Tơ sen giữ hồn lụa Việt
TTTĐ - Ít ai ngờ người phụ nữ có nụ cười hiền từ, nước da ngăm nâu, bàn tay rám nắng lại là nghệ nhân giữ hồn lụa Việt. Bà là Phan Thị Thuận - một trong 9 “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2021.
| Làng lụa Vạn Phúc lưu truyền thương hiệu “Đệ nhất tinh xảo” Bài 8: “Quê lụa” khoác lên mình tấm áo mới |
Cách trung tâm Hà Nội 40km, làng nghề nuôi tằm, dệt lụa truyền thống Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, Hà Nội) đã có từ lâu đời. Tại đây, nghệ nhân Phan Thị Thuận (70 tuổi) dành cả đời để đóng góp cho việc khôi phục làng nghề dệt vải truyền thống của Thủ đô và tìm hướng đi mới cho lụa.
 |
| Hiện Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận là Giám đốc Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức, Hội viên Hội nông dân xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức. Bà là người đầu tiên ở Việt Nam sản xuất thành công lụa dệt bằng tơ sen |
 |
| Thời điểm mùa sen từ tháng 5 đến tháng 9 Dương lịch cũng là lúc bà Thuận bắt đầu vào công đoạn lựa chọn và khai thác tơ sen, bà luôn ưu tiên chọn những thân cây sen tươi vì lúc đó thân sen cho ra nhiều sợi tơ. Để có đủ nguyên liệu dệt, bà và gia đình đã đi khắp trong và ngoài huyện tìm đầm sen đặt mua nguyên liệu |
 |
| Thân sen thu hoạch về được rửa sạch bùn và làm sạch gai để tiện cho việc rút sợi. Việc nghiên cứu làm lụa tơ sen thành công từ năm 2017, tuy nhiên bà Thuận cho hay, những sản phẩm lúc đầu ra chưa ưng ý... |
 |
| Mỗi thân sen làm ra một mét sợi tơ to và để lấy được sợi tơ sen bà Thuận phải dùng dao khứa quanh cuống sen, sau đó dùng tay vặn và kéo tơ ra. Để làm công đoạn này, thợ thạo việc cũng mất gần một tháng. "Chúng tôi yêu cầu chính xác vì nếu làm ẩu sẽ làm sợi tơ bị đứt hoặc ngắn. Một thợ thạo việc rút trung bình gần 200 cuống lá sen một ngày", bà Thuận nói |
 |
| Tơ rút xong được cho vào ống và guồng. Tất cả công đoạn đều được làm thủ công |
 |
| Quá trình quay sợi người quay phải luôn chăm chú điều chỉnh để sợi không bị đứt |
 |
| Tơ sen khi rút ra khỏi thân cây gặp nước luôn có màu trắng đục nhưng khi khô và se thành sợi sẽ dần chuyển sang màu trắng sáng |
 |
| Công đoạn cuối cùng là dệt thành tấm lụa trên máy. Công đoạn đòi hỏi người đứng máy phải khéo léo tạo hình ngay khi đưa đẩy con thoi |
 |
| Những chiếc khăn, tấm lụa sau khi được luộc ở nhiệt độ cao trong hơn một tiếng sẽ tan hết nhựa sen, sau đó phơi trong môi trường khô thoáng và có nắng |
 |
| Để hoàn thiện một chiếc khăn lụa tơ sen đòi hỏi người thợ phải tập trung và có tình yêu với nghề dệt, vì quá trình này trải qua tới 14 công đoạn |
 |
| Cần tới 4.800 cuống sen cho một chiếc khăn quàng cổ dài 1,7m, giá hơn 8 triệu đồng. Sản phẩm lụa từ tơ sen bền, mát và có thể làm thành túi, vỏ bọc sổ sách, đồ trang trí trong nhà, đóng khung treo tường... Trong đó, được ưa chuộng nhất là khăn quàng cổ |
 |
| Một chiếc khăn làm thủ công bằng lụa tơ sen mất 0,07gr tơ, nhiều người cùng làm trong một tháng và 7 ngày thêu họa tiết. Những mẫu khăn này đã được nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mang tới Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2019 để làm quà tặng. Sản phẩm từ tơ sen của Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận đã có mặt ở nhiều quốc gia như Pháp, Mỹ, Nhật Bản... Hầu hết được đặt hàng từ trước mùa sen |
 |
| "Khi sen bắt đầu lên nụ là có thể khai thác phần thân để mang về kéo tơ, hoa thì ướp chè hoặc lá bán làm thuốc, người trồng sen tận dụng tối đa để không bỏ đi phần nào mà vẫn mang lại giá trị kinh tế", bà Thuận nói |
 |
| Vào dịp hè nhà bà Thuận thường xuyên có hàng trăm học sinh trong và ngoài huyện đến học cách se sợi, lấy sợi tơ từ thân sen. Đây cũng là một cách bà Thuận truyền nghề lại cho thế hệ sau (Ảnh tư liệu) |
 |
| Nghệ nhân Phan Thị Thuận dành tất cả tâm huyết và tình yêu truyền nghề miễn phí. Bà mong muốn những lớp măng non sau này sẽ kế cận và đủ tình yêu với lụa tơ sen để nhân rộng dòng sản phẩm đặc biệt, quý tộc này như chính cái nôi của làng nghề dệt Phùng Xá nổi tiếng (Ảnh tư liệu) |
 |
| Ngoài ra, doanh nghiệp do bà làm chủ cũng đã tạo việc làm cho nhiều lao động trong vùng, với mức lương trung bình 4,5 triệu đồng/tháng (số lượng lao động sử dụng mùa vụ 1.500 người)… |
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Đọc thêm
Người Hà Nội
Một trận nhớ đời
TTTĐ - Năm ấy, 1972, sau khi địch chiếm thị xã và thành cổ Quảng Trị đêm 16/9, quân ta phải rút sang bờ bắc Thạch Hãn và thực sự khi đó ta chỉ còn số quân rất có hạn chốt giữ bên này sông.
Người Hà Nội
Hà Nội xây dựng Thủ đô hạnh phúc trong kỷ nguyên mới
TTTĐ - Ngày 6/12 tại hồ Hoàn Kiếm, “Ngày hội Việt Nam hạnh phúc - Vietnam Happy Fest 2025” chính thức khai mạc với hành trình 13 không gian trải nghiệm trên các tuyến phố trung tâm. Sự kiện không chỉ tạo nên điểm nhấn văn hóa - nghệ thuật, mà còn gợi mở cách tiếp cận về phát triển đô thị hạnh phúc - một tư duy đã được Thành ủy Hà Nội đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP nhiệm kỳ 2025 - 2030, coi “hạnh phúc của người dân” là một trong những chỉ số quan trọng định hướng mục tiêu phát triển của Thủ đô. Hà Nội đang từng bước chuyển lý tưởng đó thành hiện thực thông qua những hoạt động văn hóa, sáng tạo và không gian sẻ chia giàu cảm xúc.
Người Hà Nội
Trả lại nét văn minh đô thị cho những "gương mặt phố"
TTTĐ - Trên nhiều tuyến phố tại Hà Nội, vỉa hè được "làm sạch", thông thoáng, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình khiến nhiều người ngỡ ngàng. Những "gương mặt phố" rạng rỡ hơn, để người dân được nét hưởng văn minh đô thị, để Thủ đô xanh sạch đẹp hơn và đúng chất vừa cổ kính vừa hiện đại.
Người Hà Nội
Những chiến sĩ áo vàng gieo mầm văn hóa giao thông cho học sinh Thủ đô
TTTĐ - Một buổi sáng trong trẻo đầu tháng 12, sân Trường Tiểu học Nguyễn Siêu rộn ràng tiếng cười của hơn nghìn học sinh khi đón những vị khách đặc biệt: Các nữ chiến sĩ Cảnh sát giao thông của Phòng Cảnh sát giao thông - Công an TP Hà Nội. Trong quân phục nổi bật, các chiến sĩ dịu dàng với tinh thần “dân vận khéo” gieo vào các em những thói quen nhỏ nhưng “có thể cứu lấy một cuộc đời”.
Người Hà Nội
Sắc đông Hà Nội...
TTTĐ - Hà Nội đang ở những ngày đầu đông. Bầu trời xanh vời vợi, xanh đến nao lòng. Ánh nắng vàng ấm áp trải dài trên khắp ngõ phố, hàng cây. Đông mới đến mang theo cái lạnh khe khẽ. Đây cũng là lúc mỗi người đều đằm sâu hơn những suy tưởng...
Người Hà Nội
Nghĩa tình đồng bào từ Thủ đô đến bà con vùng lũ
TTTĐ - Từ điểm tiếp nhận số 102 Xuân Diệu (Hà Nội), nhiều kiện hàng cứu trợ mang theo tấm lòng của người dân Thủ đô được gửi tới bà con vùng lũ miền Trung - Tây Nguyên.
Người Hà Nội
Mệnh lệnh từ trái tim, nghĩa đồng bào tỏa ấm
TTTĐ - Giữa những ngày miền Trung - Tây Nguyên oằn mình trong lũ dữ, Hà Nội thần tốc gửi đi hơi ấm của mình. Những chuyến hàng vượt nghìn cây số mang theo tấm lòng Nhân dân Thủ đô như vòng tay dang rộng ôm lấy đồng bào trong lúc gian khó. Đó là trái tim của Hà Nội nghĩa tình.
Nhịp điệu cuộc sống
Viết tiếp bài ca kết đoàn từ trách nhiệm và nghĩa tình
TTTĐ - Thần tốc, trách nhiệm và cao hơn cả là nghĩa tình, các nguồn lực tập trung cao nhất cho việc cứu trợ các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, trong đó đặc biệt là tỉnh Gia Lai, người Hà Nội đang viết tiếp bài ca kết đoàn từ trong gian khó. Để các chuyến hàng hóa cũng như vật chất nhanh chóng nhất đến được với đồng bào, giúp bà con mình sớm ổn định cuộc sống.
Người Hà Nội
Những phố đẹp bắt đầu từ nhận thức đẹp và hành động đẹp
TTTĐ - Một con phố chỉ thực sự đi sâu vào tâm trí Nhân dân sở tại và khách du lịch khi sạch đẹp, không lấn chiếm vỉa hè, không cản lối người qua. Không riêng Hàng Mã mà bất cứ tuyến đường, ngõ phố nào của Thủ đô cũng xứng đáng được cả người bán hàng lẫn người yêu Hà Nội trân trọng, làm đẹp, giữ gìn văn minh đô thị.
Người Hà Nội
"Dòng máu ấm" từ trái tim Hà Nội...
TTTĐ - Xót xa vô bờ trước những thiệt hại, mất mát mà người dân các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên đang oằn mình trước cơn lũ dữ, Hà Nội - trái tim của cả nước cũng đang đập những nhịp thổn thức. Sự chung sức, đồng lòng của người Thủ đô để chi viện mọi nguồn lực cho đồng bào chính là "dòng máu nóng" ấm áp tình người đang chảy về khúc ruột miền Trung, Tây Nguyên để thắp lên những ngọn lửa về sự sẻ chia, đồng cảm, yêu thương...
