Tơ sen giữ hồn lụa Việt
TTTĐ - Ít ai ngờ người phụ nữ có nụ cười hiền từ, nước da ngăm nâu, bàn tay rám nắng lại là nghệ nhân giữ hồn lụa Việt. Bà là Phan Thị Thuận - một trong 9 “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2021.
| Làng lụa Vạn Phúc lưu truyền thương hiệu “Đệ nhất tinh xảo” Bài 8: “Quê lụa” khoác lên mình tấm áo mới |
Cách trung tâm Hà Nội 40km, làng nghề nuôi tằm, dệt lụa truyền thống Phùng Xá (huyện Mỹ Đức, Hà Nội) đã có từ lâu đời. Tại đây, nghệ nhân Phan Thị Thuận (70 tuổi) dành cả đời để đóng góp cho việc khôi phục làng nghề dệt vải truyền thống của Thủ đô và tìm hướng đi mới cho lụa.
 |
| Hiện Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận là Giám đốc Công ty TNHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức, Hội viên Hội nông dân xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức. Bà là người đầu tiên ở Việt Nam sản xuất thành công lụa dệt bằng tơ sen |
 |
| Thời điểm mùa sen từ tháng 5 đến tháng 9 Dương lịch cũng là lúc bà Thuận bắt đầu vào công đoạn lựa chọn và khai thác tơ sen, bà luôn ưu tiên chọn những thân cây sen tươi vì lúc đó thân sen cho ra nhiều sợi tơ. Để có đủ nguyên liệu dệt, bà và gia đình đã đi khắp trong và ngoài huyện tìm đầm sen đặt mua nguyên liệu |
 |
| Thân sen thu hoạch về được rửa sạch bùn và làm sạch gai để tiện cho việc rút sợi. Việc nghiên cứu làm lụa tơ sen thành công từ năm 2017, tuy nhiên bà Thuận cho hay, những sản phẩm lúc đầu ra chưa ưng ý... |
 |
| Mỗi thân sen làm ra một mét sợi tơ to và để lấy được sợi tơ sen bà Thuận phải dùng dao khứa quanh cuống sen, sau đó dùng tay vặn và kéo tơ ra. Để làm công đoạn này, thợ thạo việc cũng mất gần một tháng. "Chúng tôi yêu cầu chính xác vì nếu làm ẩu sẽ làm sợi tơ bị đứt hoặc ngắn. Một thợ thạo việc rút trung bình gần 200 cuống lá sen một ngày", bà Thuận nói |
 |
| Tơ rút xong được cho vào ống và guồng. Tất cả công đoạn đều được làm thủ công |
 |
| Quá trình quay sợi người quay phải luôn chăm chú điều chỉnh để sợi không bị đứt |
 |
| Tơ sen khi rút ra khỏi thân cây gặp nước luôn có màu trắng đục nhưng khi khô và se thành sợi sẽ dần chuyển sang màu trắng sáng |
 |
| Công đoạn cuối cùng là dệt thành tấm lụa trên máy. Công đoạn đòi hỏi người đứng máy phải khéo léo tạo hình ngay khi đưa đẩy con thoi |
 |
| Những chiếc khăn, tấm lụa sau khi được luộc ở nhiệt độ cao trong hơn một tiếng sẽ tan hết nhựa sen, sau đó phơi trong môi trường khô thoáng và có nắng |
 |
| Để hoàn thiện một chiếc khăn lụa tơ sen đòi hỏi người thợ phải tập trung và có tình yêu với nghề dệt, vì quá trình này trải qua tới 14 công đoạn |
 |
| Cần tới 4.800 cuống sen cho một chiếc khăn quàng cổ dài 1,7m, giá hơn 8 triệu đồng. Sản phẩm lụa từ tơ sen bền, mát và có thể làm thành túi, vỏ bọc sổ sách, đồ trang trí trong nhà, đóng khung treo tường... Trong đó, được ưa chuộng nhất là khăn quàng cổ |
 |
| Một chiếc khăn làm thủ công bằng lụa tơ sen mất 0,07gr tơ, nhiều người cùng làm trong một tháng và 7 ngày thêu họa tiết. Những mẫu khăn này đã được nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mang tới Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2019 để làm quà tặng. Sản phẩm từ tơ sen của Nghệ nhân ưu tú Phan Thị Thuận đã có mặt ở nhiều quốc gia như Pháp, Mỹ, Nhật Bản... Hầu hết được đặt hàng từ trước mùa sen |
 |
| "Khi sen bắt đầu lên nụ là có thể khai thác phần thân để mang về kéo tơ, hoa thì ướp chè hoặc lá bán làm thuốc, người trồng sen tận dụng tối đa để không bỏ đi phần nào mà vẫn mang lại giá trị kinh tế", bà Thuận nói |
 |
| Vào dịp hè nhà bà Thuận thường xuyên có hàng trăm học sinh trong và ngoài huyện đến học cách se sợi, lấy sợi tơ từ thân sen. Đây cũng là một cách bà Thuận truyền nghề lại cho thế hệ sau (Ảnh tư liệu) |
 |
| Nghệ nhân Phan Thị Thuận dành tất cả tâm huyết và tình yêu truyền nghề miễn phí. Bà mong muốn những lớp măng non sau này sẽ kế cận và đủ tình yêu với lụa tơ sen để nhân rộng dòng sản phẩm đặc biệt, quý tộc này như chính cái nôi của làng nghề dệt Phùng Xá nổi tiếng (Ảnh tư liệu) |
 |
| Ngoài ra, doanh nghiệp do bà làm chủ cũng đã tạo việc làm cho nhiều lao động trong vùng, với mức lương trung bình 4,5 triệu đồng/tháng (số lượng lao động sử dụng mùa vụ 1.500 người)… |
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Đọc thêm
Người Hà Nội
Tour đêm “Tiếng chuông Trấn Vũ” sắp ra mắt có gì đặc biệt?
TTTĐ - Tour đêm “Tiếng chuông Trấn Vũ” là một sản phẩm du lịch được tổ chức ra mắt đúng dịp kỷ niệm 64 năm Ngày thành lập quận Ba Đình (31/5/1961 - 31/5/2025) và thành lập Đảng bộ quận Ba Đình (9/6/1961 - 9/6/2025).
Người Hà Nội
Doanh nhân trẻ Thủ đô dâng hương tưởng nhớ Đại tướng Võ Nguyên Giáp
TTTĐ - Chiều 23/5, Viện Doanh trí thuộc Hội Phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN (VASEAN) tổ chức chương trình dâng hương tưởng nhớ Đại tướng Võ Nguyên Giáp và trò chuyện thân mật cùng đại diện gia đình Đại tướng tại nhà riêng (số 30 Hoàng Diệu, Ba Đình, Hà Nội).
Người Hà Nội
Hà Nội phát huy giá trị di sản để tiếp tục là điểm đến văn hóa nổi bật
TTTĐ - Thành phố Hà Nội xác định “đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho sự phát triển bền vững”, trong đó việc bảo vệ, phát huy giá trị các di sản là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, của toàn xã hội, của mỗi người dân. Được vinh danh là điểm đến văn hóa nổi bật hàng đầu Châu Á là động lực để Thủ đô của chúng ta tiếp tục triển khai thực hiện những chiến lược phát triển trong suốt thời gian qua.
Người Hà Nội
Tình yêu lứa đôi hòa chung lý tưởng của tuổi trẻ
TTTĐ - Đến với vùng đất đỏ cao nguyên, ông Dương Văn Tích (xã Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội) không chỉ đi xây dựng kinh tế mới mà còn thực hiện lý tưởng của cuộc đời và gặp được tình yêu của mình.
Người Hà Nội
Thanh xuân của những thanh niên tiền trạm trên vùng đất Lâm Hà
TTTĐ - Gần 50 năm kể từ những ngày tháng thanh xuân rực rỡ trên vùng đất Lâm Hà, Lâm Đồng, bà Nguyễn Thị Mão, Trưởng Ban liên lạc thanh niên tiền trạm xây dựng vùng kinh tế mới ở Lâm Hà (Lâm Đồng) - vẫn không thể nào quên những ký ức đầy cảm xúc của thời kỳ tham gia tiền trạm xây dựng vùng kinh tế mới.
Người Hà Nội
Nêu cao văn hóa người Hà Nội ở vùng kinh tế mới Lâm Hà
TTTĐ - "Là người Thủ đô vào Tây Nguyên xây dựng kinh tế mới, chúng tôi lúc ấy dù còn rất trẻ nhưng ý thức cao việc nêu cao, lan tỏa, giữ gìn, phát triển văn hóa người Hà Nội ở Lâm Hà nói riêng và Lâm Đồng nói chung", cô Nguyễn Thị Thanh Hà chia sẻ về những ngày tháng "tuổi xuân phơi phới" khi là thành viên của đoàn thanh niên tiền trạm Thủ đô.
Người Hà Nội
Hà Nội sẽ tuyên dương 80 "Gia đình văn hóa" tiêu biểu
TTTĐ - Nhân dịp kỷ niệm 24 năm Ngày Gia đình Việt Nam (28/6/2001 - 28/6/2025), UBND thành phố Hà Nội sẽ tuyên dương 80 “Gia đình văn hóa” tiêu biểu.
Người Hà Nội
Bài ca đẹp về lòng sùng đạo, vị tha và yêu chuộng hòa bình
TTTĐ - Những ngày Nhân dân và Phật tử được cung rước, chiêm bái và đảnh lễ xá lợi Phật Thích Ca Mâu Ni tại Hà Nội thực sự là một sự kiện quan trọng, quý hiếm. Dưới ánh sáng của Phật pháp từ bi, mọi người đến chùa Quán Sứ không chỉ thể hiện lòng sùng đạo mà còn viết nên bài ca đẹp về lòng vị tha, yêu chuộng hòa bình, hướng đến tình đoàn kết và an lạc cho khắp pháp giới chúng sinh.
Người Hà Nội
Lan tỏa giá trị người trẻ Hà Nội với việc phát tâm tình nguyện
TTTĐ - Những ngày Nhân dân, Phật tử Hà Nội và các vùng đổ về chùa Quán Sứ để chiêm bái và đỉnh lễ xá lợi Phật Thích Ca Mâu Ni, những tình nguyện viên, đặc biệt là các bạn trẻ đã thể hiện vai trò, sức trẻ thông qua việc phát tâm tình nguyện làm công quả. Những việc làm của họ giúp cho cái nắng hè dịu mát hơn, dòng người lễ bái được trật tự và thông suốt hơn...
Người Hà Nội
Nhân dân Thủ đô hoan hỉ cung nghinh xá lợi Phật
TTTĐ - Chiều 13/5, xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã chính thức đến Hà Nội trong lễ cung nghinh long trọng, thành kính. Nhân dân Thủ đô cung kính chờ đón xá lợi Phật để chiêm bái, đỉnh lễ.
