Hội tụ và tỏa sáng văn hóa Thủ đô

Cô đọng, lắng sâu, lan tỏa văn hóa đọc

Hội sách Hà Nội lần thứ VIII năm 2023 diễn ra tại phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm - trái tim của Thủ đô. Trong không gian đầy chất thơ và lắng đọng văn hóa truyền thống, những hoạt động của hội sách rất cô đọng, khắc họa hình ảnh và nét đẹp của Hà Nội đồng thời góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

Sách xếp hình nghệ thuật trưng bày tại Hội sách

Tại Hội sách, từng chi tiết nhỏ đều được BTC cũng như các đơn vị xuất bản chú ý để nêu bật lên tinh thần Hà Nội, đặc trưng Hà Nội của hoạt động rất ý nghĩa trong những ngày mùa thu mát mẻ này. Đó là những khu vực xếp sách nghệ thuật thành các biểu tượng của Thủ đô như Lăng Bác, chùa Một Cột, tháp tri thức...

Điều này cũng làm nên sự khác biệt, là nơi được đông đảo du khách đến check-in, ghi lại hình ảnh khi đến với Hội sách.

Trong khi đó, những buổi ra mắt, giao lưu, tọa đàm, giới thiệu sách hầu hết đều tập trung vào chủ đề Hà Nội. Viết về Hà Nội, từ sáng tác, nghiên cứu, khảo cứu... đều là đề tài mênh mông vô tận chưa bao giờ vơi cạn. Với sự phát triển của ngành xuất bản, ngày càng nhiều những cuốn sách về Hà Nội được giới thiệu đến bạn đọc.

Hoạt động giao lưu, giới thiệu sách trong khuôn khổ Hội sách

Đó có thể là sách của người Hà Nội viết về những vấn đề đương đại, những vấn đề trong lịch sử. Đó cũng có thể là những cuốn sách do người nước ngoài với cái nhìn và nguồn tài liệu phong phú, cung cấp thêm góc nhìn mới về Thủ đô của chúng ta.

Cuốn sách "Hà Nội: Tiểu sử một đô thị" nằm trong Tủ sách "Thăng Long - Hà Nội nghìn năm văn hiến" - công trình chào mừng Hà Nội vào thời khắc nghìn tuổi. Được dịch từ cuốn "Hanoi: Biography of a city" của GS, TS William Stewart Logan, Nhà xuất bản của Đại học New South Wales, Sidney, Australia, Chủ tịch Quỹ Di sản văn hóa khu vực Châu Á - Thái Bình Dương UNESCO, cuốn sách này cũng được nhiều nhà nghiên cứu và người yêu Hà Nội chờ đón.

Độc giả nhiều lứa tuổi đến với Hội sách

Như tên gọi, công trình này đúng là “tiểu sử” một đô thị, một tiểu sử khá chi tiết và trải đều suốt một thiên niên kỷ. Dư luận quốc tế đã đánh giá đây là “cuốn sách đầu tiên vạch ra lịch sử của kết cấu một đô thị từ nguồn gốc của nó cách đây một ngàn năm trước”.

Với biểu thời gian được xác định từ triều đại các vua Hùng (2879 TCN) đến kỷ niệm Hà Nội nghìn năm tuổi (2010), cuốn sách dẫn người đọc đi qua hơn 400 trang với 8 chương từ “Ý thức hệ, ký ức và ý nghĩa di sản”, “Thăng Long, thành phố Rồng bay, Hà Nội thời kỳ tiền thuộc địa và những dấu ấn Trung Hoa”... cho tới “Đổi mới và Hà Nội những năm 1990”, “Hà Nội đối mặt với thiên niên kỷ mới”.

Theo GS, TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cuốn sách đề cập đến lịch sử hơn 1000 năm của Hà Nội. Ở đây có sự kết hợp hài hòa giữa nhiều nguồn tư liệu của trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, cuốn sách mang đến cách nhìn của người nước ngoài về Hà Nội nên mới mẻ, độc đáo.

Đặc biệt, cùng với cách viết với bố cục, cách dùng câu từ mang tính chất phi truyền thống nên rất lạ tai. Bởi thế, tác phẩm có dấu ấn không lẫn vào đâu được trong những cuốn sách về Hà Nội bởi giọng văn, cách hành văn phá cách, đầy độc đáo của mình.

GS Hoàng Anh Tuấn đánh giá rất cao các kiến thức và tâm huyết của GS Nguyễn Thừa Hỷ trong việc dịch cuốn sách này. Ông cho rằng, tác phẩm là trái tim lớn của người viết hòa vào trái tim lớn của người dịch để làm thành một công trình, một di sản cho những người yêu quý Hà Nội có thêm một tư liệu quý báu về Thủ đô yêu quý của chúng ta.

Trong khi đó, nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến lại trăn trở về "Làng làng phố phố Hà Nội". Tại buổi giao lưu, Nguyễn Ngọc Tiến cung cấp cho bạn đọc rất nhiều thông tin về Hà Nội một thời như chuyện phố Khâm Thiên, chuyện uống rượu, nhảy đầm... Tại sao nước hồ Gươm xanh, tại sao phố Tràng Tiền có những mái hiên, tại sao tại phố cổ có nhà sát vỉa hè... Nguyễn Ngọc Tiến tìm tòi câu trả lời cho chính mình và bạn đọc.

Với cuốn sách "Hà Nội còn một chút này", dân kinh kỳ nổi tiếng với những thú chơi độc lạ, nhưng ít ai biết tường tận để kể lại một thời chơi chó, chơi xe, chơi lô đề cười ra nước mắt như Nguyễn Ngọc Tiến. Những phố, những cửa ô, ga tàu, khu chợ, nhà hàng… tất thảy đều hiện lên mới lạ dưới sự quan sát tỉ mỉ và lối viết hóm hỉnh của ông.

Góc nhìn của Nguyễn Ngọc Tiến về Hà Nội bao quát từ lịch sử, địa lý, văn hóa cho đến những câu chuyện nhỏ nhặt trong đời sống, nếp sống của dân thị thành. Quan sát ở cả bề rộng lẫn chiều sâu, kết hợp những trải nghiệm thực tế của một người hằng ngày gắn bó với Hà Nội với những điều tra, khảo tả trong thư tịch, sách vở, Nguyễn Ngọc Tiến cho ta thấy một Hà Nội thú vị và phong phú biết bao.

Tại Hội sách, những buổi giao lưu khác đều nhấn vào trọng tâm những vấn đề mà độc giả hết sức quan tâm. Đó là vấn đề nuôi dạy con cái, sách thiếu nhi kinh điển của nước ngoài được dịch tại Việt Nam và đặc biệt là xu hướng sáng tác thuần Việt của các tác giả...

Những buổi giao lưu ngắn gọn, cô đọng, súc tích, đi vào trọng tâm vấn đề, tạo thêm cho không khí Hội sách đầy cởi mở, đưa tác giả cũng như các cuốn sách gần gũi hơn với độc giả, kích thích tinh thần say mê sách, để sách là bạn đồng hành trong cuộc sống của mỗi người.

Hội tụ những tâm huyết

Mỗi kì Hội sách, đây không phải chỉ là nơi tổ chức mua bán sách, mà còn là tâm huyết của lãnh đạo thành phố trong việc phát triển văn hóa đọc nói riêng và phát triển, lan tỏa văn hóa của Thủ đô nói chung. Bên cạnh đó, Hội sách cũng là tâm huyết, là ngày hội của các đơn vị xuất bản cũng như những người yêu quý sách tại Hà Nội và các vùng lân cận.

Chính bởi vậy, Hội sách Hà Nội lần thứ VIII năm 2023 diễn ra thực sự hiệu quả, thiết thực, là điểm hẹn văn hóa mùa thu hết sức ý nghĩa.

Chị Lê Thúy Hà - cửa hàng trưởng Nhà sách Kim Đồng, trực tiếp phụ trách Hội sách Hà Nội lần thứ VIII cho biết: “Chúng tôi rất vui vì năm nay lượng khách tham quan và mua sách đông hơn hẳn năm ngoái. Địa điểm không gian hồ thoáng mát rộng rãi, Hội sách có thiết kế đẹp, ấn tượng, được BTC thông tin kịp thời tới độc giả và thời tiết ủng hộ nên thu hút được đông khách tham quan và mua sách".

Theo chị Hà, các tựa sách của NXB Kim Đồng bán chạy nhất gồm: Bộ truyện tranh "Dế Út" (4 cuốn) của họa sĩ Linh Rab, bộ "Tập tô thông minh" (tặng kèm bút), "Nhóc Maruko", "Tý Quậy" (tập 13), "Từ điển STEAM song ngữ" hay bộ tiểu thuyết, truyện ngắn của nhà văn Tô Hoài "Giăng thề", "Lá thư tình đầu tiên", "Những ngày đầu"…

Bà Khúc Thị Hoa Phượng - Giám đốc NXB Phụ nữ Việt Nam cũng đánh giá cao khâu chuẩn bị, tổ chức của Hội sách lần này. Bà nhận định: "Hội sách Hà Nội lần thứ VIII năm 2023 do TP Hà Nội tổ chức là một sự kiện được tổ chức thường niên, có uy tín, thu hút đông đảo người dân Thủ đô tham gia.

Đặc biệt, từ khi Hội sách được tổ chức ở bên bờ gồ Gươm thì thu hút được rất đông các bạn trẻ, các gia đình và người dân các tỉnh, thành về tham gia (Bắc Ninh, Thái Bình, Hưng Yên, Thái Nguyên). Tôi cho đây là một thành công của Hội sách vì thu hút được giới trẻ, đồng thời mở rộng ảnh hưởng của Hội sách Hà Nội trên quy mô cấp vùng.

Đây là một gợi ý cho Thủ đô HN để tổ chức Hội sách cấp vùng và Hội sách quốc tế, tiến tới xây dựng Thủ đô sách nhằm giới thiệu văn hoá, lịch sử, công nghiệp văn hoá của Hà Nội ra với thế giới.

Ngoài ra, Hội sách bên bờ Hồ Gươm thơ mộng, một số sự kiện tổ chức ngay sát mép nước bờ Hồ khiến người dân Hà Nội thấy được sự gần gũi với thiên nhiên, tự hào về vẻ đẹp của Thủ đô… Đó là điều hấp dẫn của Hội sách".

Bà Hoa Phượng cũng tâm đắc với không gian phố đi bộ vừa đảm bảo cho người dân vui chơi, sinh hoạt văn hoá. Khi có Hội sách càng là dịp để người dân được tiếp cận với sách dễ dàng hơn, được ưu đã trực tiếp về giá và các chương trình quà tặng. Đây cũng là không gian gắn kết gia đình, gắn kết ng dân Thủ đô trong không gian công cộng chung.

Độc giả tranh thủ ghi lại khoảnh khắc đến với Hội sách

Giám đốc NXB Phụ nữ Việt Nam cho biết Hội sách năm nay có sức mua tốt, độc giả quan tâm nhiều thể loại sách, đặc biệt là sách văn hoá, lịch sử, thiếu nhi, giáo dục gia đình, kỹ năng, sách cho phụ nữ… NXB Phụ nữ Việt Nam bán được khoảng 2000 đầu sách trong 3 ngày diễn ra sự kiện.

Nhà văn Đức Anh, đại diện Linh Lan Books cũng cho biết: "Hội sách Hà Nội lần thứ VIII năm 2023 có thể nói là một trong những hội sách lớn nhất cả nước. Các đơn vị xuất bản lớn, có uy tín đều rất háo hức, mong đợi để tham dự sự kiện này. Diễn ra tại không gian phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm tập trung rất đông người vào cuối tuần, với nhiều tầng lớp, lứa tuổi khác nhau có thể giúp sách tiếp cận đông đảo độc giả ở các độ tuổi, thậm chí là các quốc gia khác nhau.

Gian hàng Linh Lan Books cũng như các gian hàng khác chúng tôi thấy thường xuyên có người nước ngoài ghé thăm, chọn mua sách. Họ đặc biệt chọn sách tranh vì không hiểu chữ tiếng Việt. Những dòng sách tranh của Linh Lan Books thu hút đông đảo độc giả, đặc biệt là những cuốn sách có yếu tố văn hóa Việt Nam.

Đây là một cơ hội không chỉ mang tính thương mại mà còn là dịp rất lớn để quảng bá văn hóa của ngành xuất bản nói riêng với thị trường bạn đọc Việt và của sách cũng như văn hóa Việt Nam nói chung với bạn bè quốc tế khi đến Hà Nội du lịch".

Nhà văn Đức Anh khẳng định việc tổ chức tại không gian là trung tâm văn hóa của Thủ đô khiến cho tinh thần và không khí của Hội sách có sự sôi nổi, hào hứng. Anh cho biết Linh Lan Books bán được khoảng 1200 bản sách trong chỉ 3 ngày. "Điều tự hào đặc biệt là chúng tôi bán được sách cho người nước ngoài. Cuốn “Ma quỷ dân gian” của tác giả Duy Văn mang yếu tố văn hóa bản địa được rất nhiều bạn đọc quốc tế tìm mua. Điều này khiến chúng tôi được động viên, tiếp thêm sức mạnh trong bối cảnh ngành xuất bản còn tương đối nhiều khó khăn như hiện nay" - Đức Anh hào hứng chia sẻ.

Niềm vui sở hữu những cuốn sách yêu thích

Ông Nguyễn Bình Minh - Tổng Giám đốc, Tổng Biên tập công ty Trí Việt Books chia sẻ: "Đây là lần thứ 8 Trí Việt Books đồng hành với Hội sách Hà Nội. Năm nay chúng tôi tham dự sự kiện với tinh thần rất vui vì mỗi lần đi hội sách cũng là dịp để tri ân khách hàng. Đối với ngành xuất bản, khách hàng luôn được đặt vào vị trí trung tâm, được chăm sóc, được chiết khấu thật cao và được tìm hiểu về nhu cầu, thị hiếu để các công ty sách luôn phấn đấu, cải tiến, làm nên những cuốn sách hay, sách đẹp và giá thành hợp lý, để bạn đọc được hưởng lợi.

Hội sách diễn ra trong tiết trời thu rất đẹp, tại không gian phố đi bộ như thế này đã làm nên một nét văn hóa của người Hà Nội. Các công ty sách như Nhã Nam, Đinh Tị, Trí Việt… muốn góp phần công sức nhỏ bé tạo nên một vườn hoa thật đẹp về tri thức cho mọi người được thưởng lãm, mua sắm những sản phẩm mình yêu thích, những bộ sách kĩ năng thật hay.

Đặc biệt, trong hội sách lần này, Trí Việt Books mang đến một tác phẩm mới rất đặc sắc. Cuốn tiểu thuyết “Suối Cọp” của Trung tướng, Anh hùng Lao động, nhà văn Hữu Ước. Ông trực tiếp tham chiến, trải qua những thời khắc ác liệt vào năm 1972. Tác phẩm được xuất bản bằng nhiều thứ tiếng và giữa tháng 10 này sẽ đến với bạn đọc Mỹ".

Ông Nguyễn Bình Minh nhận định sức mua của độc giả năm nay kém hơn so với trước đại dịch COVID-19 bởi bối cảnh tình hình kinh tế chung của đất nước ta còn nhiều khó khăn. "Dù vậy, điều khiến chúng tôi rất hạnh phúc là độc giả vẫn rất say mê, yêu thích văn hóa đọc, đặc biệt là sách giấy. Sách điện tử, sách nói, sách online cũng là thêm những lựa chọn cho khách hàng, phù hợp xu hướng hiện nay nhưng không ảnh hưởng gì nhiều đến sức đọc sách giấy", ông Minh bày tỏ.

Ông Minh cũng cho biết Trí Việt Books mang tới Hội sách khoảng 2.000 đầu sách và theo thống kê sơ bộ thì doanh thu khoảng 200 triệu cho 3 ngày diễn ra sự kiện.

Chính bởi vậy, sự kiện để lại nhiều dư âm tốt đẹp trong lòng khán giả, để mỗi tháng 10 về, người Hà Nội và các vùng lân cận lại nhớ và chuẩn bị tinh thần đi Hội sách.

Bài và ảnh: Cẩm Tú