Báo động nguy cơ lây nhiễm vi sinh vật trên sản phẩm thịt

Nguy cơ mất an toàn thực phẩm chủ yếu lây nhiễm ở vi sinh vật

Tọa đàm này thuộc khuôn khổ dự án “Các phương pháp dựa vào thị trường nhằm cải thiện mức độ an toàn của thịt lợn tại Việt Nam” (SafePORK), do Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Úc (ACIAR) tài trợ.

TS Đặng Xuân Sinh, chuyên gia của Viện Nghiên cứu Chăn nuôi Quốc tế (ILRI) trình bày một kết quả nghiên cứu khảo sát nguy cơ lây nhiễm vi sinh vật trên sản phẩm thịt. Nghiên cứu đã lấy những mẫu thịt gia cầm tại các trang trại, các cơ sở giết mổ và các quầy bán thịt tại các chợ truyền thống để xét nghiệm các chỉ tiêu vi sinh vật.

Kết quả phân tích sơ bộ trong dự án nghiên cứu gia cầm Một sức khỏe (One Health Poultry Hub) cho thấy, có 30% số mẫu lấy ở chợ; 48.9% số mẫu lấy tại trang trại, và 41,8% số mẫu lấy tại các lò mổ đã phát hiện dương tính với vi khuẩn campylobacter. Xét nghiệm vi khuẩn salmonella, thấy 44,4% số mẫu lấy ở chợ, 50% số mẫu lấy từ lò mổ và 21,7% số mẫu lấy từ trang trại đã bị nhiễm loại vi sinh vật này. Kết quả xét nghiệm E.coli, thì 100% các mẫu ở trang trại, chợ và điểm giết mổ đều bị nhiễm.

"Trong số các vi sinh vật thường lây nhiễm trên thịt, vi khuẩn Salmonella là một trong 4 vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm, gây tiêu chảy hàng đầu ở các nước phát triển và trên toàn cầu”, TS Sinh nhấn mạnh.

Đánh giá chuỗi giá trị chăn nuôi lợn cho thấy mức độ ô nhiễm vi sinh vật (Salmonella) ở mức cao 44-58%. Nguy cơ đối với sức khỏe người tiêu dùng liên quan tới ngộ độc thực phẩm từ thịt lợn liên quan đến lây nhiễm chéo giữa các thực phẩm sống chín, chế biến tại hộ gia đình

TS Sinh cũng đề xuất một số giải pháp can thiệp đơn giản nhằm cải thiện an toàn thực phẩm chuỗi thịt lợn, thịt gà truyền thống. Đó là, cần tập huấn cho người giết mổ; thay thế tấm sàn giết mổ, nguồn nước rửa và sát trùng thường xuyên; phân tách khu sạch/bẩn, đi lại trong quá trình giết mổ.

"Cần tập huấn cho người bán thịt lợn, thịt gà ở chợ về vệ sinh mặt bàn, vệ sinh, dùng riêng thớt, rửa và sát trùng thường xuyên, phân tách thịt sống với nội tạng và đồ chín. Các can thiệp cần có sự hỗ trợ, tương tác quản lý giám sát của chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý, cũng như gắn với truyền thông tốt về an toàn thực phẩm tới các tác nhân và người tiêu dùng", ông Đặng Xuân Sinh đề xuất.

Người tiêu dùng chưa quan tâm đến ô nhiễm vi sinh vật

Tuy nhiên, phần lớn người tiêu dùng cho rằng, việc gây ra mất an toàn thực phẩm chủ yếu ở khâu chăn nuôi, rất ít người nhận thấy mất vệ sinh an toàn thực phẩm ở khâu giết mổ và bán lẻ. Trong khi đó, ô nhiễm vi sinh vật chưa được quan tâm nhiều trong chuỗi giá trị thịt lợn.

Hiện người dân có nhu cầu cao đối với thông tin về an toàn thực phẩm, cách thức để lựa chọn thực phẩm an toàn. Tuy nhiên, khi nói đến vấn đề mất an toàn thực phẩm, người dân quan tâm nhiều đến vấn đề ô nhiễm hóa chất trong thực phẩm mà chưa quan tâm nhiều đến những nghiên cứu, bằng chứng rõ ràng về ô nhiễm vi sinh trên thịt lợn, thịt gà và thịt bò.

Theo TS Phạm Đức Phúc, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Y tế Công cộng và Hệ sinh thái (CENPHER), Trường đại học Y tế Công cộng, Dự án SafePORK đã khảo sát về mức độ hiểu biết của người tiêu dùng tại Việt Nam về vấn đề an toàn thực phẩm đối với thịt lợn.

Nguy cơ lây nhiễm vi sinh vật tại các khu vực chợ, điểm giết mổ không đảm bảo an toàn thực phẩm

Kết quả khảo sát cho thấy, có tới 92% số người tiêu dùng được hỏi cho rằng: thịt lợn không an toàn có thể phát hiện qua quan sát bằng mắt thường; 78% số người được hỏi cho rằng hóa chất trong thực phẩm (thịt lợn) là nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư; 41% số người được hỏi cho rằng nếu thịt lợn được nấu kỹ thì sẽ an toàn.

Khảo sát về thái độ của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm đối với thịt lợn, 37% số người được hỏi cho rằng: Trách nhiệm đảm bảo an toàn thực phẩm là của Chính phủ. Có 28% số người cho rằng: Các bệnh do thực phẩm gây ra thường không nghiêm trọng.

“Những kết quả khảo sát cho thấy người tiêu dùng vẫn còn hiểu sai và quan tâm chưa đầy đủ về an toàn thực phẩm. Bởi vi sinh vật không thể quan sát bằng mắt thường, vì vậy không thể chỉ nhìn mà phân biệt được thịt lợn an toàn hay không”, TS Phạm Đức Phúc, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Y tế Công cộng và Hệ sinh thái (CENPHER) cho biết.

Từ những nhận thức có phần thiên lệch này, khiến vấn đề vệ sinh ít được người tiêu dùng quan tâm ở khâu chế biến, nấu nướng thịt tại nhà. Trong khi, chính khâu chế biến, nấu nướng không tuân thủ quy trình cũng là một trong những nguyên nhân gây ra mất an toàn thực phẩm.