Tơ sen giữ hồn lụa Việt
TTTĐ - Ít ai ngờ người phụ nữ có nụ cười hiền từ, nước da ngăm nâu, bàn tay rám nắng lại là nghệ nhân giữ hồn lụa Việt. Bà là Phan Thị Thuận - một trong 9 “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2021.
| Làng lụa Vạn Phúc lưu truyền thương hiệu “Đệ nhất tinh xảo” Bài 8: “Quê lụa” khoác lên mình tấm áo mới |
Cách trung tâm Hà Nội 40km, làng nghề nuôi tằm, dệt lụa truyền thống Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, Hà Nội) đã có từ lâu đời. Tại đây, nghệ nhân Phan Thị Thuận (70 tuổi) dành cả đời để đóng góp cho việc khôi phục làng nghề dệt vải truyền thống của Thủ đô và tìm hướng đi mới cho lụa.
 |
| Hiện Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận là Giám đốc Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức, Hội viên Hội nông dân xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức. Bà là người đầu tiên ở Việt Nam sản xuất thành công lụa dệt bằng tơ sen |
 |
| Thời điểm mùa sen từ tháng 5 đến tháng 9 Dương lịch cũng là lúc bà Thuận bắt đầu vào công đoạn lựa chọn và khai thác tơ sen, bà luôn ưu tiên chọn những thân cây sen tươi vì lúc đó thân sen cho ra nhiều sợi tơ. Để có đủ nguyên liệu dệt, bà và gia đình đã đi khắp trong và ngoài huyện tìm đầm sen đặt mua nguyên liệu |
 |
| Thân sen thu hoạch về được rửa sạch bùn và làm sạch gai để tiện cho việc rút sợi. Việc nghiên cứu làm lụa tơ sen thành công từ năm 2017, tuy nhiên bà Thuận cho hay, những sản phẩm lúc đầu ra chưa ưng ý... |
 |
| Mỗi thân sen làm ra một mét sợi tơ to và để lấy được sợi tơ sen bà Thuận phải dùng dao khứa quanh cuống sen, sau đó dùng tay vặn và kéo tơ ra. Để làm công đoạn này, thợ thạo việc cũng mất gần một tháng. "Chúng tôi yêu cầu chính xác vì nếu làm ẩu sẽ làm sợi tơ bị đứt hoặc ngắn. Một thợ thạo việc rút trung bình gần 200 cuống lá sen một ngày", bà Thuận nói |
 |
| Tơ rút xong được cho vào ống và guồng. Tất cả công đoạn đều được làm thủ công |
 |
| Quá trình quay sợi người quay phải luôn chăm chú điều chỉnh để sợi không bị đứt |
 |
| Tơ sen khi rút ra khỏi thân cây gặp nước luôn có màu trắng đục nhưng khi khô và se thành sợi sẽ dần chuyển sang màu trắng sáng |
 |
| Công đoạn cuối cùng là dệt thành tấm lụa trên máy. Công đoạn đòi hỏi người đứng máy phải khéo léo tạo hình ngay khi đưa đẩy con thoi |
 |
| Những chiếc khăn, tấm lụa sau khi được luộc ở nhiệt độ cao trong hơn một tiếng sẽ tan hết nhựa sen, sau đó phơi trong môi trường khô thoáng và có nắng |
 |
| Để hoàn thiện một chiếc khăn lụa tơ sen đòi hỏi người thợ phải tập trung và có tình yêu với nghề dệt, vì quá trình này trải qua tới 14 công đoạn |
 |
| Cần tới 4.800 cuống sen cho một chiếc khăn quàng cổ dài 1,7m, giá hơn 8 triệu đồng. Sản phẩm lụa từ tơ sen bền, mát và có thể làm thành túi, vỏ bọc sổ sách, đồ trang trí trong nhà, đóng khung treo tường... Trong đó, được ưa chuộng nhất là khăn quàng cổ |
 |
| Một chiếc khăn làm thủ công bằng lụa tơ sen mất 0,07gr tơ, nhiều người cùng làm trong một tháng và 7 ngày thêu họa tiết. Những mẫu khăn này đã được nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mang tới Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2019 để làm quà tặng. Sản phẩm từ tơ sen của Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận đã có mặt ở nhiều quốc gia như Pháp, Mỹ, Nhật Bản... Hầu hết được đặt hàng từ trước mùa sen |
 |
| "Khi sen bắt đầu lên nụ là có thể khai thác phần thân để mang về kéo tơ, hoa thì ướp chè hoặc lá bán làm thuốc, người trồng sen tận dụng tối đa để không bỏ đi phần nào mà vẫn mang lại giá trị kinh tế", bà Thuận nói |
 |
| Vào dịp hè nhà bà Thuận thường xuyên có hàng trăm học sinh trong và ngoài huyện đến học cách se sợi, lấy sợi tơ từ thân sen. Đây cũng là một cách bà Thuận truyền nghề lại cho thế hệ sau (Ảnh tư liệu) |
 |
| Nghệ nhân Phan Thị Thuận dành tất cả tâm huyết và tình yêu truyền nghề miễn phí. Bà mong muốn những lớp măng non sau này sẽ kế cận và đủ tình yêu với lụa tơ sen để nhân rộng dòng sản phẩm đặc biệt, quý tộc này như chính cái nôi của làng nghề dệt Phùng Xá nổi tiếng (Ảnh tư liệu) |
 |
| Ngoài ra, doanh nghiệp do bà làm chủ cũng đã tạo việc làm cho nhiều lao động trong vùng, với mức lương trung bình 4,5 triệu đồng/tháng (số lượng lao động sử dụng mùa vụ 1.500 người)… |
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Đọc thêm
Người Hà Nội
Chuẩn bị kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng hội quân tế cờ khởi nghĩa
TTTĐ - Theo kế hoạch của huyện Phúc Thọ (Hà Nội), Lễ kỷ niệm ngày Hai Bà Trưng hội quân tế cờ khởi nghĩa sẽ diễn ra trong 3 ngày từ 4 - 6/10 (tức 2 - 4/9 Âm lịch) tại Di tích quốc gia đặc biệt đền Hát Môn (xã Hát Môn). Đồng thời, huyện cũng tham gia diễu hành, giới thiệu tín ngưỡng "Thờ Hai Bà Trưng" trong phần "Hà Nội - Dòng chảy di sản" tại "Ngày hội văn hóa vì hòa bình" trong dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô sắp tới.
Người Hà Nội
Gần 100 hoạt động cộng hưởng, kết nối và thu hút các nguồn lực
TTTĐ - Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội năm 2024 sẽ có gần 100 hoạt động với điểm nhấn là các công trình biểu tượng, sắp đặt mô hình không gian sáng tạo, hoạt động triển lãm - trưng bày, biểu diễn nghệ thuật, trải nghiệm, tọa đàm hội thảo quốc tế và trong nước.
Người Hà Nội
Khánh thành, gắn biển công trình tu bổ tôn tạo Đình Hậu
TTTĐ - Quận Cầu Giấy (Hà Nội) tổ chức khánh thành và gắn biển công trình tu bổ tôn tạo Đình Hậu, chào mừng kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô.
Người Hà Nội
Tập trung xây dựng báo cáo tổng kết Chương trình 06 chất lượng cao nhất
TTTĐ - Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa tổ chức họp tổ giúp việc Ban Chỉ đạo Chương trình số 06-CTr/TU để phục vụ việc xây dựng báo cáo tổng kết giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, các đơn vị lưu ý tới công tác kiểm tra, giám sát, thi đua khen thưởng trong quá trình thực hiện chương trình.
Nhịp điệu cuộc sống
Thiêng liêng, gần gũi, trân quý hai chữ "đồng bào"
TTTĐ - Với tinh thần "Hà Nội vì cả nước", Báo Tuổi trẻ Thủ đô và các đơn vị đồng hành, nhà hảo tâm đã cùng những chuyến xe yêu thương mang tình cảm, sự động viên của bạn đọc trong và ngoài nước tới đồng bào chịu thiệt hại do bão Yagi. Bằng những nhu yếu phẩm, vật chất và tinh thần rất thiết thực, đoàn công tác lan tỏa tình người, sát cánh với các địa phương để vượt qua khó khăn, xây dựng lại cuộc sống từ hoang tàn, đổ nát.
Người Hà Nội
Quận Cầu Giấy vinh danh những "bông hoa" người tốt, việc tốt
TTTĐ - Các phong trào thi đua yêu nước mà nòng cốt là phong trào thi đua “người tốt, việc tốt” đóng góp lớn vào các thành tựu của quận Cầu Giấy (Hà Nội).
Nhịp điệu cuộc sống
Mãi mãi tồn tại sự tinh tế và lịch lãm của Hà Nội
TTTĐ - Nhân dịp mùa trăng tháng tám, 3 văn nghệ sĩ nổi tiếng của Hà Nội gồm Lê Thiết Cương, Nguyễn Việt Hà và Đinh Công Đạt gửi đến công chúng triển lãm "Otherwise - Mặt khác” với thông điệp: Hà Nội là sự tinh tế và lịch lãm và sẽ mãi mãi tồn tại.
Nhịp điệu cuộc sống
Người Hà Nội phát huy tinh thần tương thân, tương ái
TTTĐ - Phát huy tinh thần tương thân, tương ái, tại Hà Nội, nhiều chương trình nghệ thuật được các nghệ sĩ tổ chức để dành toàn bộ kinh phí bán vé cho đồng bào vùng lũ; các trường học cũng dừng tổ chức Trung thu, dành tiền chia sẻ với các học sinh bị ảnh hưởng bởi thiên tai.
Nhịp điệu cuộc sống
Thiết chế văn hóa - mái nhà ấm áp trong ngày mưa ngập
TTTĐ - Trong những ngày ngập lụt, các thiết chế văn hóa trở thành ngôi nhà thứ hai ấm áp và tràn đầy yêu thương, trách nhiệm của người Hà Nội.
Nhịp điệu cuộc sống
Ấm áp như người Hà Nội...
TTTĐ - Trong trận bão lịch sử Yagi và đợt ngập lụt diện rộng do hoàn lưu của bão, người Hà Nội ấm áp vô bờ bởi những nghĩa cử vô cùng cao đẹp.
