Bài 1: “Ma trận” thực phẩm chức năng tăng cường trí nhớ cho sĩ tử

Loạn thực phẩm chức năng tăng cường trí nhớ, thực phẩm đường phố bủa vây các cổng trường thi… là những nguy cơ hiện hữu “đe dọa” sức khỏe sĩ tử mùa thi. Những giải pháp nào được đưa ra để đảm bảo an toàn thực phẩm cho sĩ tử mùa thi?

“Loạn” thực phẩm chức năng

Chỉ còn khoảng hơn hai tuần nữa, con trai bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT, chị Nguyễn Trang (Hà Đông, Hà Nội) vô cùng lo lắng vì sức khoẻ của con vốn kém hơn các bạn đồng trang lứa. Thời tiết mùa hè khiến con hay bị đau đầu, mệt mỏi lại đang phải chạy “sô” với lịch ôn thi kín mít.

Dễ dàng tìm mua các loại thực phẩm chức năng bổ não, tăng cường trí nhớ trên mạng xã hội facebook

Chị Trang đã tìm đến các loại thực phẩm chức năng, các loại vitamin giúp tăng cường trí nhớ, sức đề kháng cho con. Không khó để tìm mua các loại thực phẩm chức năng này, chỉ cần search “thuốc tăng trí nhớ” trên google và mạng xã hội facebook, tik tok. Người dùng có thể tìm được hàng chục loại thực phẩm chức năng có công dụng kể trên với nguồn gốc “xách tay” từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức...

Những người bán hàng các loại thực phẩm chức năng này đều tự tin quảng cáo đây là thuốc bổ “xịn” được các nước tiên tiến về y học tin dùng vì có tác dụng hiệu quả... Tuy nhiên, đa phần người bán các loại thực phẩm chức năng trên các chợ “ảo”, mạng xã hội đều không có bằng cấp dược sĩ.

Chị Nguyễn Trang cho biết: “Lo lắng con dễ bị mệt mỏi nên tôi mua nhiều loại thực phẩm chức năng, các loại chất bổ như yến, đông trùng hạ thảo… Chỉ cần alo đến số điện thoại của người bán, trong vòng một giờ đồng hồ sau tôi đã nhận được đủ các loại thực phẩm cần thiết kèm theo hướng dẫn uống thuốc do người bán “kê đơn” và đều được quảng cáo đang là những loại hiệu quả “hot” và bán chạy nhất.

Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, con lại biểu hiện mệt mỏi và tiêu chảy, hệ thống tiêu hóa bị ảnh hưởng, nguyên nhân có một phần do lạm dụng thực phẩm chức năng.

Áp lực học tập, thi cử khiến nhiều em học sinh thường xuyên gặp phải tình trạng hoa mắt, đau đầu, chóng mặt và bị suy giảm trí nhớ. Trước áp lực học tập căng thẳng, đặc biệt là trước những kỳ thi quan trọng, các em học sinh luôn phải cố gắng để thu nạp một lượng kiến thức rất lớn cho nhiều môn thi dồn dập. Đây cũng chính là thời điểm não bộ phải “gồng” lên để tiếp nhận lượng kiến thức lớn và dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mất thăng bằng nhất.

Não bộ được cấu thành từ nhiều chất khác nhau, trong đó các chất quan trọng nhất là omega 3 hay còn gọi là DHA, vitamin nhóm B, vitamin E… Khi bị thiếu chất do chế độ dinh dưỡng không đảm bảo hay do hoạt động với cường độ lớn, áp lực, não bộ sẽ hoạt động kém hiệu quả và đi kèm với đó là các triệu chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt và không còn minh mẫn.

Vì thế, thay vì sử dụng các loại thực phẩm chức năng bổ não không rõ nguồn gốc xuất xứ, phụ huynh nên áp dụng chế độ ăn uống bổ sung omega, vitamin cho trẻ, nhắc nhở trẻ sinh hoạt ăn uống ngủ nghỉ hợp lý để bộ não được nghỉ ngơi. Ngủ đủ giấc cũng sẽ khiến não bộ tang khả năng ghi nhớ, đáp ứng cho việc thu nạp kiến thức để học tập, thi cử có được kết quả tốt nhất.

Các loại thực phẩm chức năng tăng cường trí nhớ đa phần đều được quảng cáo là hàng nhập khẩu “xách tay”, không có tem nhãn phụ

Tùy tiện dùng thuốc "bổ não", tiềm ẩn nhiều nguy cơ xấu

Nhiều người có tâm lý chung là tìm kiếm những điều trị hỗ trợ là các loại thuốc bổ, thực phẩm chức năng vì cho rằng chúng an toàn và ít tác dụng phụ như thuốc. Tuy nhiên, thực phẩm chức năng giống như “dao hai lưỡi”, nếu được bổ sung dư thừa sẽ gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe con người.

Thực tế, thực phẩm chức năng bổ não không phải là loại thực phẩm có thể dung tuỳ ý. Nhiều loại thực phẩm chức năng hay các loại thuốc chỉ được cấp phép để điều trị các chứng rối loạn như tăng động giảm chú ý, chứng ngủ rũ, Alzheimer…

Bác sĩ Nguyễn Công Bình, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết: “Các loại thực phẩm chức năng dù không phải là thuốc nhưng khi sử dụng cần tham vấn ý kiến của bác sĩ. Mọi người không nên tự dùng thuốc tại nhà vì việc tự điều trị có thể gây nguy hiểm. Việc tự ý sử dụng kết hợp giữa nhiều loại thuốc khác nhau hoặc mua các loại thực phẩm chức năng trôi nổi trên thị trường sử dụng rất ảnh hưởng đến sức khoẻ”.

Các loại thực phẩm chức năng được nhập khẩu chính hãng đều bắt buộc có niêm yết tem phụ, ghi rõ và đầy đủ những thông tin xác nhận về tác dụng phụ không mong muốn cho sức khỏe và những thông tin xác nhận có lợi cho cấu trúc/chức năng.

Tuy nhiên, các loại thực phẩm chức năng bán tràn lan trên chợ “ảo” đều khó có thể quản lý triệt để vì chúng được chào bán kiểu “luồn lách”. Người tiêu dùng sử dụng chủ yếu do “mách nhau” hoặc nghe theo lời quảng cáo của người bán mà không hề hay biết tính xác thực và mức độ tin cậy của sản phẩm.

Chưa kể đến, mỗi năm Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đều thu giữ hàng trăm loại thực phẩm chức năng bị làm giả vẫn được “tuồn ra” thị trường.

Theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm, nếu sử dụng những loại sản phẩm này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như tiêu chảy, ngộ độc, nôn mửa, nổi mẩn đỏ, da phồng rộp, trụy tim mạch, huyết áp giảm, khó thở… Nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ dẫn đến các bệnh lý về thận, gan, mật…

(Còn nữa)