Vàng lậu, vàng giả tung hoành dịp cuối năm

Khó phân biệt thật – giả

Lợi dụng thời điểm cuối năm, nhu cầu mua, bán vàng của người dân lớn nên các đối tượng buôn bán vàng lậu, vàng giả đã tìm mọi cách để nhập loại vàng kém chất lượng về tiêu thụ trong nước. Loại vàng được làm giả ngoài thị trường hiện nay chủ yếu là vàng thỏi, vàng miếng. Xác định đây là thủ đoạn tinh vi của các đối tượng nên các cơ quan chức năng đã cảnh báo cho người dân cảnh giác trong quá trình buôn bán, giao dịch vàng. Tuy nhiên do bị làm giả một cách tinh vi, khó phát hiện bằng mắt thường và máy đo tuổi vàng nên vàng giả, vàng lậu vẫn có nhiều đất sống.

Tình hình mua bán, giao dịch vàng giả diễn ra phổ biến ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước. Điển hình như ở Lạng Sơn, chỉ trong tháng 12/2016, trên địa bàn tỉnh đã liên tiếp xảy ra một số vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn hết sức tinh vi. Nạn nhân là các tiệm vàng dù đã có kinh nghiệm phân biệt vàng giả - thật song vẫn dễ dàng bị các đối tượng qua mặt.

Sau khi nhận được trình báo của các bị hại, qua đấu tranh rà soát, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lạng Sơn đã bắt giữ 5 trong nhóm 7 đối tượng có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của các tiệm vàng, gồm: Lê Văn Hậu (35 tuổi); Nguyễn Bá Huyên (32 tuổi); Đỗ Văn Tân (25 tuổi) Phạm Văn Vinh (26 tuổi) và Phạm Thị Nhung (30 tuổi). Hiện lực lượng Cảnh sát điều tra đang tiếp tục truy bắt 2 đối tượng bỏ trốn.

Qua điều tra đã làm rõ, ngày 5/12, đối tượng Lê Văn Hậu đưa tiền cho Lê Văn Hưởng (đang bỏ trốn) đến tiệm vàng trên đường Trần Đăng Ninh (phường Hoàng Văn Thụ, TP Lạng Sơn) mua một dây chuyền 10 chỉ với giá hơn 34 triệu đồng. Thủ đoạn của bọn chúng là sau khi Hưởng mua dây chuyền vàng về, Tân sẽ cắt rời hai đầu, móc chiếc dây chuyền thật, chỉ khéo léo giữ lại đoạn có ký hiệu riêng của tiệm vàng, sau đó dùng đèn khò gắn vào một dây chuyền giả đã chuẩn bị từ trước giống hệt mẫu chiếc dây chuyền thật.

Sau đó, đối tượng Phạm Thị Nhung sẽ đem sợi dây chuyền giả quay lại tiệm vàng để đổi sang dây chuyền khác tương đương 10 chỉ với lý do được chồng mua tặng nhưng không thích nên đổi sang chiếc khác. Nhân viên tiệm vàng kiểm tra dây chuyền bằng cách khò vào đoạn móc dây chuyền nơi có ký hiệu của tiệm, thấy đúng là vàng thật, lại đúng với ký hiệu của của hàng nên đã bị đánh lừa, cho phép khách đổi một sợi khác. Để xóa dấu vết những dây chuyền vàng thật bị cắt khóa, chúng nấu chảy rồi đánh thành sợi mới đem về Hải Dương, mang bán cho một số tiệm khác lấy tiền chia nhau ăn chơi và mua ma túy về sử dụng.

Thượng tá Nguyễn Đình Khải, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Đây là một thủ đoạn lừa đảo tinh vi, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, có phân công nhiệm vụ cụ thể. Khi vào tiệm vàng, bọn chúng chỉ mua dây chuyền giống với hình dạng sợi dây giả đã chuẩn bị từ trước. Chỉ với chiếc đèn khò và những dụng cụ thô sơ, chúng đã chế tác được dây chuyền giả có móc và ký hiệu thật của tiệm vàng mà bọn chúng “chọn” là nạn nhân”.

Thượng tá Khải cũng cho biết, sau vụ việc này, lực lượng Công an Lạng Sơn sẽ tiếp tục tăng cường triển khai các biện pháp nghiệp vụ, tuyên truyền cho người dân nâng cao cảnh giác phòng ngừa tội phạm, trong đó chú trọng tuyên truyền phòng ngừa thủ đoạn lừa đảo tinh vi mới này đối với các cơ sở kinh doanh vàng bạc.

Vàng miếng thường được các đối tượng làm giả nhiều hơn so với vàng trang sức

Trước đó, tại Quảng Ninh, Công an thành phố Hạ Long và một số địa phương đã phát hiện vàng thỏi, vàng miếng được sản xuất bằng công nghệ hết sức tinh vi. Vàng miếng được trộn bột kim loại lạ chưa xác định được là kim loại gì. Khi cho vàng nóng chảy, bột kim loại này chìm trong vàng, khi đưa vào máy phân tích vàng vẫn đủ tuổi 99,9% nhưng khi đưa ra phân kim lại chỉ có tỷ lệ 40%. Một thỏi vàng pha bột kim loại bán với giá 400 - 500triệu/thỏi, nhưng giá trị bình thường chỉ 105 - 120 triệu đồng.

Theo các chuyên gia, những miếng vàng này được làm giả tinh vi, có thể qua mặt máy đo quang phổ hay các thiết bị đo tuổi vàng được trang bị tại nhiều tiệm. Những người buôn bán vàng lâu năm cũng khó phát hiện bởi miếng vàng không có biểu khác thường song khi phân kim thì hàm lượng vàng thực tế chỉ 30-40%. Một số nguyên tố có thể pha với vàng để tạo ra vàng không nguyên chất là kẽm, niken, bạc, chì, song phổ biến hơn cả là vonfram. Tỷ lệ pha chế sẽ tùy theo chất lượng của từng thỏi vàng giả. Cách để nhận biết độ nguyên chất của vàng nhanh và chính xác nhất là đo bằng máy phân tích, phân kim.

Khó kiểm soát lượng vàng nguyên liệu trôi nổi

Mặc dù số vụ buôn lậu vàng hoặc những vụ vàng giả, vàng nhái phát hiện chưa nhiều, song chính các cơ quan chức năng cũng thừa nhận, tình trạng buôn lậu vàng và vàng giả trên thực tế cao hơn gấp nhiều lần con số được phát hiện.

Một minh chứng cho dòng chảy vàng lậu vẫn âm thầm diễn ra là, theo thống kê của Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, mỗi năm nhu cầu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức khoảng 20 tấn. Trong khi đó, mấy năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước không cho phép doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu, song các công ty vàng bạc vẫn sản xuất ổn định, chứng tỏ lượng vàng nguyên liệu trôi nổi trên thị trường được các doanh nghiệp thu mua vào rất lớn, trong đó có vàng lậu.

Tuy không thể công bố số lượng cụ thể vàng giả, nhái nhưng con số này khá nhiều, nhất là khi lợi nhuận thu được từ việc gian lận này là khổng lồ do chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới luôn duy trì ở mức 3-4 triệu đồng/lượng. Đỉnh điểm là cuối tuần qua, giá vàng SJC bán ra được niêm yết ở mức 36,66 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới khoảng 5,7 triệu đồng/lượng. Với mức chênh lệch giá vàng phi lí như hiện nay đã tạo kẽ hở cho bọn tội phạm trục lợi.

Theo tính toán của các chuyên gia trong lĩnh vực vàng, nếu vận chuyển trót lọt 1kg vàng lậu, giới buôn lậu có thể thu lợi hàng trăm triệu đồng. Số lãi này có thể "siêu khủng" khi đa số các sản phẩm vàng bán ra thị trường đã được pha chế, giảm tuổi vàng. Cái gốc của vấn đề này là bắt nguồn từ sự chênh lệch giá giữa vàng trong nước và thế giới. "Nếu cứ để chênh lệch 4-6 triệu đồng như hiện nay, có đầu tư máy móc vài trăm nghìn USD thì giới vàng lậu vẫn sẵn sàng làm vì chỉ cần một thời gian ngắn là gỡ vốn”, một chuyên gia kinh tế nói.

Do vàng giả hiện được làm một cách tinh vi có thể qua mắt hầu hết các phần mềm được cài đặt sẵn trong những thiết bị kiểm định vàng, do vậy cơ quan chức năng cũng gặp phải không ít khó khăn để phát hiện. Bên cạnh đó, do lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu vàng, đặc biệt là với những loại vàng giả là rất lớn do giá vàng trong nước quá cao so với thế giới vì vậy các đối tượng luôn tìm ra nhiều cách tinh vi để đưa vàng giả từ Trung Quốc sang tiêu thụ tại Việt Nam. Để phòng tránh điều này, người dân đặc biệt là các chủ hiệu vàng cần hết sức cảnh giác trước những loại vàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.