoán mùa màng “Muốn ăn lúa tháng năm, trông trăng rằm tháng tám”.

Trẻ em thích thú với các hoạt động tìm hiểu văn hóa truyền thống của Tết Trung thu tại Hoàng thành Thăng Long

Ngay từ thời Lý, Trung thu đã trở thành một lễ hội mang tính quốc gia, diễn ra đồng thời ở trong chốn cung đình và ngoài dân gian. Thông tin từ Văn bia Sùng Thiện Diên Linh (1121) cho biết, dưới thời vua Lý Nhân Tông trị vì, tiết Trung thu được triều đình tổ chức rất long trọng. Ngoài các nghi lễ quan trọng của hoàng gia, nhà vua còn mở hội ba ngày cho Nhân dân vui chơi.

Khắp nơi trong kinh thành Thăng Long đều được trang hoàng gấm vóc, đèn hoa lộng lẫy. Đến các triều đại phong kiến sau, Trung thu vẫn là lễ tiết quan trọng của hoàng tộc và đất nước. Ngoài dân gian truyền thống, các gia đình thường ban ngày làm cỗ cúng gia tiên, buổi tối bày cỗ thưởng trăng.

Không biết từ bao giờ, Trung thu mặc định đã trở thành ngày tết của trẻ thơ. Các em háo hức từ những ngày đầu tháng tám, đã được bố mẹ mua tặng đồ chơi, vui rước đèn, đánh trống, múa lân dưới ánh trăng thu vằng vặc trên khắp phố phường, làng quê. Đây là một nét đẹp văn hóa có bề dày lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc ta, cần được tiếp tục gìn giữ và phát huy.

Nhận thức được tầm quan trọng của những giá trị văn hóa phi vật thể đó, đến mỗi dịp tết Trung thu hàng năm, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức Chương trình Vui tết Trung thu phục vụ các cháu thiếu nhi, Nhân dân Thủ đô và du khách bốn phương.

Nhiều hoạt động bổ ích, lý thú

Đến với chương trình Vui Tết Trung thu 2023 tại Hoàng thành Thăng Long, các em nhỏ và du khách sẽ được tham gia các hoạt động bổ ích và lý thú.

Các nghệ nhân mang văn hóa truyền thống đến với nhịp sống đương đại

Không gian trưng bày các loại đèn trung thu cổ truyền dưới hình thức là các gian hàng trên phố cổ xưa. Dựa trên các nguồn tư liệu quý, Trung tâm đã phối hợp với nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Bách cùng nghệ nhân các làng nghề chuyên làm đèn Trung thu xưa phục dựng các mẫu đèn cổ đã bị thất truyền từ những nguyên liệu truyền thống giấy dó, giấy nhiễu, giấy bóng kính, nan tre, mây, hồ dán. Nổi bật nhất là đèn cá chép hóa long, đèn cá chép trông trăng, đèn cua sống, đèn cua chín, đèn thỏ, đèn bướm, đèn tôm, đèn trống...

Bên cạnh đó vẫn là các gian hàng bày đồ chơi Trung thu truyền thống như: Ông tiến sĩ giấy, ông đánh gậy trông trăng, mặt nạ giấy bồi, đầu sư tử, trống ếch, trống bỏi, tàu thủy sắt tây, thỏ đánh trống, tò he, thiên nga nhồi bông...

Các hoạt động trải nghiệm cũng rất phong phú và hấp dẫn để du khách và trẻ nhỏ khám phá, thưởng thức.

Đó là làm đèn Trung thu (đèn ông sao, đèn thỏ, đèn cù), làm bánh Trung thu, tô vẽ mặt nạ giấy bồi, diều giấy và biểu diễn nghệ thuật múa sư tử đặc sắc; “Check in không giới hạn” trước những con đường đèn lung linh sắc màu trong một không gian kiến trúc kinh thành vô cùng trầm mặc cổ kính chỉ có ở Hoàng thành Thăng Long.

Bên cạnh việc trải nghiệm các hoạt động làm bánh dẻo, làm đèn ông sao, vẽ mặt nạ giấy bồi, tô tượng, tô mâm ngũ quả trung thu bằng gỗ, làm diều giấy, làm quạt... du khách còn được thưởng thức chương trình biểu diễn nghệ thuật múa sư tử rộn rã.

Đặc biệt nhân dịp Tết Trung thu cũng như Festival mùa thu diễn ra tại Hà Nội, chương trình Tour đêm đặc biệt “Đèn thu lung linh” của Hoàng Thành Thăng Long sẽ diễn ra trong 3 tối từ 19h - 21h các ngày 27 - 28 - 29/9.

Du khách có thể tham gia các hoạt động đặc sắc: Tham quan không gian trưng bày các loại đèn Trung thu cổ truyền dưới hình thức là các gian hàng trên phố cổ xưa; Thưởng thức nghệ thuật múa sư tử, chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc.

Tham gia "Đèn thu lung linh", mỗi người đều được cùng hướng dẫn viên khám phá nhà trưng bày 1000 năm và báu vật hoàng cung với hàng trăm hiện vật đặc sắc xuyên suốt từ thời Đại La, Đinh - Tiền Lê, Lý, Trần, Lê Trung hưng; Trải nghiệm làm sản phẩm tương tác: Tự tay làm bánh dẻo, đèn ông sao, vẽ mặt nạ giấy bồi, tô tượng, tô mâm ngũ quả trung thu bằng gỗ, làm diều giấy, làm quạt...